Qohiraning Tahrir maydonidagi inqilobga ikki yil bo’ldi. Misrliklar bu sanani nishonlar ekan, ayrim mutaxassislar nazarida Arab bahorining natijalari kutilganidek bo’lmadi, Yaqin Sharqda jiddiy o’zgarishlar yuz bermadi, deya xabar qiladi Amerika ovozi.
Misr inqilobi nafaqat bu mamlakat, balki butun mintaqa xalqlariga katta umid va ishonch baxsh etgan edi. Biroq Tahrir maydonidagi g’alayonga ikki yil bo’libdiki, aholi turmush darajasi yaxshilanmadi. Hokimiyatga islomiy kuchlar keldi, dunyoviy qarashdagi guruhlar yangi hukumatni va’dalarining ustidan chiqmagani uchun tanqid qilmoqda.
Yaqin Sharq bo’yicha mutaxassis Steysi Gutkovskining fikricha, hukumatlar ag’darilib, yangi rahbarlar hokimiyatga kelgan jamiyatlarda ham odamlarning umidi puchga chiqdi.
Bundan tashqari shimoliy Afrikadagi jarayonlar dunyoning boshqa qismiga tarqalmadi.
Masalan, Fors ko’rfazi bo’yidagi davlatlarda yakkahokim rahbarlar hali ham hokimiyatni egallab turishipti. Xalq ularga qarshi ko’tarilgani yo’q.
Britaniyaning Liviya va Erondagi sobiq elchisi Richard Daltonga ko’ra, hokimiyatga kim kelishidan qat’i nazar, davlatning milliy manfaatlari tubdan o’zgarmaydi.
Turkiston:
Haqiqiy o’zgarish yuz berishi uchun Tunis yoki Misrda bo’lgani kabi g’arbga malay bo’lgan hokim shaxslar basharasini «plastik operatsiya» orqali o’zgartirishga bo’lgan urinishning o’zi kifoya qilmaydi. Agar Qazzofiy, Bin Ali, Abdulloh Solih va Asad hokimiyat tepasidan ketib, rejim va dusturlar avval qanday bo’lsa o’shanday holda qoladigan bo’lsa u o’zgartirish hisoblanmaydi. Aksincha, bu rejimlarni tubdan va umumiy ravishda o’zgartirishga asoslanadigan tub o’zgartirish lozimdir. Bu esa insonlar tomonidan ishlab chiqilgan dusturlar va qonunlarni o’zgartirib, ulardan boshqa ya’ni Alloh Taoloning huzuridan nozil bo’lgan dustur va qonunlarni olib kelish bilan bo’ladi.
Afsuski noumidliklar faqat Misrdagina bo’lmadi, balki Livan va Yamanda ham muxolif partiyalar fuqarolik davlati va demokratik jamiyatni tiklashga chaqirgan paytda yaqqol ko’zga tashlandi. Agar musulmonlar Islomiy shariatga yuz burmay, ana shu demokratiya va fuqarolik davlati bilan aldanib qolishsa aslo haqiqiy o’zgarish yuz bermasligi aniq. Demokratiya haqiqatdan ham odamlar muammolarini hal qilib beradigan bo’lsa va odamlarga xotirjamlik va adolatni ro’yobga chiqarib beradigan bo’lsa, unda nega G’arbning o’zidagi xalqlar, jumladan Amerikadagi xalq ham kapitalizm nizomini rad qilishini bildirishyapti. Boylikni taqsimlashda asos vazifasini bajarib boylik va hokimiyatni bir hovuch odamlar qo’liga yig’ib qo’ygan demokratiya nizomidan rozi emasligini bildirib nega qo’zg’olon ko’taryapti va namoyishlar qilishyapti?!!
Abduraxmon:
