Birinchi ayollar san’ati festivali katta mojaroga aylandi, rahbariyat isteyfo berdi
Qirg‘izistonda o‘z faoliyatini boshlagan Feminale “Boquvchi, Iqtisodiy erkinlik, Ayollar” nomi ostidagi birinchi ayollar san’ati festivali mojaroga aylandi. Rejaga binoan festival 17 kun davom etishi kerak edi. Ammo mahalliy faollar qarshiligi tufayli muzey ishi to‘xtatildi.
Festivalga, bundan uch yil muqaddam Moskvadagi nashriyotlardan birida tiriklayin yonib ketgan xotin-qizlar, asosiy mavzu sifatida ko‘rsatilmoqda. Shuningdek mamlakat bo‘ylab genderlik siyosatning buzilishi, ayollarga nisbatan zo‘ravonlik, ayol mehnatining qadrini bilmaslik va hokazolar aks ettirildi.
Ko‘rgazma ochilgani zahoti poytaxt aholisining e’tiroziga duch keldi. Zal bo‘ylab (ko‘rgazmadagi muhim eksponat sifatida) yalang‘och holatda kezib yurgan daniyalik rassom qizga nisbatan qattiq g‘azab yuzaga keldi. Bundan tashqari ayollarning ichki kiyimi namoyishi ham eksponat qatori tanlanib namoyishga qo‘yildi.
“Bu kabi jirkanch, uyatsiz narsalarga yo‘l qo‘yilmasligimiz lozim. Agar hozir bu yalang‘ochga imkon bersak, ertaga transgender vakillari ham shunday ko‘rgazmani e’lon qilishlari muqarrar”- deydi ko‘rgazmaga kelib g‘azablangan fuqarolardan biri.
“Bunday ko‘rinishlarga nuqta qo‘yilishi shart, bosh vazir qat’iy qaror chiqarishini talab qilamiz! Bizning mentalitetda bu narsalarga o‘rin yo‘q. Biz shu kunga qadar yarimyalang‘och qizlar ishtirokidagi go‘zallar konkurslariga ko‘z yumib keldik, mana oqibati!” – dedi yana bir shaxs.
Ko‘rgazmaga bir necha erkaklar qamchi (qirg‘iz milliy qamchisi) bilan kelishib, ko‘rgazmaning yopilishini talab qilishdi. Natijada milliy tasviriy san’at muzeyining rahbari Mira Jangarchieva o‘z istaki bilan “o‘zi va hamkorlarining xavfsizligini o‘ylab “ iste’foga chiqdi. “
“Ilgari men bizning mamlakatimizda siyosatga ta’sir ko‘rsata oladigan milliy- patriotik kuchlar borligini bilmas ekanman – dedi Jangarchieva – Ular xech qachon muzeyga kelishmas edi, endilikda muzeyni o‘zlariga bo‘ysindirmoqchi bo‘lishmoqda”.
Manba bergan ma’lumotga ko‘ra, agar Qirg‘iz hukumati Feminalening butunlay yopilib qolishiga ahd qilsa u holda tashkilotchilar o‘z pozitsiyalarini qat’iy talab qilishlari mumkin.
“Biz sudning qaroriga qarshi ariza yozamiz. Bizda advokat va huquq himoyachilarimiz etarli, ular biz tomonda. Mabodo bizni muzeydan haydasalar, u holda biz har qanday sponsor tomonidan qabul qilinishimizga rozimiz. Ishonchim komilki Feminaleni o‘z qaramog‘iga oladiganlar topiladi”- deydi ko‘rgazma tashkilotchilaridan biri, rassom Aleksandra Filatova.
Yuqoridagi fikrlardan farqli ravishda Qirg‘izistonning sobiq prezidenti Roza O‘tinboeva bir necha kun avval muzeyga borib, unga nisbatan o‘zining ijobiy fikrini bildirdi:
“ Endi muzeyni ham xudoyixonaga aylantirishga hojat yo‘q. San’at – ehtirosga chorlab, odamlar aqlini jumbushga keltirib, lol qolidirishi bilan san’at- da. Bu siz uchun bir muzeydan boshqasiga ko‘chib yuradigan qadimiy ruhda, yog‘ochga o‘yilgan zerikarli timsollar emas”, deya ta’kidlari siyosatshunos.
