Saudiya Arabistoni poytaxti Ar-Riyodda xalqaro “radikal fikr”ga qarshi kurash olib boradigan “meʼyor” nomli markazning ochilishi boʻlib oʻtdi. Bu tashabbus AQSh boshchiligida 55ta Islomiy oʻlkalar ishtirokida oʻtkazilgan Arab va Islomiy davlatlar sammiti ortidan amalga oshirildi. Amerika Qoʻshma Shtatlari Prezidenti Donald Tramp, Saudiya Arabistoni qiroli Salmon bin Abdulaziz va Misr prezidenti Abdulfattoh as-Sisi mazkur markazning ochilishi munosabati bilan dunyo globusi ustiga qoʻllarini qoʻyishdi. Bu uch rahbarning dunyo globusi ustiga qoʻllarini qoʻyib turganligi aks etgan foto suratlar ijtimoiy tarmoqlarda qoʻrqinchli filmlar kabi izohlar qoldirilishiga sabab boʻldi.
Saudiya matbuotidan oʻrin olgan xabarlarga koʻra, bu markaz “radikal fikr”ning manbasiga qarshi kurash olib boradigan va radikal insonlar orasida keng isteʼmol qilinadigan tillar va lahjalarni oʻrganish hamda radikal gʻoyalar tarqalishining oldini olish uchun harakat yuritadigan birinchi xalqaro tashkilot boʻlishi bilan boshqalaridan ajralib turadi. Markazda radikal fikrlarga qarshi xalqaro ekspertlar ish olib borishi kutilmoqda.
Turkiston:
AQSh va Gʻarb “Radikal fikr”, deya qarshi kurashayotgan narsa – bu Islomiy hayotni qayta boshlashga boʻlgan musulmonlarning talabidir. Soʻnggi yillarda musulmonlar Xalifalik davlatini tiklash va Shariat ahkomlarini tatbiq qilishni oshkoro talab qila boshladi. Bundan sarosimaga tushib qolgan AQSh va Gʻarb davlatlari buning oldini olish uchun harakatga kirishdi. Ular Islom oʻlkalari rahbarlaridan agar biror kishi yoki hizb Islom Shariatini ijro qilish haqida soʻz yuritadigan boʻlsa, radikalizm nomi bilan davlat miqyosida bunga qarshi kurash olib borishlarini talab qilmoqda. Oʻz navbatida Islom oʻlkalarining rahbarlari ham xoʻjayinlarining talabiga bir ogʻizdan “Labbay”, deb javob berishmoqda.
Shu yerda bir savol tugʻiladi: Agar Islom oʻlkalarining rahbarlari AQShning Islomga qarshi talabini rad qilsa nima boʻladi? AQSh Islom olamiga qarshi jang boshlab yuborishi mumkinmi? Yoʻq Aslo. Barcha Islomiy oʻlkalar askarlarini qoʻyib turing, birgina Turkiya yoki Pokiston kabi davlatlarning harbiylari ham AQShni yer tishlatishga qodirdir.
Toʻgʻri, AQSh Islom oʻlkalariga nisbatan bir necha marotaba harbiy ustunlikka va zamonaviy jihozlarga ega. Buni AQSh Pentagon uchun byudjetidan qancha mablagʻ ajratayotganligidan ham bilib olish mumkin. Lekin AQSh oʻsha zamonaviy qurollarni ishlatadigan haqiqiy erkak jangchilarga ega emas. 1,5 million AQSh askarlaridan 950 mingtasi ruhiy kasalliklar shifoxonasining roʻyxatida turadi.
Masalan AQSh shunchalik zamonaviy qurol aslahaga ega boʻlishiga qaramay, Afgʻonistonda 16 yil jang qilib, Tolibon harakati ustidan gʻalaba qozona olmadi. Vaholangki Tolibon bir davlat emas, bir jamoa xolos. Yana bir misol: Suriyada jihod olib borayotgan guruhlar bir davlatning askarlari emas, oddiy alohida-alohida harbiy guruhlardir. Oʻrni kelganda bir-birlari bilan ham urishib ketishlari mumkin. Shunday boʻlsa-da, AQSh mana shu guruhlarni besh yildan buyon magʻlub qila olmayapti. Nafaqat AQSh, balki Rossiya, Eron va boshqa koalitsiya davlatlari bir boʻlib ham, yoʻq qila olmayapti. Endi bir oʻylab koʻring, dunyoning yetakchi harbiy kuchlari safidan oʻrin olgan Turkiya yoki Pokiston kabi davlatlarning askarlari oyoqqa tursa nima boʻladi?! Shunga koʻra ayta olamizki, bugungi kunda Islom ummati zamonaviy qurol aslahalardan koʻra koʻproq sher yurakli rahbarga, yaʼni Xalifaga muxtojdir.
Shuni ham aytib oʻtish kerakki, Islom oʻlkalarining hozirgi rahbarlaridan AQShga rad javob qaytarishi kutilmaydi. Chunki bu rahbarlar AQSh yoki Gʻarb davlatlarining koʻmagi bilan hozirgi mansablarni egallab turishibdi. Ular oʻz mansablaridan foydalanib, ummatning boshiga ne-ne kulfatlar yogʻdirishmadi. Agar AQSh va Gʻarb davlatlari Islom oʻlkalaridan daf boʻladigan boʻlsa, bu hokimlarga ham sichqonning ini ming tanga boʻlib ketishi tabiiy.
