بسم الله الرحمن الرحيم
Musulmonlar bu oyni g’animat bilsinlar
Ey birodarlar, ramazonda toat-ibodatlarga talpinib kirishishingiz albatta biz bu dunyo uchun yaratilmadik, garchi nafs shahvat-istaklari dunyoni g’oya va orzu-maqsad deb tasavvur qilsa-da, biroq biz bu dunyo uchun yaratilmadik, degan iymon-e’tiqodingizga qat’iy dalolat qilib turibdi. Chunki siz dunyoning ko’plab lazzatlarini uni tark qilishni buyurgan Zotni rozi qilish uchun tark qildingiz. Bu esa dunyo g’oya emasligini, aksincha biz u orqali oxiratga o’tib boradigan bir o’tish yo’li ekanini anglatadi.
Alloh Taolo shunday deydi:
وَابْتَغِ فِيمَا آتَاكَ اللَّهُ الدَّارَ الآخِرَةَ وَلاَ تَنسَ نَصِيبَكَ مِنَ الدُّنْيَا
– ”Va Al¬loh senga ato etgan molu davlat bilan oxiratni istagin va dunyodan bo’lgan nasibangni ham unutma“. [28:77]
]َمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلاَّ لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَلَلدَّارُ الآخِرَةُ خَيْرٌ لِّلَّذِينَ يَتَّقُونَ أَفَلاَ تَعْقِلُونَ[
– ”Bu hayoti dunyo faqat (bir nafaslik) o’yin-kulgidir, xolos. Albatta, Allohdan qo’rqadigan kishilar uchun oxirat diyori yaxshiroqdir. Aql yurgizmaysizlarmi?!“ [6:32]
]وَفَرِحُواْ بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا فِي الآخِرَةِ إِلاَّ مَتَاعٌ(
– ”(Mushriklar) mana shu hayoti dunyo bilan shod-hurram bo’ldilar, Holbuki bu hayoti dunyo oxirat oldida faqat bir arzimas matodir“. [13:26]
]مَن كَانَ يُرِيدُ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا وَزِينَتَهَا نُوَفِّ إِلَيْهِمْ أَعْمَالَهُمْ فِيهَا وَهُمْ فِيهَا لاَ يُبْخَسُونَ + أُوْلَـئِكَ الَّذِينَ لَيْسَ لَهُمْ فِي الآخِرَةِ إِلاَّ النَّارُ وَحَبِطَ مَا صَنَعُواْ فِيهَا وَبَاطِلٌ مَّا كَانُواْ يَعْمَلُونَ(
– ”Kim (faqat) shu hayoti dunyoni va uning zebu ziynatlarini istaydigan bo’lsa, ularga qilgan amallarini(ng ajr-mukofotini) shu dunyoda komil qilib berurmiz va ular bu dunyoda ziyon ko’rmaydilar. Unday kimsalar uchun oxiratda do’zax o’tidan o’zga hech kanday nasiba yo’qdir. Ularning bu dunyoda qilgan barcha yaxshiliklari behuda ketur va qilib o’tgan amallari befoydadir“. [11:15, 16] ]
فَأَمَّا مَن طَغَى + وَآثَرَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا + فَإِنَّ الْجَحِيمَ هِيَ الْمَأْوَى + وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَنَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَى + فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأْوَى[
– ”Bas, ana o’shanda kim tug’yonga tushgan va hayoti-dunyoni (oxiratdan) ustun qo’ygan bo’lsa, u holda faqat jahannamgina (uning uchun) joy bo’lur! Endi kim (qiyomat kuni mahshargohda) Parvardigorining (huzurida) turishi (va U zotga hisob-kitob berishi)dan qo’rqqan va nafsini havoyi xohishlardan qaytargan bo’lsa, u holda faqat jannatgina (uning uchun) joy bo’lur“. [79:37-41]
Bu va boshqa oyatlar mo’mindagi asl-asos oxiratga ko’z tikib talpinish, uni boqiy hovli deb hisoblash, dunyoga esa faqat oxiratga eltuvchi bir o’tish yo’li sifatida qarash ekanligiga qat’iy dalolat qiladi. Rasululloh(s.a.v)dunyoga shunday nazar bilan qaraganlar. Zero Payg’ambarimiz shunday dedilar:
«Dunyoda bir g’arib kabi yoki o’tkinchi bir yo’lovchi kabi bo’l» (Buxoriy rivoyati). Va yana dedilar:
«Agar dunyoning Alloh nazdida pashsha qanotichalik qadri bo’lganda edi, kofirga undan bir qultum suv ham bermagan bo’lardi» (Termiziy rivoyati). Payg’ambarimiz(s.a.v)yana shunday dedilar:
«Albatta jannatdagi birontangizning qamchisi o’rnichalik joy dunyo va undagi narsalardan yaxshidir» (Buxoriy rivoyati). Bundan boshqa nususlar ham musulmon dunyo, uning lazzatlari, hoyu havaslari uchun yashamasligini, aksincha oxirat uchun yashashini ta’kidlaydi.
