Hizb ut-Tahrir amiri olim, shayx Ato ibn Xalil Abu Roshtaning Feysbuk sahifasidagi ziyoratchilarning bergan savollariga javoblaridan
Ziyod Ziyodning
1 – Jang maydoniga chiqqan ayollarning hukmiga
2 – Islom davlatining amalda urush holatida bo’lgan davlat bilan aloqasiga oid savollariga javoblar
Savol:
Hurmatli birodarimiz, shayximiz, amirimiz Ato janoblari… Assalamu alaykum!
1 – Men bilan yigitlarning biri o’rtasida bo’lgan munozarada urushdagi ayollar mavzusida ixtilof qilib qoldik. Bu ayollarga qo’shinni shijoatlantirish uchun jang maydoniga chiqqan ayollarning hukmi mos keladimi yoki asirlarning hukmi mos keladimi. Ma’lumki, bugungi kunda qo’liga qurol olib erkak kishilarga o’xshab jang qilayotgan uchuvchi, artilleriyachi va dengiz flotida xizmat qilayotgan ayollar bor.
2 – Xalifalik davlati dasturi loyihasida 188-moddaning to’rtinchi nuqtasida quyidagicha keladi: «Isroil kabi amalda urush holatidagi davlatlar bilan barcha tasarruflarda urush holati asos qilib olinadi. Biz bilan ular o’rtasida sulh bo’lsa ham, bo’lmasa ham amalda urush holatidagidek muomala qilinadi. Ularning barcha fuqarolarining yurtlarimizga kirishi taqiqlanadi». Men Dastur muqaddimasiga murojaat qilib bu moddaning, ya’ni bu to’rt nuqtaning tafsilotini topa olmadim. Mening savolim shuki, Xalifalik davlati bizning erlarimizni bosib olgan yahud davlati bilan sulh tuzishi joizmi?
Javob:
Va alaykum assalom va rohmatullohi va barokatuh! Birinchi: Jang maydoniga chiqqan ayollarning hukmi – ular jang maydoniga qo’shinni shijoatlantirish uchun chiqqanmi yoki qo’shin bilan birgalikda jang qilish uchunmi, farqsiz – ayni o’sha hukmning o’zi bo’ladi. Faqat qo’shinni shijoatlantirish uchun jang maydoniga chiqqan ayollarni o’ldirish joiz emas, ammo jang qilgan ayollarni o’ldirish joiz. Muttafaqun alayh hadisda Nofe’dan rivoyat qilinadi, Abdulloh Gning aytishicha, Rosululloh Aning g’azotlaridan birida bir ayol o’ldirilgan holda topildi. Shunda Rosululloh A ayollar va bolalarni o’ldirishdan qaytardilar. Shuningdek Abu Dovud Umar ibn Muraqqa’ ibn Sayfiy ibn Rabohdan rivoyat qilgan sahih hadisda u aytdi: Menga otam bobom Raboh ibn Rabi’dan rivoyat qilib aytdi: Biz Rosululloh A bilan bir g’azotda birga edik. Shunda Rosululloh A odamlarning bir narsa ustida to’planib turganlarini ko’rdilar. So’ng bir kishini ularning oldiga yuborib: «Anavi odamlarning nimaga to’planganlarini bilib kel» dedilar. U odam kelib: «Ular bir o’ldirilgan ayolning ustida to’planib turishibdi», dedi. Shunda Rosululloh A:
«مَا كَانَتْ هَذِهِ لِتُقَاتِلَ»
«Bu ayol jang qilmagan ekan», dedilar. Bundan agar jang qilgan bo’lsa o’ldirilishi joizligi tushuniladi.
Bundagi farq shu. Ammo bundan boshqa hukmlarda qo’shinni shijoatlantirish uchun chiqqan ayollar bilan qo’shin bilan birgalikda jang qilgani chiqqan ayollar o’rtasida farq yo’q.
Bular jang maydoniga chiqqan ayollar haqida. Ammo ayollar jang maydoniga chiqmay, uyida qolishsa ularga ziyon etkazilmaydi.
Har qanday holatda ham ayollarga shar’iy hukmlarni tatbiq etish maydon qo’mondoniga emas, balki xalifaga bog’liq. Xalifa dushmanga muomala qilishda harbiy siyosat taqozosiga muvofiq ish yuritadi. Bu ishlar harbiy muomalalardan bo’lib, bu to’g’ridagi ish xalifaga qoldirilgan. Xalifa bu borada shar’iy ahkomlarga muvofiq o’z ra’yi bilan va dushmanga nisbatan pozitsiya taqozo etgandek ish yuritadi.
