Pentagon Xitoy o‘z harbiylarini Tojikistonga joylashtirishni rejalayotgani haqida bildirdi
Xitoy Tojikistonni kelajakda o‘zining yangi harbiy bazalarini joylashtirishi mumkin bo‘lgan mamlakatlardan biri o‘laroq ko‘rmoqda. Bu haqda AQSh Mudofaa vazirligining Kongress a’zolari uchun hozirlangan yillik hisobotida aytiladi.
“XXR o‘z harbiy-logistik ob’ektlarini joylashtirish eri o‘laroq Mьyanma, Tailand, Singapur, Indoneziya, Pokistan, Shri-Lanka, Birlashgan Arab Amirliklari, Keniya, Seyshel orollari, Tanzaniya, Angola va Tojikistonni o‘rganayotganga o‘xshaydi”, deyiladi hujjatning 200 sahifali maxfiy bo‘lmagan variantida.
Hozirgi kunda sobiq sovet respublikasi bo‘lgan Tojikistonda Rossiyaning 201-harbiy bazasi faoliyat yuritmoqda, u erda 7 mingga yaqin rossiyalik harbiy xizmat qiladi. Moskva Pentagonning mazkur hisobotiga qanday reaktsiya bildirgani haqida hozircha biror ma’lumot yo‘q.
Hisobotda qayd etilishicha, amerikalik ekspertlar Pekinning yangi bazalar ochishdan maqsadi yanada ta’sirliroq qudratli davlatga aylanishga urinish, deb hisoblaydilar. Ayni paytda bu Qo‘shma Shtatlar bilan raqobat harakati o‘laroq baholangan.
Hisobotda Pekin yaqin 10 yil ichida o‘zining yadro kallaklari zaxiralarini ikki barobar oshirishni rejalayotgani iddao qilinadi. Ammo Xitoy Tashqi ishlar vazirligi Pentagonning bu xulosalarini noxolis deb baholab, mazkur iddaoni rad etgan.
Tahlil: 1999 yildan shu kunga qadar Tojikistonning qariyb 1500 kvadrat kilometr eri tashqi qarzi hisobidan Xitoyga o‘tkazib berildi. Qirg‘iziston ham shu yillarda Xitoydan olgan qarzlarini to‘lay boshlaydi. Mamlakat iqtisodiy ahvoliga e’tibor bersak, Qirg‘iziston ham Xitoyga er yoki boshqa strotegik tarmoqlarini o‘tkazib berishi kutilyapti.
Olamda etakchi davlat bo‘lgan AQSh Xitoyning ikkinchi davlatga aylanishi va o‘zi bilan raqobatlasha oladigan quvvatga ega bo‘lib mamlakatlarni mustamlaka qilib borayotganidan xavotirga tushib unga qarshi kurash boshladi.
Ba’zida, kufr quvvatlari bilan bizning pozitsiyalarimiz paralel kelib qoladi. Lekin maqsadlarimiz emas! Kurash olib borish tariqatimiz ham, uslubimiz ham, ularnikidan farqli bo‘lishi kerak. Lekin kurashish masuliyatimiz va zulmga norozi pozitsiyamiz mafkuradan kelib chiqqan majburiyat ekanligi bois qarshilik harakatimizni bir lahzaga ham to‘xtatib bo‘lmaydi.
Mo‘’min musulmonlar ummatning mulki zolimlar, xoinlar tomonidan talon-taroj bo‘layotganidan albatta javobgarlikni his qilishi vojib. Ustimizdagi siyosiy etakchilar mamlakat nomiga kufr olamidan ulkan qarzlar olib, ularni deyarli havoga sarflab yuborib, muddati kelganida ularga xalq (ummat) mulkini osongina berib yuborishyapti. Birorta olingan qarz o‘zini o‘zi to‘lay oladigan tarmoqqa sarflangan emas. Ya’ni ishlab chiqarishga sarflanib, undan olingan foyda o‘z qiymatini to‘lab yuboradigan darajada foyda keltirgan emas. Har yili korruptsiya, o‘g‘irlik sababli sifatsiz qurilayotgan avtomobil yo‘llari yil sayin yana qayta ta’mirlanadi. Qandaydir keraksiz muzeylar, sifatsiz inshoatlarga yuzlagan millionlar hujjatlashtirilib yo‘q qilib yuborilganiga guvoh bo‘ldik. Millionlagan dollarlar behuda er ostiga va korruptsioner vazirlar cho‘ntaklariga kirib yo‘q bo‘lib ketyapti.
Masalaning xavfsizlik tomoniga kelsak, bizning davlatchalarimiz tashqi xavfsizlikni, bir etakchi davlatdan himoyalanish uchun ikkinchi etakchi davlat himoyasi ostida kirish asosiga qurgan. Natijada bir mustamlakachidan qochib ikkinchisining iskanjasiga tushib boraveramiz. O‘zimizni himoya qilishga etarli harbiy quvvat va ularni texnika bilan ta’minlovchi qurol sanoati mavjud emas. Shuning uchun har safar ular bizni boshqa qudratliroq davlatdan yoki Afg‘oniston tomondan kelishi mumkin bo‘lgan qandaydir terroristlar vahimasi bilan qo‘rqitishadi.
AQSh ham, bizni Xitoyning harbiy ekspantsiyasidan ogohlantirayotib, o‘zining qandaydir maqsadlarini ilgari suradi. Biz ishongan siyosatchilarimiz esa, uning bu ogohlantirishi ortidagi maqsadlarini bila turib, unga sherik bo‘lgan holda, o‘z maqsadlarimizga zid harakatlar olib borishadi.
O‘rta Osiyo mamlakatlari AQShning Xitoyga qarshi strotegiyalik mintaqasiga aylandi. Demak biz shu siyosiy vaziyatni hisobga olgan holda o‘z strotegiyamizni belgilashimiz kerak.
Asosiy strotegiya – o‘z mamlakatlarimiz rahbarlarini muhosaba qilish asosiga qurilishi kerak. AQSh aytayotgani rost bo‘lsa, ularni mamlakatda harbiy va og‘ir sanoatni yo‘lga qo‘yishga chaqiramiz. Aslo AQSh yoki boshqa quvvatlardan yordam so‘rashga emas. Iqtisodiy nochorlikdan ham, tashqi qarz olish bilan emas, balki o‘z xom-ashyolarimizni o‘zimizda qayta ishlash mexanizmini yo‘lga qo‘yishni maslahat beramiz. Ya’ni og‘ir va engil sanoatni o‘zimizning imkoniyatimiz qadar yo‘lga solishga chaqiramiz. Bu esa, kichik davlatlar o‘zlaricha tarqoq holida amalga oshmaydi. Kapitalizm mabda’siga qarshi Islom mabda’si asosida islomiy mamlakatlar birlashishi bilan amalga oshadi.
Kapitalizmga asoslangan olamiy boshqaruv sistemasi, bizni aynan mana shu mabdaiy hamjihatligimiz va bizdagi og‘ir va engil sanoatimizni ulardan mustaqil bo‘lishidan qo‘rqadi!
Abdurazzoq Mo‘’min.
