Islomda boylikni taqsimlash
Islom avvalo boylikni odamlarga mulkchilik turlariga muvofiq taqsimlaydi va keyingi taqsimotlar ham ushbu shu mulk turlari orqali taqsimlanaveradi.
1. Boylikni xususiy mulk orqali taqsimlash
– Shariyat ruxsat bergan yo‘llar bilan mulkka ega bo‘linadi
– Meros vorislarga taqsimlanadi
– Zakot haqdorlarga beriladi
– Boylar kambag‘al qarindoshlarini ta’minlaydi
2. Umumiy mulk orqali taqsimlash
– Umumiy mulk har bir fuqaroga taqsimlab beriladi. Masalan, Qumtor oltin konidan qazib olingan oltinning tan narxi chiqarib tashlanadi va qolgan oltin har bir fuqaroga taqsimlab beriladi
– Yoki bu boylik sotilib undan tushgan foyda har bir fuqaroga bo‘lib beriladi.
(Eslatma: Xalifa o‘z salohiyati doirasida bulardan boshqa harajatlarga ham sarflashi mumkin)
3. Davlat mulki orqali taqsimlash
– Davlat kambag‘al fuqarolarni ish bilan ta’minlash uchun ularga o‘z erlaridan ajratib beradi.
– Dexqonchilik qilishga moddiy imkoniyati etmasa urug‘, uskuna va boshqa narsalar bilan ta’minlaydi.
– Shuningdek, ishlab chiqarish korxonalari uchun bo‘sh turgan imorat va boshqa narsalarni beradi.
– Faqir odamlarni boquvchisi yo‘q bo‘lsa, ularni boqishni o‘z zimmasiga oladi.
– Kambag‘allarning asosiy ehtiyojlarini ta’minlash uchun davlat mulkida mablag‘ etishmasa boylarga soliq soladi va kambag‘allarga tarqatadi.
Mana shu yo‘l orqali Alloh ne’mat qilib bergan boylik odamlar o‘rtasida taqsimlab turiladi. Bu orqali fuqarolarning kamoliy ehtiyojlari qondirilishiga sharoit yaratilib, asosiy ehtiyojlar ta’minlanishi kafolatlanadi.
Qadrli musulmonlar, barcha narsani kapitalistlar xazinasiga bosib beruvchi kapitalistik taqsimotni o‘rnak qilib yuravermay, Islomdagi taqsimotni o‘rganing va uni hayotga tatbiq qilishga harakat qilinglar.
Abdulhakiym Qoraxoniy