Musulmonlarning dunyo haqidagi nuqtai nazarlaridagi asl-asos mana shu ekan, demak dunyoviy lazzatlar va manfaatlar biron ishga qadam qo’yish yoki qo’ymaslikda asos bo’lmaydi, ya’ni bu narsalar musulmon nazdida amallar o’lchovi bo’lmaydi. Chunki musulmon bu dunyo uchun yashamaydi. Inson nazdida ishlar o’lchovi u nima uchun yashayotgan bo’lsa o’sha narsaga chambarchas bog’liqdir. Mana bu asrimizda G’arb o’zini ideal-namunaviy hayot kechirayotgan qilib ko’rsatishga urinmoqda. Liberal kapitalist shu dunyo uchun yashaydi. U dunyoni o’z ishlarining o’lchovi qilib oladi. Shuning uchun ishga undan keladigan manfaatga qarab qadam qo’yadi yoki qadam qo’ymaydi. Biz ularga ergashmasligimiz, ulardan ta’sirlanmasligimiz kerak. Alloh Taolo Qorun va u bilan fitnalangan kimsalar haqida shunday dedi:
فَخَرَجَ عَلَى قَوْمِهِ فِي زِينَتِهِ قَالَ الَّذِينَ يُرِيدُونَ الْحَيَاةَ الدُّنيَا يَا لَيْتَ لَنَا مِثْلَ مَا أُوتِيَ قَارُونُ إِنَّهُ لَذُو حَظٍّ عَظِيمٍ
– ”So’ng, (Qorun) qavmi oldiga yasan-tusan qilib chiqqan edi, hayoti dunyoni istaydigan kimsalar: «Ex, qani edi bizlar uchun ham Qorunga ato etilgan molu davlat bo’lsa edi. Darhaqiqat u ulug’ nasiba egasidir», dedilar“. [28:79]
Bu oyat Qorun va uning mol-dunyosi bilan fitnalanmagan mo’minlar haqida xabar berish bilan yakunlanadi:
وَقَالَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَيْلَكُمْ ثَوَابُ اللَّهِ خَيْرٌ لِّمَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا وَلاَ يُلَقَّاهَا إِلاَّ الصَّابِرُونَ
– ”Ilm-mahfirat ato etilgan kishilar esa: «O’lim bo’lsin sizlarga! Iymon keltirgan va yaxshi amal qilgan kishi uchun Alloh beradigan ajr-savob yaxshiroq-ku! U (savobga) faqat sabr-qanoatli kishilargina erishurlar», dedilar“. [28:80]
Demak musulmon hayot kechirar ekan uning g’oyasi Alloh rizoligi bo’ladi. U qalbi bilan oxiratga talpinib, jannatga kirishni va do’zax o’tidan najot topishni umid qilib hayot kechiradi.
