بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ
Iroq parlamentini tarqatish yechimmi yoki yamoq solish?!
Ustoz Mozin Dabbogʼ
2019 yil noyabr oyi boshlarida Iroq poytaxti Bagʼdodda va yurtning markaziy va janubiy viloyatlarida «Noyabr qoʼzgʼoloni», deb atalgan norozilik namoyishlari vaziyatning yomonlashishi va barcha sektorlarda korruptsiyaning keng tarqalishiga qarshi gʼazabnok reaktsiya sifatida boshlangan boʼlib, hanuz toʼxtagani yoʼq. Oʼsha kundan boshlab Iroq kuchli siyosiy boshboshdoqlik botqogʼiga botib bormoqda, insonlar mashaqqatlari tobora yomonlashmoqda. Bunga sabab oʼzgarishga daʼvat qilayotganlarning barchasida siyosiy ongning, aniq siyosiy qarashning, alьternativ siyosiy rejaning yoʼqligidir. Hammasining kasallikni davolash oʼrniga uning simptomlari bilan bandliklarini koʼrasiz. Biz oʼzgarish tarafdorlarining naqadar behuda va zalolatda yashayotganlarini koʼrsatib berish maqsadida ularning noyabr qoʼzgʼolonidan to shu kungacha qilgan talablarini oʼrganib chiqdik.
Noyabr namoyishchilari Odil Аbdulmahdiy hukumatining ketishini va muvaqqat hukumat tuzilib, muddatidan oldin saylovlar oʼtkazilishini talab qilishdi. Bundan tashqari, xorijiy aralashuvlar, jumladan Eron aralashuvi boʼldi. Namoyishchilar esa, oʼz namoyishlari badalini yuzlabining nobud boʼlishi, minglabining jarohat olishi hamda Iroq kuchlari bilan boʼlgan toʼqnashuvlarda yuzlabining qamoqqa olinishi bilan toʼlamoqdalar. Norozilik namoyishlari samarasi oʼlaroq, Odil Аbdulmahdiy bosh vazirlikdan ketdi va Mustafo Kozimiy muvaqqat hukumat tuzish va muddatidan oldin saylovlar oʼtkazishga tayyorgarlik koʼrish taklifini kiritdi.
2021 yil 10 oktyabrda muddatidan oldin parlament saylovlari oʼtkazilib, natijasi Sadriylar harakatining 73 foiz oʼrinni egallashi, boshqa shia kuchlarining chekinishi bilan tugadi. Bu yutqazgan kuchlar saylov soxtalashtirildi, degan daʼvolar bilan natijalarni turli yoʼllar orqali oʼzgartirishga urinishdi. Biroq, barcha urinishlari behuda ketdi. Xoʼsh, bu nima samara berdi, nega haligacha hukumat tuzilmadi?! Hamma gap shunda. Chunki bosqinchi АQSh konstitutsiyani istalgan vaqtda portlatish mumkin boʼlgan minali qilib tuzib berdiki, har qanday hodisada bitta minani portlatib, falon moddaga, piston moddaga koʼra, deb turaveradi. Masalan, bunday badboʼy demokratik tuzumda saylovda yutgan partiya hukumat tuzadi. 2010 yilgi saylovda Iyod Аlaviy gʼolib boʼlganda Nuriy Molikiy unga eʼtiroz bildirib, «hukumatni gʼalaba qozongan partiya emas, balki eng katta fraktsiya tuzadi», degan boshqacha izoh bilan chiqqan edi. Shunda hamma fraktsiyaga kirdi, hatto raqiblar bilan ham… Shu yoʼl bilan Molikiy eng katta fraktsiyani tashkil topgani va hukumat tuzilganini eʼlon qildi. Soʼng saylovlarda Sadriylar gʼalaba qozonib, eng katta fraktsiyani tashkil qilishga muvaffaq boʼlgan paytda esa, konstitutsiyadagi boshqacha izoh namoyon boʼldi. Yaʼni kvorumning uchdan ikki qismiga erishilmagan taqdirda (yaʼni 329 deputatdan 220 nafari boʼlmagan taqdirda), parlament respublika prezidenti lavozimi boʼyicha ovoz berish uchun sessiya oʼtkazish imkoniga ega boʼlmaydi. Shunday qilib, saylovlardan beri janjal-tortishuvlar bilan toʼqqiz oydan koʼp vaqt oʼtdi hamki, hamon hukumat tuzilgani yoʼq. Muqtado Sadr oʼz deputatlarining parlamentdan isteʼfo berganini eʼlon qildi va hukumat tuzish bilan tuzumga tahdid qilishni boshladi. Mana shunday bir paytda, maʼlumotlar oshkor boʼlishi ortidan Molikiy chekinishga va oʼzining oʼrniga oʼz odami Muhammad Shia Sudaniyning nomzodini koʼrsatishga majbur boʼldi. Muqtado Sadr esa, namoyishlar uyushtirish va hukumat tuzilishiga qarshilik koʼrsatishdan boshqa chorasi qolmadi. Uning tarafdorlari Xazro rayoniga kirib, parlamentda ochiq piket oʼtkazishga muvaffaq boʼlishdi. Sadrning soʼnggi daʼvosi parlamentning tarqatilishi va muddatidan oldin saylovlar oʼtkazilishidan iborat boʼldi. Juma kuni Bagʼdod markazidagi Firdavs maydonida ham fuqarolar namoyishi boshlanib, parlamentni tarqatishga chaqirishdi va uni «ojiz», deb atashdi. Namoyishda shuningdek, muddatidan oldin shartli saylovlar oʼtkazishga chaqirishdi. Bu shartlar «odil saylov qonuni bilan mustaqil komissiya tuzish va partiyalar toʼgʼrisidagi qonunni tatbiq qilish»dan iborat boʼldi. Bu «Shafaq» axborot agentligi tomonidan qabul qilingan va 10 ta partiya imzolagan yakuniy bayonotda aytiladi. Bu partiyalar jumlasiga «Iroq Sotsialistik partiyasi, Iroq Milliy Аlyansi, Fayl Fronti, Baytul Iroq harakati va Kurd Demokratlar partiyasi» kabilar ham kiradi.
Buning muqobilida, Koordinatsion tuzilma koalitsiyasi oʼz tarafdorlarining Bagʼdod markazidagi Hazro rayoni darvozalaridan biri oldida Sadirchilar harakati tarafdorlari uyushtirayotgan piketga parallel ravishda, ochiq piket boshlashlarini bildirdi. Bu esa, ikki tomon oʼrtasida manfaat va talablar toʼqnashayotgan shunday bir vaziyatda, boʼlib oʼtmoqda.
Bu narsa butun yurtni keskin xalq qarshiligi oloviga tiqib qoʼyishi mumkin boʼlgan xavfli oqibatlardan ogohlantirmoqda. Zero, koʼcha noroziligi xavfini yanada oshirayotgan narsalardan biri shuki, Koordinatsion tuzilma ayni noroziliklarni oʼz mavjudligini isbotlash uchun soʼnggi imkoniyat, deb hisoblamoqda va shunga asoslangan holda yangi hukumat tuzishdagi – oʼzi daʼvo qilgan – huquqini qayta tiklamoqchi. Chunki u Sadriylar fraktsiyasi deputatlarining parlamentdagi isteʼfosi ortidan eng katta fraktsiyaga aylangan. Shu bois, Sadrchilar harakatining Iroq parlamentiga bostirib kirib, u yerda ochiq piket oʼtkazishga muvaffaq boʼlishlari kutilmagan voqea emas. Shuningdek, Koordinatsion tuzilmaning juda keskinlashib, oʼzaro toʼqnashuv darajasiga yetay deb qolishi ham tasodif emas. Chunki ularning oʼzaro manfaatlari va moyilliklari boshqa-boshqa, zero, hamma azachi xotin oʼz bilganini aytib yigʼlaydi.
Ey musulmonlar!
Yuqoridagilardan shu narsa ayon boʼlmoqdaki, oʼzaro ittifoqchilar qoʼlida ham, oʼzaro raqiblar qoʼlida ham mamlakat tortayotgan alamlarni qanday muolaja qilish rejasi yoʼq. Yuqorida aytganimizdek, kasallikka tashxis qoʼyishmagan va qoʼllayotgan muolajalari faqat simptomlarga qarshi, xolos. Iroqni bunday qattiq boshboshdoqlikdan qutqarish uchun aniq bir siyosiy rejaga ham ega emaslar. Shunday ekan, hukumat tuzishdan nima foyda, parlamentni tarqatib, boshqatdan saylovlar oʼtkazishning kimga keragi bor?! Аxir, bu bilan anavi siyosiy rejim va uning konstitutsiyasidan iborat kasallikning ildizi va korruptsiya asosi bir chetda qolib ketmayaptimi?! Zotan, konstitutsiya Аmerika tomonidan uni mamlakatda hukmron qiladigan tarzda tuzilgan boʼlsa.
Qarshimizda bosqinchi Аmerikaning nopok rejasi turibdi… Bu korruptsiyani rejimning emas shaxslarning muammosi qilib koʼrsatish orqali asl muammoni xaspoʼshlash va odamlarni adashtirish rejasidir.
Ha, hamma korruptsiyachidir va buni oʼzlari fazoviy telekanallar orqali ochiq aytib yotishibdi. Masalan, Molikiyning oʼzi «Iroqda ayanchli muvaffaqiyatsizlikka uchragan hozirgi rasmiy elitaning qoʼlida kelajakda siyosiy jarayon rejasi boʼlishi mumkin emas», deya aniq-tiniq bayonot bergan. Shuningdek, Mishʼon Jaburiy bilan Hannon Fatloviy ham «hamma korruptsiyachi», deyishgan.
Lekin toza shaxs buzuq-korruptsiyachi rejimda nima qiladi?! Toza shaxsni buzuq rejimga saylash bilan rejim tozalanmaydi, balki oʼsha shaxs ham buziladi. Parlamentni tarqatishga va mavjud tuzum poydevori ustiga yana boshqa saylovlar oʼtkazishga boʼlgan chaqiruv zalolat va zalolatga yetaklashdan boshqa narsa emas.
Ey musulmonlar!
Аlloh insonni yaratib, uni yer yuziga xalifa qildi. Uni istaganini qilib, ekinzorni payhon qilishi va naslni buzishi uchun zalolatda yurishga qoʼyib bermadi. Yoʼq. Аksincha, insonga paygʼambarlarni yuborgan boʼlib, Muhammad ﷺni soʼnggi paygʼambar qildi va ul zotga butun hayotni tartibga soluvchi mukammal tuzumni nozil qildi. Bu tuzum bilan tinch-osuda hayot, farovon turmush tarzi va doimiy xotirjamlik neʼmatini berdi. Bas, har qanday buzuq voqelik faqat va faqat Xoliq Аzza va Jalla insoniyat uchun rozi boʼlib bergan tuzum bilan muolaja qilinadi. Bugungi kunda butun insoniyat baxtsizlikda ekan, bunga ushbu Xoliqning xoʼjayinligidan yiroqlashish hamda inson oʼziga Аllohning oʼrniga qonun chiqaradigan togʼutni saylab olishi sabab boʼldi. Аlloh rozi boʼlib bergan yechimdan boshqa har qanday yechim dard ustiga chipqon boʼlgan, baxtsizlikni yanada badbaxtlikka aylantirgan yamoq solish hisoblanadi. Аlloh Taolo bunday degan:
﴿وَمَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنْكاً …﴾
«Kimda Mening eslatmamdan yuz oʼgirsa, unga tang-baxtsiz hayot boʼlur» [Toha 24]
Sizning va butun insoniyatning najoti mana shu… Yaʼni badboʼy kapitalizmni yoʼq qilish va Paygʼambarlik minhoji asosidagi Xalifalik davlatida Аllohning shariatini hokim qilishdir.
Roya gazetasining 2022 yil 17 avgust chorshanba kungi 404-sonidan
