بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ
Yahudiy vujudi va Eron oʼrtasidagi oʼzaro zarba almashinuvi Аmerika ritmi boʼyicha tartiblashtirilgan
Eronning «Fors» axborot agentligi «2024 yil 19 aprel jumʼa kuni Isfahon viloyatidagi harbiy baza yaqinida uchta portlash ovozi eshitildi», deb maʼlum qildi. Eron televideniyasining xabar berishicha, havo hujumidan mudofaa tizimlari mamlakat markazida joylashgan Isfahon viloyati va uning shimolidagi Tabriz shahri havo hududida kichik xudkush dronlariga qarshi javob yoʼllagan.
Yahudiy vujudi tomonidan yoʼllangan ushbu yengil harbiy zarba bir hafta oldin Eronning uch yuz oʼttizdan ziyod dron va raketalar bilan unga qilgan hujumiga javob zarbasi boʼldi. Ulardan faqat yettitasigina bosib olingan hududga yetib bordi. Shunday qilib, ikki davlat oʼrtasida istalmagan va Аmerika xohlamagan oqibatlarga olib kelishi mumkin boʼlgan toʼgʼridan-toʼgʼri qarama-qarshilik kelib chiqmasligi uchun yahudiy vujudi tomonidan gʼayriodatiy zaif javob earbasi yoʼllandi.
Eron tashqi ishlar vaziri Husayn Аmir Аbdullahyon «Fors» axborot agentligiga bergan intervьyusida yahudiy vujudiga tahdid qilib «Аgar (Isroil) Eronga qarshi yana qandaydir harbiy harakatni amalga oshirsa, javob darhol va maksimal darajada boʼladi», dedi. Аbdullahyon bir necha axborot agaentliklariga bergan intervyusida ham ayni shu soʼzlarni takrorlab, bunday dedi «Аgar (Isroil) rejimi yana qayta jiddiy xatoga yoʼl qoʼysa, bizning javobimiz keskin va ular uchun qaygʼuli boʼladi». Аmir Аbdullahyonning bunday keskin (kishini jigʼiga teguvchi) bayonotlaridan bir necha soat oʼtgach, Isfahonga hujum qilindi. Eron havo hujumidan mudofaa kuchlari uchta uchuvchisiz uchoqni urib tushirganini aytdi. Tehron jumʼa kuni tongda «hujum kichik hudkush dronlardan iborat boʼlganini, ularning barchasi urib tushirilganini va ularning Eron hududidagi biron bir nishonga yetib bormaganini» taʼkidladi. Eron yahudiy vujudini bu hujum uchun javobgar deb hisoblamadi.
Eron va Xalqaro atom energiyasi agentligi hujum yadroviy inshootlarni nishonga olmaganini tasdiqladi. Maʼlumki, Isfahon shahri atom sanoati va uranni qayta ishlash markazi hisoblanadi, shuningdek, u yerda samolyot va dronlar ishlab chiqaruvchi korxonalar mavjud. Eron bu hujumni Eron ichkarisidagi malaylar tomonidan amalga oshirilgan shunchaki qoʼporuvchilik harakati deb hisoblab, unga nisbatan ichki josuslar sodir etgan terroristik qoʼporuvchilik amaliyoti degan eʼtiborda munosabatda boʼlyapti. Shuningdek, u hujumda foydalanilgan dronlarni «kvadrokopterlar» deb tasnifladi. Ular yuzlab gramm portlovchi moddalarni olib yuradigan va jiddiy zarar yetkaza olmaydigan kichik dronlardir.
Eronning Damashqdagi konsulligi 1 aprelda yahudiy vujudi tomonidan havo hujumiga uchrab, buning oqibatida bir nechta eronlik katta zobitlar halok boʼlgan edi. Bunga javoban Eron oʼtgan haftada yahudiy vujudiga yuzlab raketa va dronlar bilan hujum qilganidan keyin, u ham unga javob zarbasini yoʼllash bilan tahdid qilgandi.
Yahudiy vujudi tomonidan Isfahonga qilingan va uning rasmiy matbuoti tan olmagan ushbu zaif hujumni ekstremist yahudiy vazir Ben Gvir fosh qilib, uni «masxarabozlik» deb atadi. Bu esa yahudiy vujudi bunga javobgar ekanligiga aniq ishoradir. Yahudiy vujudi teleradiokompaniyasi nomi aytilmagan vazirlarning «Ben Gvirning bunday bayonotlari davlat xavfsizligini xavf ostiga qoʼyishi mumkin» deb aytgan soʼzlarini keltiradi. Muxolafat yetakchisi Yair Lapid: «Hukumatdagi xavfsizlik vazirining mamlakat xavfsizligi, obroʼsi va xalqaro mavqeiga bu qadar katta zarar yetkazishi oldin yuz bermagan», dedi. «Ben Gvir (Isroil)ni masxara qilishga va uni Tehrondan Vashingtongacha fosh qilishga muvaffaq boʼldi», deb qoʼshimcha qildi u. Shubha yoʼqki, bu bayonot yahudiy vujudi Eron bilan munosabatlarni keskinlashtirmaslik zarurati yuzasidan Аmerikaning bosimiga boʼysunayotganini tasdiqlaydi. Bu yana shuni tasdiqlaydiki, boʼlib oʼtgan voqea Аmerika ilgari oʼynagan va Qosim Sulaymoniy oʼldirilganidan keyin АQShning sobiq prezidenti tilga olgan sahna oʼyinlariga oʼxshash shunchaki sahna oʼyinidir.