Alloh rizoligini topish va Unga ibodat qilish uchun yashaydigan musulmon Alloh rozi bo’ladigan ishlarni qiladi, U Zotni g’azablantiradigan ishlardan o’zini olib qochadi. Ya’ni Allohning amr va nahiylariga qattiq amal qiladi. Ya’ni uning ishlardagi miqyos-o’lchovi Islomiy shariatda qat’iy ko’rsatib qo’yilgan halol va harom bo’ladi. Rasululloh(s.a.v)dedilar:
«… halol Alloh o’z kitobida halol qilib qo’ygan narsadir va harom Alloh o’z kitobida harom qilib qo’ygan narsadir» (Termiziy rivoyati). Payg’ambarimiz(s.a.v)yana shunday dedilar:
«Alloh o’z payg’ambari tilida nimani halol qilgan bo’lsa, bas u qiyomat soatigacha haloldir va Alloh o’z payg’ambari tilida nimani harom qilgan bo’lsa, bas u qiyomat soatigacha haromdir» (Dorimiy rivoyati). Alloh Taolo esa shunday deydi:
]وَلاَ تَقُولُواْ لِمَا تَصِفُ أَلْسِنَتُكُمُ الْكَذِبَ هَـذَا حَلاَلٌ وَهَـذَا حَرَامٌ لِّتَفْتَرُواْ عَلَى اللّهِ الْكَذِبَ إِنَّ الَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَى اللّهِ الْكَذِبَ لاَ يُفْلِحُونَ
– ”Alloh sha’niga yolg’on to’qish uchun tillaringizga kelgan yolg’onni gapirib: «Bu halol, bu harom», deyavermanglar! Chunki Alloh sha’¬niga yolg’on to’qiydigan kimsalar hech najot topmaslar“. [16:116]
Demak hech kimning – sha’ni qanchalik yuksak bo’lmasin va ilmi qanchalik ziyoda bo’lmasin – o’zicha halol va harom qilishga hech haqqi yo’q. Manfaatni ro’kach qilib Allohning amr va nahiylariga xilof ravishda biron ish qilishni muboh deb oqlashga yoki harom deyishga hech kimning haqqi yo’q. Chunki musulmonning haqiqiy manfaati Alloh Taoloning rizoligini topishdadir. Zero biz Alloh Subhanahu va Taologa toat-ibodat qilish uchun yaratildik.
Ey birodarlar, bu oyda dunyo lazzatlaridan bir qismini tark qilishdan maqsadingiz Alloh rizoligini topish ekan, demak hukmlarning hammasiga qattiq amal qilishingiz lozim bo’ladi. Chunki manba birdir, ularni shar’iy hukm qilgan Zot birdir. Zero namoz va ro’zaga buyurgan Zot hukm so’rab shariatga murojaat qilishni va uni tatbiq etishga harakat qilishni ham buyurdi. Osiylik va gunohlardan nahiy qilgan Zot hukm so’rab tog’utga murojaat qilishdan va unga rozi bo’lishdan ham nahiy qilib, qaytardi. demak Allohga o’zimizdan yaxshi amallarni ko’rsatishimiz, namoz, ro’za bilan, shariatni hukmron qilishga va musulmonlar yurtlarini birlashtirishga harakat qilish bilan U Zotga itoat qilishimiz, osiyliklardan, shu jumladan kufr tuzumlariga rozi bo’lishdan yoki ularni tatbiq etishga yordamlashishdan yoki mazhabchilik, mahalliychilik, vatanchilik, millatchilik chaqiriqlari kabi yangi johiliyatga da’vat qilishdan yoki mana shu asrdagi tog’utlar ortidan ergashishdan saqlanishimiz lozim. Chunki bu tog’utlar o’z ummatlariga bu dunyoda hech qanday manfaat etkazishmadi. Aksincha ular o’zlari bilan turgan, o’zlarini qo’llab-quvvatlagan, o’zlariga ergashgan barcha kimsalardan tonishadi. Mashhadul azim (qiyomat kuni) ular hatto o’zlariga tayanch, yordamchi bo’lgan kimsalarga ham hech qanday manfaat etkazishmaydi. Alloh Taolo dedi:
