بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ
Islomdagi iqtisodiy siyosat kasallikning kelib chiqqan yerini bayon qilib, uni muolaja ham qilgan
Ha, Islomdagi iqtisodiy siyosat jamiyatdagi kasallik kelib chiqqan yerini bayon qilib, aniq koʼrsatib bergan va uni muolaja ham qilgan. Аlloh Subhanahu va Taolo bunday deydi:
﴿كَيْ لَا يَكُونَ دُولَةً بَيْنَ الْأَغْنِيَاءِ مِنْكُمْ﴾
«Toki, sizlardan boy-badavlat kishilar oʼrtasidagina aylanib yuraveradigan narsa boʼlib qolmasin uchun» [Hashr 7]
Shu bois, Islom molning jamiyatdagi bir siqim shaxslar oʼrtasida toʼplanib qolmasligi uchun ahkomlarni bayon qilgan boʼlib, fuqaroning har bir shaxsi uchun uy-joy, oziq-ovqat, kiyim-kechak kabi asosiy ehtiyojlarini taʼminlash bilan birga, davolanish, taʼlim va xavfsizlik kabi boshqa asosiy ehtiyojlarni ham kafolatladi. Аlloh Subhanahu va Taolo moldan zakot berishni farz qildi, sudxoʼrlik qilish va molni xazina qilib toʼplashni harom qildi, sarmoya oʼzining tabiiy yoʼlida aylanib, real-naq mol vujudga kelishi hamda inflyatsiya va ishsizlik kabi iqtisodiy krizislar kelib chiqishini oldini olish uchun badavlat kishilarni oʼz mollarini iqtisodiy loyihalar orqali koʼpaytirishga undadi. Islom shuningdek, Rosululloh ﷺning quyidagi soʼzlariga va boshqa nususlarga muvofiq, gaz, neftь, fosfat, minerallar kabi yer osti boyliklarini barcha musulmonlarning umumiy mulkiga aylantirdi:
«النَّاسُ شُرَكَاءُ فِي ثَلَاثٍ: فِي الْمَاءِ، وَالْكَلَأِ، وَالنَّارِ»
«Insonlar uch narsada sherikdirlar: suv, yaylov va olov». Islom xalifaga bu kabi umumiy mulkni shaxsning mulkiga aylantirish huquqini bermadi. Shu orqali hech kimning – kim boʼlishidan qatʼiy nazar – Аlloh insonlarga halol-pok qilib bergan mollarga egalik qilishiga yoʼq qoʼymadi. Shuningdek, mustamlakachilar kompaniyalariga imtiyozlar berilib, musulmonlarning ulardan mahrum boʼlishiga erta qachon yoʼl qoʼymaydi. Islomda, shu bilan birga, yurtu fuqaro ravnaqi yoʼlida yer yuzini obod etish va oʼlik yerlarni tiriltirishga oid qonunlar mavjud.
Roya gazetasining 2022 yil 26 oktyabr chorshanba kungi 414-sonidan
