Tereza Mey: AQSh bilan birgalikda dunyoni boshqarishimiz mumkin
AQSh prezidenti Donald Tramp bilan uchrashish uchun Qoʻshma Shtatlarga kelgan Britaniya Bosh vaziri Tereza Mey uchrashuvdan oldin Oq uyda nutq soʻzladi. U oʻz nutqida Respublikachilar partiyasiga murojaat qilib, Britaniya va AQSh oʻrtasida tashkil qilinadigan yangi munosabatlar yordamida dunyoni birgalikda yangidan boshqarish mumkinligini bildirdi. Mey oʻzi kabi konservativ boʻlgan doʻstlariga murojaat qilayotganligiga urgʻu berar ekan, ikki davlat oʻrtasida oʻtgan asrdagi munosabatlar hamda birinchi va ikkinchi jahon urushidagi hamkorliklar haqida misollar keltirdi, yangi ittifoq va mushtarak siyosat orqali yana ham kuchliroq taʼsirga ega boʻlishlarini daʼvo qilib, “Dunyoni AQSh bilan birgalikda boshqarishimiz mumkin”, dedi.
Tereza Mey Trampning siyosatini qoʻllab-quvvatlashini ham maʼlum qildi. U yangi AQSh, deya Trampning siyosatiga va yangi Britaniya, deya Breksitga (Britaniyaning Yevropa Ittifoqidan ajralib chiqishiga) ishora qilib, “jahon sahnasida yangi AQShning yangi Britaniya bilan birga paydo boʻlishi ikki davlat uchun ham foydali boʻladi”, deya ilova qildi.
Mey Trampning yutuqlarini olqishlar ekan, AQSh bilan dunyoni yangidan shakllantirish istagi borligini va jahon faqat Yevropa Ittifoqiga aʼzo davlatlardan iborat emasligini hamda har bir davlat bilan yangi shartnomalar tuzish orqali yana ham kuchliroq ittifoq yaratish mumkinligini qayd etdi. Shuningdek, u Britaniyaning Yevropa Ittifoqiga aʼzoligiga nuqta qoʻyishi, eski doʻstlari bilan kuchli munosabatlar oʻrnatishi va yangi munosabatlar bilan ikki davlat birgalikda yangidan dunyoga hokim boʻlishlarini olgʻa surdi.
AQSh maʼmuriyatiga “Har qanday holatda ham, biz siz bilan birgamiz” deya murojaat qilgan va barcha xalqaro tashkilotlarni, shu jumladan NATOni ham yana bir bor koʻzdan kechirib chiqilishi lozimligini taʼkidlagan Mey yangi AQSh va Britaniyaning dunyoga rahbar boʻlishi dunyo uchun ham foydali boʻlishini qoʻshimcha qildi.
Mey Yaqin Sharq masalasiga ham toʻxtaldi, Isroilga ochiq koʻmak berishini aytib, doʻstlariga qilingan hujumga qarshi hatto harbiy aralashuvga ham tayyorligini taʼkidladi. “Radikal Islom”ga qarshi qattiq chora tadbirlar bilan kurash olib borishlarini ham eʼtibordan chetda qoldirmadi.
Tereza Mey AQSh safaridan soʻng Turkiyaga yoʻl oldi. Turkiya prezidenti Rajab Toyyib Erdogan va bosh vazir Binali Yildirim bilan uchrashdi. Britaniya bosh vazirligi ofisidan bildirilgan bayonotga koʻra, Britaniya va Turkiya rahbarlari oʻrtasida strotegik havfsizlik masalalari muhokama qilingan.
Turkiston:
Tarix yana ilgarigidan deyarli oʻzgarmagan holida qaytalanayotgandek. Yodingizda boʻlsa Toni Bleyer Britaniya bosh vaziri boʻlib turgan vaqtida, kichik Bush hokimiyatga kelgan edi. Bleyer xuddi hozirgi Tereza Mey singari AQShni agressiv harakatlarida uning qanoti ostiga kirib olib, 11 sentyabr voqeasini uyushtirishida va uning bahonasida Iroq va Afgonistonga bostirib kirib olishida unga hamkor va sherik boʻlib olgan edi. Soʻng, AQSh Afgʻonistonda siyosiy va harbiy inqiroz botqogʻiga botib qolishi uchun Britaniya bor imkoniyatlarini ishga solgani tarixdan maʼlum. AQSh Afgʻonistonda urushga kirib, minglagan qurbonlar bera boshlaganida, Angliya mujohidlarga muayyan moddiy toʻlovlar toʻlab turish orqali oʻzlariga hujum qilinmasligini taʼminlab turgan edi. Oʻshanda uning maqsadi faqat AQShni musulmonlarga qarshi urush botqogʻiga olib kirib, xalqaro siyosatda biroz hovuridan tushirib qoʻyish edi.
Hizb ut-Tahrirning siyosiy qarashlar kitobining 4 betida, “Avvalo shuni bilib qoʻyish lozimki, ingliz xalqi kichik xalq va Angliya mamlakati kichik mamlakat. Shunig uchun u mana shu jihatdan, tabiiyki, buyuk davlat boʻlishga ham, eʼtiborga loyiq davlat boʻlishga ham munosib emas. Lekin bu ingliz xalqi ikki xususiyati bilan, yaʼni aql-zakovati va hiylakorligi bilan boshqalardan ajralib turadi. Shu ikki xususiyati bilan Angliya buyuk davlat boʻla oldi hamda umuman butun olamga va xususan Islom Davlatiga xatar sola oldi.” deyiladi.
Yaʼni Angliya yetakchi davlatlar oʻrtasida muvozanat saqlab turishga intiladi. Maqsadi mavjud olamiy sistemani saqlab turishdir. Buning uchun Angliya yetakchi davlatlar oʻrtasidagi muvozanatni saqlab turishni oʻzi uchun hayotiy masala qilib oldi. Chunki muvozanat buzilsa, Angliya yana hozirgi mavqeiga yetish uchun juda katta kuch sarflashi kerak boʻladi. Shuning uchun u, BMTning xavfsizlik qoʻmitasida doimiy aʼzo boʻlib turish va veto huquqiga ega boʻlgan besh davlatning biri boʻlish mavqeini saqlab qolish uchun jon jahdi bilan harakat qiladi.