إِذْ تَبَرَّأَ الَّذِينَ اتُّبِعُواْ مِنَ الَّذِينَ اتَّبَعُواْ وَرَأَوُاْ الْعَذَابَ وَتَقَطَّعَتْ بِهِمُ الأَسْبَابُ + وَقَالَ الَّذِينَ اتَّبَعُوا لَوْ أَنَّ لَنَا كَرَّةً فَنَتَبَرَّأَ مِنْهُمْ كَمَا تَبَرَّءُوا مِنَّا كَذَلِكَ يُرِيهِمُ اللَّهُ أَعْمَالَهُمْ حَسَرَاتٍ عَلَيْهِمْ وَمَا هُمْ بِخَارِجِينَ مِنَ النَّارِ
– ”U Kunda peshvolar ergashuvchilardan tonadilar va hammalari azobni (ko’zlari bilan) ko’radilar. (U Kunda ularni bog’lab turadigan) bahonayu sabablar uziladi. Ergashuvchilar: «Qaniydi, yana bir karra (yashashning) iloji bo’lsa-yu, ular bizdan tonganlaridek, biz ham ulardan tonsak», deydilar. Shunday qilib, Alloh Taolo ularning qilgan amallarini o’zlariga hasrat-nadomat qilib ko’rsatadi va ular jahannamdan chiquvchi bo’lmaydilar“. [2:166, 167]
Bu oy Qur’on oyidir, hidoyat va bayyinot oyidir, rahmat, mag’firat hamda do’zaxdan ozod bo’lish oyidir, savoblar ko’paytirilib, gunohlar kafforat qilinadigan oydir, xullas musulmonlar uchun eng afzal bo’lgan oydir…
Ramazon oyi musulmonlar Alloh Subhanahuning roziligi va Uning nusratiga har doimgidan ham muhtojroq bo’lib turilgan bir paytda kirib keldi. Allohning nusrati, Uning diniga yordam berayotgan, hamda ongli tarzda da’vat olib borishda Rasululloh(s.a.v) tutgan rushdu hidoyat yo’lini tutayotgan mo’minlargagina hadya etiladi. Musulmonlar nusrat yolg’iz Allohning qo’lida ekanligiga hamda ularning dushmanlarining moddiy quvvatlari va qudratlari qay darajaga etmasin, Allohning ishi ularni albatta mag’lub etishiga va ularni ortda qoldirishiga qat’iy e’tiqod qiladilar. Zero, nusrat masalasi avvalda ham oxirda ham Allohning roziligiga bog’liqdir. Allohning roziligi esa, Uning toatiga bog’liqdir. Shunday ekan, musulmonlar bu oyni g’animat bilsinlar. Bu oyni Alloh ularning barcha gunohlarini mag’firat etadigan oy qilib olsinlar. Ularning gunohlar mag’firat qilinishi uchun esa, chin dildan istig’for aytib, chin dildan tavba qilishlari lozim. bu musulmonning oldida jannat eshiklarini ochadi va jahannam eshiklarini yopadi hamda unga ro’za va namozlarni chiroyli ado etilishining muokfoti Alloh uning o’tgan barcha gunohlarini mag’firat qilishi ekanligi haqida xushxabar beradi.
Chunonchi, har bir farzni ado etishda ham tirishqoqlik qilish lozim. Shunday ekan, musulmonlar, xususan da’vatchi ushbu saxovatli oydan boshlab quyidagi ishlarni bajarishi lozim.
1. Allohga komil suratda toat etishga bo’lgan azmu-qarorni yangilashi. Bu bilan u Ramazon oyida ro’za tutish, kechalari ibodat qilish, istig’for aytish va duolar qilish kabi Allohning ibodatlari bilangina mashg’ul bo’lib qolib, so’ng shu mashg’ullik sababli boshqa vazifalarni tark etmasligi. Uning amri ma’ruf va nahiy munkarni tark qilishi ham, da’vatni yoyishdan to’xtab qolishi ham joiz emas. Aksincha, bular ham hamma vaqt, ayniqsa Ramazon oyida talab etiladigan farzlardir. Ramazon oyida ibodatlarni ado etish to’g’risidagi hukmlar hech qaysi holatda Allohning boshqa bir hukmini bekor qilib qo’yishi joiz qilmaydi. Allohning talab etilgan ahkomlarining birortasini bekorga chiqarish Uning g’azabiga sababchi bo’ladi. Ramazon oyida musulmonning, xususan da’vatchining talabi Allohning rizoligini talab qilish hamda U g’azablanadigan narsalardan uzoq bo’lishdan iborat bo’ladi.
