Amerika armiyasining Afrikada terrorizm xavfini bartaraf etishga oid besh yillik rejasi
Markazi Shtutgart-Germaniya shahrida joylashgan Amerikaning Afrika Qit’asidagi qurolli kuchlar qo’mondonligi AFRICOMning ma’lum qilishicha, ayni qo’mondonlik kelasi besh yil davomida «Qora qit’a»da terrorizm tahdidini bartaraf etishga oid reja qabul qildi. Bu rejaning boshida 3500 nafar jangarini tashkil qiladi deya ko’rilgan IShID tashkilotining Liviyada kuchayishiga hamda Somali kabi Afrika davlatlarida Boko Harom va Shabob harakatini kuchayishiga qarshi kurashish turadi. Rejada Amerika kuchlarini yuborish haqida aytilmagan, balki Afrika Ittifoqi bilan ayni muammoga qarshi kurashishga oid rejalar mavjudligi ochiqlangan, xolos.
AFRICOM elektron saytida chiqarilgan qisqacha bayonotda bunday deyilgan: Birinchi missiya «Somalidagi terroristik harakatni kuchsizlantirish va ayni missiyani Afrika Ittifoqidan Somali hukumati zimmasiga ko’chirish» uchun besh yillik harakat olib borishdan iborat. Ikkinchi missiya esa «Liviyadagi muvaffaqiyatsiz davlatning mavjudligi hamda u erdagi beqarorlikni bartaraf etishga qattiq harakat qilish»dan iborat. Uchinchi va to’rtinchi missiyalar «Afrika g’arbidagi Boko Harom jamoasiga qarshi kurashish» va «uning Gvineya Ko’rfazi va Markaziy Afrikadagi noqonuniy faoliyatiga chek qo’yish»dan iborat.
Amerika qo’mondonligi beshinchi missiyani ham ishlab chiqqan. Unda «Ayni qit’ada tinchlikni saqlash va bo’hronlarga qarshi kurashishda hamkor davlatlar quvvatini oshirish» aytilgan. Bu sa’y-harakatlar
AFRICOMga yirik baza sifatida mezbonlik qiluvchi Jibutidan boshqarib turiladi. AFRICOM chiqargan bayonotda Liviyadagi IShID jangarilari bilan Nigeriyadagi Boko Harom a’zolarining bir necha yillar davomida Suriya va Iroqdagi ekstremistlar bilan aloqa qilib kelishgani aytilgan hamda Boko Haromning Nigeriya, Chad, Kamerun, Nigerdagi harakatlari bartaraf etilishi ta’kidlangan. Liviyadagi vaziyat haqida esa AFRICOM bayonoti u erdagi zaif hukumat IShIDni tinch boshpani bilan ta’minlayotgani, bu muammo faqat Liviyadagina mavjud bo’lmay, balki IShID tashkiloti Liviyada ham hujumlar sodir etib, ajnabiylardan ko’ngillilar to’plaganini ochiqladi. AFRICOM bayonotiga ko’ra, uning Liviyadagi maqsadi, «IShIDni siquvga olib, uning harbiy qudratini yo’q qilish»dan iborat (Hayot ro’znomasi).
Roya gazetasi sharhi:
Ma’lumki, ular aytayotgan terrorizm masalasi G’arb davlatlari uchun Islom va musulmonlarga qarshi urushda qurolga aylangan. Biroq G’arb davlatlari bu bilangina kifoyalanmay, terrorizm masalasidan boshqa davlatlarning ichki ishlariga aralashishda va bir-birlari bilan kurashishda ham bahona sifatida foydalanishmoqda. Yuqoridagi xabarlar mazmunini ham shu asosda tushuna olishimiz mumkin. Masalan, Shimoliy Afrikada ham, Markaziy va G’arbiy Afrika davlatlarida ham Amerika bilan Frantsiya o’rtasida kurash ketmoqda. Amerika Liviyada Islomiy Davlat tashkiloti borligini, Nigeriya, Niger, Kamerun va boshqa Afrika davlatlarida Boko Harom jamoasi borligini, Somalida Shabob harakati mavjudligini bahona qilib keladi. Uning maqsadi, shu davlatlarni o’z nufuziga kiritib, u erlardan Yevropa nufuzini chiqarib tashlashdir. Amerika prezidenti Barak Obama o’tgan yili Keniya va Efiopiyaga safar qilib, ikkala davlatda ham Afrikaning «terrorizm xavfiga yuz tutayotgan»i to’g’risida gapirdi. Bu esa Amerikaning «terrorizm xavfi»dan ayni davlatlar ishlariga aralashishda dastak sifatida foydalanishiga dalolat qiladi. Shuni eslatish lozimki, allaqachon Amerika Keniya va Efiopiya sohillariga o’z harbiy bazalarini o’rnatib olgan hamda Keniyani «terrorizm»ga qarshi kurashda mablag’ bilan ta’minlaydi. Shuning uchun Amerika bilan Yevropa o’rtasidagi mavjud kurash Afrika masalasida yanada taranglashayotgani ehtimoldan xoli emas.
Roya gazetasining 2016 yil 13 yanvar chorshanba kungi 60-sonidan