Izoh: O‘tgan yili Tojikistonda rassom qiz tarafidan yarimyalang‘och ayollar aksi tasvirlangan foto-muzey ochilgan edi, bu hodisa ijtimoyi tarmoqlarda kuchli shov-shuvga sabab bo‘lgandi. O‘shanda ham xalqning bir toifa gumroh fosiq vakillari o‘sha muzeyni badiiy asar, madaniyat timsoli deya baholab, e’tiroz bilganlarni esa “haqiqiy san’at asarini farqiga bormagan, kaltafahm insonlar” deb afsuslangan elilar. So‘ngra rassom qiz o‘z jonidan qo‘rqib, unga nisbatan bildirilayotgan tahdidlar natijasida ishini boshqa xorij davlatga ko‘chirdi. Shu bilan mavzu yopilgandek bo‘ldi.
Ammo bugungi G. Aytmatov muzeyidagi axloqsizlikka nisbatan xalq faollari reaktsiyasi har kanday musulmon bandani lol qoldirmasdan iloji yo‘q.
Qirg‘iz xalqning jur’atiga tasanno, masha Alloh deymiz!
Agar shu qirg‘iz birodarlarimizning shijoati so‘nmasa buyuk kelajakda bu jasur xalq Xalifalik Davlatimiz tirgaki bo‘lib xizmat qiladi insha Alloh.
Agar muammo haqida so‘z yuritadigan bo‘lsak, endi biz mabodo kufr sistemasi xohishiga sukut saqlasak, bugun avratlarimizni yarmigacha ochgan bo‘lsa, ertaga qolgan qismini ham to‘la ochib tashlab “ayollar erkinligi manu shu” deyishi mumkin. Iymon va hayo bir shodada jamlangan gavhar kabidir, uni biri ketsa ikkinchisi ham so‘zsiz to‘zib, parchalanib ketadi. Ayol-qizlarimizning hayosi bizning hamiyatimizdir, ummatning g‘ayur er kishilari bu hayo toptalib, satri avrat degan tushuncha barham topilishiga yo‘l qo‘ymasligi lozim.
Momolarimizdan qolgan bir hikmatli so‘z bor: “Agar er zardali bo‘lsa, ayol pardali bo‘ladi”.
Shundan kelib chiqib diyorimizga sizib kelayotgan erkinlik, behayolik, had bilmaslik tushunchalirini imkon qadar yanchib tashlaylik, himmatimizni ko‘rsataylik, bizning diniy qadriyatlarimizga raxna solishlariga yo‘l qo‘ymaylik. Zero kufr tomonida faqat quvvat va pul bor, bizdachi? Bizning esa Yaratuvchimiz bor! U O‘z ishida g‘olibdir va kufrning ustun bo‘lishligiga hargiz yo‘l bermaydi.
Kufr sistemasi inqirozga uchradi, agar xiyonatkor musulmon hokimlar xizmati bo‘lmaganda edi, musulmonlar allaqachon o‘z davlatlariga ega bo‘lardilar. Har bir ishda hikmat bor, bu kunlarni Allohi Taolo bizlarning iymonimizni imtihon qilish uchun berayotgandir balkim. Muhimi dunyoning botil, arzimas matosiga aldanmasdan, din ishi bilan oxirat ishini farqiga borib, Ummatning zulmatdan nurga chiqishiga imkonimiz doirasida hissa qo‘shishimiz zaruriyatga aylandi. Nusrat Alloh xohlagan vaqtda keladi, nusratning kelishligi shar’iy dalillar bilan bizgacha etib kelgan, bunga zarracha shubha qilgan banda iymoni zaif bandadir. Yaqin kelajakda, Alloh izni bilan dinimiz g‘olib keladi, u zamonda biz nafaqat o‘z uyimizni, balki har qadamni, har sohani, har qanday robita va muomalalarni Aqidaga bog‘liq holga aylantiramiz insha Alloh!
Munavvara