2. Ramazon oyida masjidlarni to’ldirib Ramazon chiqib ketishi bilanoq masjidlarning tark etadigan musulmonlar bilan tanishishi va bu tanishishni o’zining yil bo’yi olib boradigan faoliyatiga zamin qilib olishi. Faqat Ramazon oyida masjidga qatnaydigan musulmonda ham xususan Ramazon oyida uni da’vatiga labbay deb ijobat qiladigan qilib qo’yadigan bir yaxshilik bor. Shuning uchun da’vatchi uning qalbi va aqlini namozlarni muhofaza qilishga hamda unga buyurilgan barcha buyruqlar va uni qaytarilgan barcha qaytariqlarida uning ustidagi Allohning haqqini ado etishga ochish uchun uning qalbida bu yaxshilikning borligidan foydalanib qolishi lozim.
3. O’zining amallarini qayta ko’rib chiqishi, barcha qilgan gunohlaridan Allohga istig’for aytishi, istig’for va tavbalarni hech qachon osiylik qilinmay ibodat qilinish haqqiga ega bo’lgan yaratuvchisiga bog’langan holda chin dildan tavba qilishi. Musulmon gunohning kichikligiga emas, balki, yaratuvchi zotning buyukligiga qaraydi. Zero istig’for va tavba qalbni musaffo va pok etadi. Qalbning musaffo va pok bo’lishi esa nusratdan oldingi o’rinda turadi. Alloh taolo aytadi:
وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا أَنْتَ مَوْلَانَا فَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ
– «Bizlarni avf et, (gunohlarimizni) mag’firat qil, (holimizga) rahm ayla! O’zing hojamizsan! Bas, kofir qavm ustiga O’zing bizni(nustaringla) g’olib qil!» [2:286]
وَمَا كَانَ قَوْلَهُمْ إِلَّا أَنْ قَالُوا رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَإِسْرَافَنَا فِي أَمْرِنَا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ
– «Ularning aytgan gaplari faqat shundan iborat edi: «Parvardigoro, gunohlarimizni va ishlarimizdagi xatolarimizni mag’firat ayla, qadamlarimizni sobit qil va kofir qavm ustiga O’zing bizni(nustaringla) g’olib qil!» [3:147]
4. shu kundan boshlab har bir ishda aql to’g’ri degan, foyda keltiradigan yoki zararni ketkazadigan narsani emas, balki shariatni o’lchov qilish. Chunki, Alloh Taolo musulmonlar nazdida amallarning o’lchovlari shar’iy hukmlar bo’lishi kerak, deb hukm qildi. Alloh Taolo aytdi:
وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلاَ مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْرًا أَنْ يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ وَمَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلاَلاً مُبِينًا
– „Alloh va Uning payg’ambari bir ishni hukm qilgan – buyurgan vaqtida biron mo’min va mo’mina uchun (Allohning hukmini qo’yib) o’z ishlaridan ixtiyor qilish joiz emasdir. Kim Alloh va Uning payg’ambariga osiy bo’lsa, bas, u ochiq yo’ldan ozish bilan yo’ldan ozibdi“. [33:36]
Demak, musulmon shar’iy hukmlar asosida bir ishni qiladi yoki bu ishni qilishdan saqlanadi. Agar halol bo’lsa, bu ishni qiladi, agar harom bo’lsa, o’zini to’xtatadi. Islom musulmon kishiga uning uchun haqiqiy baxt-saodat tushunchasini belgilab bergani uchun musulmon hayot yo’lida Allohning roziligiga etishni baxt-saodat deb biladi. Qachonki Allohning rizosiga etishini his qilgandagina, u baxt-saodatga erishgan bo’ladi. Alloh Taolo aytdi:
أَلاَ بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ
– „Ogoh bo’lingizkim, Allohni zikr qilish bilan qalblar orom olur“. [13:28]
