“Global Peace Index” nomli iqtisodiyot va tinchlik instituti 2014 yilda bo’lib o’tgan urushlar uchun sarflangan mablag’lar miqdori haqidagi hisobotni e’lon qildi. Hisobotda keltirilishicha, dunyoning turli burchaklarida 2014 yilda alanga olgan jangu jadallarga sarflangan mablag’ miqdori 14.3 trillion dollarni tashkil qilgan. Bu raqam butun dunyo davlatlari daromadining 13 foiziga to’g’ri keladi. Ya’ni 2014 yilda urushlarga sarflangan xarajatning miqdori Britaniya, Kanada, Frantsiya, Ispaniya, Braziliya va Germaniya davlatlarining yalpi ichki mahsulotidan ham ortiqroqdir.
Hisbotga ko’ra, 2014 yilda kechgan janglarda o’ldirilgan insonlarning soni 2010 yilda o’ldirilgan insonlarga nisbatan 350 foizga ortgan. O’ldirilgan kishilarning aksariyat qismi Suriya, Iroq va Afg’oniston davlatlariga to’g’ri keladi. Suriya 2014 yilda dunyoning eng notinch o’lkasi deb topilgan. Undan so’ngra Iroq va Afg’oniston turadi.
Shuningdek iqtisodiyot va tinchlik instituti 2015 yilgi hisbotida O’rta Sharq va Shimoliy Afrikani dunyoning eng xavfli mintaqasi deya e’lon qildi. 81 davlatda mavjud xavf xatar darajasi ortgan bo’lsa, 79 davlatda mavjud xavfsizlik darajasi pasayib ketgan.
Turkiston:
Balki, bu mablag’lar asosan kufr davlatlar xazinalaridan sarf qilinmoqda, bu esa Islom olami va Musulmonlar uchun manfaatli bir holat, degan tushunchalar paydo bo’lishi mumkin. Lekin bu xato va riaktsion tushunchalardan biridir.
Yuqoridagi stotistik ma’lumot, qog’oz puli o’lchamida keltirilyapti. Pulning vazifasi esa, tovarlar va xizmatlarni bir biriga nisbatan ayriboshlashni engillatishdan iborat. Shuning uchun pul o’z qadrini, insonlar mehnati va ular ko’rsatishayotgan har turli xizmalar bilan ushlab turadi. Demak yuqorida pul bilan keltirilayotgan stotistik ko’rsatkichlar, aslida insonlar peshona teri va ular egalik qilishi mumkin bo’lgan mahsulotlar miqdori deb e’tibor qilinishi kerak. Sarflanayotgan mablag’lar bu insonlar uchun yaratilgan mahsulotlarni va imkoniyatlarni cheklamay qo’ymaydi albatta.
Lekin, dunyo iqtisodiy global tarmog’i mavjud ekanligi va u kufr etakchi davlatlari qo’l ostida ekanligidan, yuqoridagi betayin urushlar uchun sarf xarajatlar, aslida qashshoq dunyodagi uchinchi agrar davlatlar zimmasiga tushaveradi.
E’tibor berilsa, 2014 yili ulkan iqtisodiy inqirozlar yili bo’ldi. Bu asosan biz aytgan agrar davlatlarda sezilarli darajada bo’lib borayotgan bo’lsa, G’arb olami, urushlar olib borayotganiga qaramay, o’z fuqorolarining yashash darajasini tubanlashishiga yo’l berishayotgani yo’q. Vaholangki statistik ma’lumotlar, u bechora etakchi davlatlarga ham onson bo’lmayapti demoqchi bo’lib, trilionlagan qog’oz pullarni sarf xarajatlarini keltirib, butun dunyoni chalg’itmoqchi bo’layapti.
Kufr sitemasining asosiy nayranglari, BMT singari bir qator xalqaro tashkilotlar vositasida olib boriladi. Ular har turli yashirin yoki oshkora rezolyutsiyalar qabul qilish bilan, dunyo iqtisodiy tengsizlik holatiga, huquqiy tus berib, unga qarshilik qilgan barcha harakatlarga qarshi, katta etakchi davlatlar uchun kurash yoki urush olib borish imkoniyatlarini yaratib beradi. Shu bilan bir qatorda, bu kurash va urush olib borish uchun ketayotgan sarf xarajatlarni ham, etakchi davlatlar zimmasiga tushib qolishini oldini olish yo’llarini ishlab chiqishadi. Shulardan biri: qashshoqlik o’ta kuchayib borayotganida yoki uchinchi davlat xalqlari bu tengsizliklarni his qilib, unga qarshi chora tadbirlar haqida fikirlay boshlashganida, sun’iy urushlar uyushtirishadi. Shu bilan o’zlari atayin paydo qilib kelishayotgan barcha zulmlari oqibatidan kelayotgan qashshoqlik, buzg’unchilik, zo’rovonlik kabi holatlarni o’sha urushning oqibatlari deb jar solishadi.
Bu biz Musulmonlar anglashimiz lozim bo’lgan achchiq haqiqatlardan biridir. Chunki biz, dunyo omonat topshirilgan ummat vakillarimiz! Biz insoniyatni shu zulmatdan, ilohiy nur sari etaklashni, islomni qabul qilish bilan birga qabul qilgan Muhammad SAV ummatimiz! Biz bu ishda jonbozlik ko’rsatib, dunyoni yuqoridagi iflos sistema asosidagi zolimlardan ozod qilish sari, molu jonimizni sarflab harakat olib borishimiz vojib! Bu ishni amalga oshirishda, ularga suyanishimiz yoki ulardan madad so’rashimiz yoki hamkorlik qilishimiz maqsadga muvofiq emas! Chunki biz faqat Ollohga tavakkul qilishga buyurilganmiz.
Abdurazzoq.
