Xalqning hokimiyatga ishonchi qolmadi
10-yanvar kuni Qirg‘izistonda navbatdan tashqari prezidentlik saylovi va referendum bo‘lib o‘tdi. Markaziy saylov komissiyasi bergan hisobotga ko‘ra, ushbu saylov va referendumda saylov huquqiga ega bo‘lgan fuqarolarning 33,13 foizi ishtirok etdi. Dastlabki hisob-kitoblarga ko‘ra, prezidentlikka talabgor Sadir Japarovga saylovchilarning 79 foizidan ko‘prog‘i ovoz bergan. Boshqaruv shaklini o‘zgartirish bo‘yicha referendumda 81 foiz saylovchilar prezidentlik boshqaruvini yoqlab ovoz bergan bo‘lsa, 10,78 foizi parlament boshqaruvini tanlagan, 4,41 foizi “barchasiga qarshi” ovoz bergan. Saylov komissiyasi a’zolari va kuzatuvchilaning ta’kidlashicha, fuqarolar deyarli barcha joylarda faol eshtirok etishmagan. Bu nimani bildiradi?
Bu – xalqning demokratiyadan ham, mavjud hokimiyatdan ham, bir-biridan farq qilmaydigan, faqat amaldor va puldorlar manfaatiga xizmat qiluvchi, oddiy fuqarolar hayotini ijobiy tomonga o‘zgartirishda hech qanday rol o‘ynamaydigan saylovlardan charchaganidan darak. Saylovchilarning atigi 39 foizi qatnashishi ham xalq mavjud tuzum va hokimiyatga ishonchi qay darajada ekanligini ko‘rsatdi. Ammo shunga qaramay, saylov ham, referendum ham o‘tgan deb hisoblandi.
Qirg‘iziston “mustaqillik”ka erishganidan buyon 5 marta prezident va 32 bora bosh vazir o‘zgardi. Shaxslar o‘zgardi, ammo fuqarolarning yashash darajasi o‘zgarmadi. Aksincha mamlakat yildan-yilga qarz botqog‘iga botib, yashash darajasi tushib bordi. Buning sababi shaxslar o‘zgargani bilan boshqaruv va tuzum o‘zgarmaganida edi. Qirg‘iziston musulmonlari bun asta-sekin bo‘lsa ham anglab bormoqdalar. Shuning uchun ham aksar musulmonlar bu safar ham biror o‘zgarish bo‘lishga umid qilmaganlari sababli demokratik saylovga borib gunohkor bo‘lgandan ko‘ra unda shunchaki ishtirok etmay qo‘yishni afzal bilishdi. Bu safargi saylovda davomadni ancha past bo‘lgani hatto ayrim jamoat arboblarini ham tashvishga solib qo‘ydi. Ular bu holatni “xavfli signal” sifatida talqin qilishdi.
Qirg‘iziston xalqi demokratiya niqobini yopingan kapitalizmdan charchadi va bu tuzumni tatbiq qiliayotgan hokimiyatga nisbatan ishonchi so‘nib bormoqda. Biroq, siyosatchilar xali ham buni anglab etmay, o‘zilari ham tasavvur qilolmaydigan quruq hayollar bilan aldashga urinishmoqda. Biroq endi kech bo‘ldi.
Qirg‘izistonni rivojlanish yo‘li bitta bu – musulmonlar Islom aqidasidan kelib chiqqan tuzumni o‘z hayotlariga tatbiq qilishdan iborat. Islom mabdasini tatbiq qilish islomiy Xalifalik Davlatida amalga oshadi va u demokratiyani ham, uni bizlarga majburlab tiqishtirayotgan mustamlakachilarni ham tag-tomiri bilan qo‘porib tashlaydi. Shunday ekan, biz Allohning yo‘lida Xalifalikni qayta tiklash uchun harakat qilishimiz zarur. Biz sizlarni shunga da’vat qilamiz.
Abdurahmon Odilov