Musulmon kishi hayotda amalini shar’iy hukmlarga bog’lagandagina Allohning roziligiga erisha oladi. Alloh Taolo aytadi:
قُلْ إِنَّ صَلاَتِي وَنُسُكِي وَمَحْيَاي وَمَمَاتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ
– „Ayting (ey Muhammad): «Albatta, namozim, ibodatlarim, hayotu mamotim butun olamlarning Parvardigori bo’lmish Alloh uchundir»“. [6:162]
Shuningdek, uning havoyi nafsi haqiqiy Islomga tobe bo’lishi vojib. Alloh Taolo aytdi:
وَلاَ تَتَّبِعْ أَهْوَاءَهُمْ عَمَّا جَاءَكَ مِنَ الحَقِّ
– „… va sizga kelgan haqdan yuz o’girib, ularning havoyi nafslariga ergashmang!“. [5:48]
Ammo musulmon kishi amalida shar’iy hukmlarni o’lchov qilib olmas ekan, uning uchun xorlik, alam va badbaxtlikdan boshqa narsa bo’lmaydi. Alloh Taolo aytadi:
وَمَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنكًا
– „Kim Mening eslatmamdan yuz o’girsa, bas, albatta uning uchun tang-baxtsiz hayot bo’lur…“. [20:124]
Sahobai kiromlar buni juda yaxshi tushunishgan. Shuning uchun shar’iy hukmlarni o’zlarining amallari uchun o’lchov qilishib, hayotlarini shu shar’iy hukmlarga muvofiq o’tkazishgan. Shuningdek, amallarini shu hukmlar bilan bog’lab, havoyi nafslarini ham mana shu hukmlar bilan boshqarishgan. Buxoriy Oisha(r.a)dan rivoyat qiladi, ul zot aytadilar:
«Alloh avvalgi muhojir ayollarni rahmat qilsin, ular Alloh Taolo: „… va ko’kraklarini ro’mollari bilan to’ssinlar!“ oyatini nozil qilgan paytda choponlarini yirtishib, uni ro’mol qilib o’radilar». Shuningdek, imom Ahmad Rofe’ ibn Xadijdan rivoyat qilgan hadisda ham ularning shar’iy hukmlarni qanday ushlaganlari ko’rinib turibdi. Rofe’ aytdi: «Biz Rasululloh (s.a.v) zamonlarida erni hosilini yig’ishtirmay turib sotardik, shuningdek erni uchdan bir, to’rtdan bir va belgilangan taom muqobiliga ijaraga berardik. Bir kuni amakimlardan biri kelib, Rasululloh (s.a.v) bizni o’zimiz uchun manfaatli bo’lgan ishdan qaytardilar. Alloh va Rasuliga itoat qilish biz uchun manfaatliroq. Bizni hosili yig’ishtirilmagan erni sotishdan va erni hosilni uchdan biri, to’rtdan biri va belgilangan taom muqobiliga ijaraga berishdan qaytarib, erning egasi o’zi eksin yoki ekdirsin deb buyurdilar. Va erning ijarasi hamda boshqa ishlarning yaxshi emasligini aytdilar», dedi. Ular Alloh Subhonahuning roziligini sotib olib, dunyoning o’tkinchi noz-ne’matlarini sotib yuborganliklari uchun baxt-saodatga erishdilar. Mana sayyidimiz Suhayb(r.a) Alloh va Rasuliga hijrat qilishdan to’smasliklari uchun Qurayshga o’zining bor mol-mulkini berib yubordi. Sayyidimiz Mus’ab esa yosh, tanti yigit bo’lib, Uhud jangida shahid bo’ldi. Uning kafanlanadigan kafani ham yo’q edi. Ular shunchalik faqir bo’lishlariga qaramasdan, o’tkinchi dunyo uchun harakat qilmadilar, balki ularning maqsadlari Alloh rizosiga etish bo’lgan. Va haqiqatda bunga erishganliklari Qur’oni Karimda bayon qilindi. Alloh Taolo aytdi:
لَقَدْ رَضِيَ اللَّهُ عَنِ الْمُؤْمِنِينَ إِذْ يُبَايِعُونَكَ تَحْتَ الشَّجَرَةِ
– „(Ey Muhammad), darhaqiqat Alloh mo’minlardan – ular daraxt ostida sizga bay’at qilayotgan vaqtlarida – rozi bo’ldi“. [48:18]
Musulmonlar asrlar davomida shariat hukmlarini o’z amallariga o’lchov qilishgani sababli dunyoni boshqarishdi va rahmatu saodat hayotida yashab, ularning dunyoyu oxirat ishlari yaxshi bo’ldi.
Ey musulmonlar!