Ammo asirlarning hukmi erkak jangchilarga tatbiq etiladi. Chunki asir so’zi agar qaydlanmay, mutlaq kelsa erkak jangchiga qaratilgan bo’ladi. Asirlarning hukmi Muhammad A surasida bayon qilingan.
«Bas, (ey mo’minlar), qachon sizlar (jang maydonida) kofir bo’lgan kimsalar bilan to’qnashganlaringizda bo’yinlariga uringiz – o’ldiringiz! Endi qachon ularni(ng ko’plarini) qirib (mag’lub qilganingizdan keyin ularni asir olib) arqonlar bilan bog’langiz! So’ng yo (ularni ozod qilib yuborish bilan) marhamat ko’rsatasizlar yo (ularni qo’yib yuborish uchun) fidya-tovon olasizlar, Toki urush yuklarini qo’ygunicha (ya’ni to’xtagunicha sizlarga buyurilgan ish) mana shudir. Agar Alloh xohlasa ulardan (jang-jadalsiz ham) g’olib bo’lar (ya’ni ularni yo’q qilib yuborar) edi, lekin U zot sizlarning ayrimlaringizni ayrimlaringiz bilan imtihon qilish uchun (sizlarni jangga buyurdi). Alloh yo’lida o’ldirilgan zotlarning amallarini hargiz zoe ketkizmas» [Muhammad 4]
Ya’ni yoki ularga marhamat ko’rsatib qo’yib yuboriladi yoki ularning evaziga pul yoki ularga o’xshagan (musulmon yo zimmiy) asirlar tovon qilib olinadi. Bundan boshqasi mumkin emas.
Ikkinchi: Islom davlatining amalda urush holatida bo’lgan davlatlar bilan aloqasi:
Menimcha, siz hanuz Muqaddima kitobining eski nusxasini o’qiyotgan ko’rinasiz. Chunki siz aytgan 188-modda hijriy 1431, milodiy 2010 yil chiqqan tayaniladigan nusxada 189-modda bo’lib kelgan. Eski nusxada urush holatidagi sulh mavzusi batafsil bayon qilinmagan. Yangi tayaniladigan nusxada esa buning tafsiloti bayon qilingan. Biz bu nusxada doimiy sulhning joiz emasligini bayon qilib o’tdik. Chunki doimiy sulh jihodni bekor qilish demakdir. Ammo vaqtinchalik sulh musulmonlar hali fath qilmagan erda mavjud bo’lgan kofir davlat bilan bo’lsa joiz. Rosululloh A Quraysh bilan tuzgan Hudaybiya sulhi bunga dalil bo’ladi. Chunki Quraysh musulmonlar hali fath qilmagan erda bo’lgan.
Ammo bosib olingan islomiy erdagi davlat bilan vaqtinchalik ham, doimiy ham sulhning tuzilishi joiz emas. Bunga Quraysh bilan tuzilgan Hudaybiya sulhi mos kelmaydi. Chunki bu ikkisining voqesi boshqachadir. Chunki Qurayshning vujudi musulmonlar hali fath qilmagan erda bo’lgan. Ammo yahud davlatining vujudi musulmonlardan bosib olingan erdadir. Shuning uchun bu ikkisininng voqesi boshqacha bo’lib, bu davlatga Hudaybiya sulhi mos kelmaydi. Musulmonlar yurtlaridagi g’ayriqonuniy hokimlar yahudiylar bilan tuzgan sulh bo’lsa ham, bo’lmasa ham ular bilan to ularga barham berilgunga va bosib olingan er o’z ahliga qaytarilgunga qadar amaldagi urush holati davomiy saqlanib qolishi vojib.
«Va sizlarni (quvib) chiqargan joydan ularni ham quvib chiqaringiz!» [Baqara 191]
Bunga sabab – bosib olgan davlat bilan sulh tuzish uni tan olishni, ya’ni u bosib olgan erdan uning foydasiga voz kechishni anglatadi. Bu esa shar’an mumkin emas, balki bu katta jinoyat bo’lib, buni qilgan kishi qattiq gunohkor bo’ladi.
Bu mavzu Muqaddima kitobida mufassal bayon qilingan.
Birodaringiz Ato ibn Xalil Abu Roshta