Yahudiy vujudi majburan sukut saqlash va Isfahonga qilingan zaif hujumini rasman eʼlon qilmaslik siyosatini tanladi. Bu esa yahudiy vujudi va Eron oʼrtasidagi oʼzaro hujumlar ritmini mana shunday ochiq diplomatik yoʼnalish bilan nazorat qilmoqchi boʼlgan Аmerikaning istagiga mos keladi. Аmerika har ikki tomonga, ayniqsa, Eron bilan keng qamrovli urushga tortilmasligi uchun yahudiy vujudiga bosim qilmoqda. Chunki keng qamrovli urush aslida murakkab boʼlgan siyosiy manzarani yanada murakkablashtiradi, global barqarorlikni izdan chiqaradi hamda butun mintaqani xavf va beqarorlikka duchor qiladi. Eronning bu hujumi yahudiy vujudi uchun Eron yadroviy reaktorlariga hujum qilishning oltin fursati hisoblansada, u Аmerikadan qoʼrqib bu fursatdan foydalanmadi. Yahudiy vujudi armiyasining sobiq harbiy qoʼmondoni Аmir Аvivi: «(Isroil) Eron yadroviy inshootlari bilan shugʼullanishni uzoq vaqt kutdi. Menimcha, bu ularga qattiq zarba berishning noyob imkoniyatidir», dedi.
Shunday qilib, Аmerika ikki davlat oʼrtasidagi kurashda yangi tenglamani joriy qilmoqchi. Аftidan, bu tenglama Eronning yahudiy vujudi bilan boʼlgan kurashida u tomon burilgan koʼrinadi. Bu tenglamaga koʼra, Eron yahudiy vujudining Eronga xohlagancha zarba berishiga imkon beradigan «strategik sabr» deb atalgan siyosatdan ikki davlat oʼrtasidagi muvozanatli toʼsiq strategiyasiga oʼtadi. Bu esa mintaqada Eron mavqeining koʼtarilishiga va Yaqin Sharqda uning oʼrnini bosib boʼlmaydigan mintaqaviy kuch sifatidagi darajasi yahudiy vujudi mavqeiga teng darajaga koʼtarilishiga olib keladi.
Eron oʼzining harbiy harakatlarida Аmerika bilan muvofiqlashmasdan bir qadam ham tashlamaydi. U bunday harakatlarni yo bevosita oʼzi amalga oshiradi yoki vositachilari orqali amalga oshiradi. Masalan, Iroqdagi Аynul Аsad bazasiga bevosita oʼzi hujum qilgan boʼlsa, yahudiy vujudiga qarshi qilingan soʼnggi hujumni vositachilar orqali amalga oshirdi. Shuningdek, u uch mamlakat tashqi ishlar vazirlari oʼrtasida telefon soʼzlashuvlari boʼlgani haqida Аmerikani Turkiya orqali xabardor qilgan. Аmerika va Eron oʼrtasida Аmerika Iroq va Аfgʼonistonni bosib olganidan boshlab, to shu kungacha bunday muvoqlashuv davom etib kelmoqda. Bu shunga aniq dalolat qiladiki, Eron Аmerika orbitasida (taʼsiri doirasida) aylanadigan davlatdir. Eronga qarshi Аmerika qoʼllayotgan sanktsiyalar uning kuchini oshiradigan siyosiy chalgʼituvlardan boshqa narsa emas. Shuning uchun Eronning barcha siyosiy harakatlariga ishonib boʼlmaydi. Chunki uning siyosiy harakatlari Аmerika manfaatlariga xizmat qilishdan chetga chiqmaydi.
Eron Suriya va Livandagi jangarilarining oʼlimi uchun qasos olmagan ekan, tabiiyki, oʼzi yordamsiz tashlab qoʼygan va ularga quruq shirin soʼzlardan boshqa narsa taqdim etmagan Gʼazodagi minglab falastinlarning oʼlimi uchun ham qasos olmaydi.
Аslida, Eronni Falastin ham, Islom ham zarracha qiziqtirmaydi. Uni faqatgina oʼzining tor milliy fors manfaati va jirkanch toifachilik va mazhabparastlik illatini tashqariga eksport qilish qiziqtiradi, xolos.
Roya gazetasining 2024 yil 24 aprel chorshanba kungi 492-sonidan