Shar’iy hukmlarni amallar uchun o’lchov qilish, ya’ni musulmonning amallari shar’iy hukmlarga muvofiq bo’lishi musulmonning ishini gapiga muvofiq qiladigan narsadir. Shunday ekan, kimki Allohni Rabbim, Muhammadni payg’ambarim, Islomni dinim deb iymon keltirsa, o’zining qilayotgan ishida Allohning buyruqlariyu taqiqlariga xilof ish qilishi joiz emas. Alloh Taolo aytadi:
يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لاَ تَفْعَلُونَ كَبُرَ مَقْتًا عِنْدَ اللَّهِ أَنْ تَقُولُوا مَا لاَ تَفْعَلُونَ
– „Ey mo’minlar, sizlar nega o’zlaringiz qilmaydigan narsani (qilamiz deb) aytursizlar?! O’zlaringiz qilmaydigan ishni (qilamiz,deb)aytishlaringiz Alloh nazdida o’ta manfur (ishdir)“. [61:2,3]
Balki uning ishlari gaplariga muvofiq bo’lishi vojib. Ana shundagina uning iymoni sodiq bo’ladi. Alloh Taolo aytadi:
إِنَّمَا كَانَ قَوْلَ الْمُؤْمِنِينَ إِذَا دُعُوا إِلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ أَنْ يَقُولُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا وَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
– „Alloh va Uning payg’ambariga o’rtalarida hukm chiqarish uchun chorlangan vaqtlarida mo’minlarning so’zi «eshitdik va bo’ysundik», (demoqdir). Ana o’shalargina najot topguvchilardir“. [24:51]
Shuningdek, musulmonning g’oya-maqsadi Allohning roziligiga etish bo’lishi vojib, bu narsa esa Allohning buyurgan narsalariga rioya qilish va qaytargan narsalarini qilmaslikdir. Tabaroniy «Mo”jam as-Sag’ir» kitobida Muoz ibn Jabaldan rivoyat qiladi. Rasululloh (s.a.v) shunday dedilar:
«Ogoh bo’linglar, Islomning tegirmoni aylanaveradi, shunday ekan, u qanday aylansa ham Kitob (ya’ni Qur’on) bilan aylaninglar. Ogoh bo’linglar, tezda Kitob va sulton ikki tomonga ajralib ketadi, sizlar Kitobdan ajralmanglar. Ogoh bo’linglar, tezda sizlarning ustingizga shunday amirlar keladi, agar ularga itoat etsangizlar, ular sizlarni adashtirishadi, agar itoat etmasangiz, sizlarni o’ldirishadi. Muoz so’radi: yo Rasululloh, biz nima qilamiz? Rasululloh (s.a.v) shunday dedilar: Iyso ibn Maryamning ashoblari qilgan ishni qilasizlar. Ularni arralar bilan arralashdi, yog’ochlarga mixlashdi. Allohga itoat qilgan holda o’lish Unga osiy bo’lib yashagandan ko’ra yaxshiroqdir». Islomiy Xalifalikni qulatish bilan musulmonlarning hayotidan shar’iy hukmlar uzoqlashtirilmaganda va malay hokimlar tarafidan kapitalistik hazorat va uning o’lchovlari qo’yilmaganda edi, musulmonlar shar’iy hukmga muvofiq yashayotgan va ikki dunyo saodatiga erishayotgan bo’lur edilar.
Musulmonlar kapitalistik hazorat o’lchovlari bilan ta’sirlanmasliklarini ta’minlash uchun va musulmonlar nazdida Islomdagi baxt-saodat tushunchasi hamda amallar tushunchasi yo’q bo’lib ketmasligi uchun kapitalistik kufr tuzumlaridan qutulishga va to’g’ri yo’ldagi Xalifalikni barpo qilish orqali Islomiy hayotni yangilashga harakat qilayotgan muxlis kishilar bilan birga harakat qilishimiz vojib. Mana shu to’g’ri yo’ldagi Xalifalikkina Islom qonunlarini tatbiq qilib, aqida, tushunchalar, Islomiy o’lchovlarni himoya qiladi hamda musulmonlar haq-huquqlarini va saodatlarini qo’riqlay oladi. Rasululloh (s.a.v):
«اَلْإِمَامُ جُنَّةٌ يُقَاتَلُ مِنْ وَرَائِهِ وَيُتَّقَى بِهِ»
«Imom qalqondir, uning ortida turib jang qilinadi va u bilan himoyalaniladi», deganlar (Sahihi Muslim rivoyati).
Muttaqiy.
