Rossiya iqtisodi kreditlar tufayli “portlashi” mumkin
Rossiya aholisi katta miqdorda kredit olgani 2021 yilda mamlakat iqtisodiyotiga salbiy taʼsir koʻrsatadi. Bu haqda Rossiya iqtisodiyot rivojlanishi vaziri Maksim Oreshkin aytib oʻtdi.
“Mavjud vaziyat shundayki, undan ogʻriqsiz halos boʻlishning endi iloji yoʻq. Kelinglar, muammoni oʻzimizdan uzoqlashtirib, uni yanada kattalashtirmaylik”, – dedi vazir. Oreshkinning soʻzlariga koʻra, 2022 yilga qadar mamlakat iqtisodida kreditlar tufayli “portlash” boʻladi.
Avvalroq Rossiya markaziy banki va iqtisodiyotni rivojlantirish vazirligi oʻrtasida aholining qarzdorligi oshib borayotgani borasida bahs ketgan edi. Markaziy bankning taʼkidiga koʻra, iqtisodiyotni jadallashtiradigan yagona omil maishiy va avtomobil kreditlaridir.
Ammo Oreshkin bu qarashlarni qabul qilmaydi. Uning soʻzlariga koʻra kreditlar koʻpayib borishi bozorda “yorilajak pufak” holatini yuzaga keltiradi. Vazirning taʼkidlashicha, ayni vaqtda aholining kreditlashuvi hajmini kamaytirish uchun chora-tadbirlar ishlab chiqilmoqda.
Putin boshqaruvi davrida Rossiya iqtisodi abgor holatga keldi. Umumiy mulk Putin atrofidagi bir xovuch oligarxlar qoʻlida toʻplanib, oddiy xalq turmush darajasi yildan-yilga yomonlashib bormoqda. Bu oligarxlar umumiy mulk hisobidan orttirgan jinoiy boyliklarini horij davlatlariga olib chiqib ketishmoqda.
The Guardian nashri 2017-yili qoʻlga kiritgan hujjatlarga koʻra, 2010-2014- yillarda Rossiyadan 20 milliard dollarga yaqin pullar chiqarib ketilgan. Biroq mazkur ish ustida 2014- yildan buyon ish olib borayotgan tergov maʼlumotiga koʻra, “yuvilgan” pullarning umumiy miqdori 80 milliard dollarga yetishi mumkin. Nashrning surishtiruv bilan bogʻliq manbasi maʼlum qilishicha, pullar yoki oʻgʻirlangan yoki kriminal yoʻl bilan kirgan. Sxemaga 500 ga yaqin odam, jumladan, oligarxlar, moskvalik bankirlar, shuningdek, Federal xavfsizlik xizmatiga aloqador yoki unda ishlovchi kishilar jalb etilgan.
Yuqoridagi maʼlumotlar faqat bir horijiy nashr tomonidan qoʻlga kiritilib oshkor etilganlaridir. Oshkor boʻlmagan yoʻllar bilan Rossiyadan qancha pul olib chiqib ketilganini faqat tahmin qilish mumkin xolos. Oddiy aholi hayot kechirish, ehtiyojlarini qodirish uchun davlatdan kredit olish majbur boʻlyapti va shu orqali qarz botqogʻiga botib boryapti. Olingan kreditlarni qaytarish vaqti kelganida, barqaror daromad manbai yoʻqligi tufayli fuqarolar buni ado qila olmayapti. Odatdagidek, Rossiyadagi iqtisodiy inqiroz va salbiy oqibatlar uchun yana odamlar aybdor boʻlib qolyapti.
Abdurahmon Odilov
