بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
Qirg’iziston xukumati o’z halqini aldashda davom etmoqda
OAV(Ommaviy axborot vosita)larida joriy yilning 11 oktyabr tunida Qirg’izistonning Quyi Navro’z (Nijniy Nooruz) qishlog’ida joylashgan №50 sonli axloq tuzatish muassasidan to’qqiz nafar maxkum va mahbuslarning qochganligi haqida ma’lumot paydo bo’ldi. Qochoqlarning etti nafari umrbod qamoq jazosiga xukm qilingan bo’lib, qolgan ikki nafari ustida tergov ishlari olib borilayotgan edi. Qochoqlar uch nafar muassasa xodimini o’ldirishgan, yana bir muassasa xodimi og’ir ahvolda. Bir necha soatdan so’ng qochoqlarning besh nafari qo’lga olingan va tergov xibsxonasida o’lgan, qolganlari qochib yashirinishga muvaffaq bo’lgan, ammo keyinroq yashiringanlardan uch nafari IIV xodimlarining maxsus amaliyotlari mobaynida o’ldirilgan, bir nafar qochoqni oyog’idan jarohatlab tirik qo’lga olishga muvoffaq bo’lganlar. Ma’lumotlarga qaraganda, qochoqlar Qirg’izistonda taqiqlangan “Jayshul Mahdi” ekstremistik guruxining faol a’zolari bo’lganlar.
Tezkor tartib bosh bshqarmasining boshlig’i Salamat Abdiev matbuot konferentsiyasida, hibsdagilar №50 sonli jazoni o’tash muassasasida chiroq o’chib qolganligidan foydalanib qochganlar.
Shuni alohida ta’kidlash lozimki, №50 sonli tergov xibsxonasi og’ir jinoyatlarni sodir etgan jinoyatchilar va uyushgan jinoiy gurux a’zolari ushlab turiladigan maxsus koloniya xisoblanadi. O’z vaqtida Jazoni ijro etish davlat xizmati rahbariyati bu muassasa xususida maqtanib, bu muassasa yopiq muassasa bo’lib, eng oxirgi zamonaviy uskunalar, ya’ni uyali aloqa vositalaridan foydalanishni cheklovchi uskunalar bilan jihozlanganini va yuqori darajadagi havfsizlik choralari ko’rilganini, go’yoki bu erdan qochish imkoniyati yo’qligini ma’lum qilgandilar. Ammo to’qqiz nafar mahkum va mahbuslarning qochishlariga tergov xibsxonasining uchta kamerasidan, har qadamda maxsus panjarali eshiklar bilan jihozlangan yo’laklar va tikanli sim tortilgan baland devorlar qandaydir sabablarga ko’ra to’sqinlik qilolmagan. Yoki ularga kimdur yordam berganmikan?
2010 yili “El so’zi” gazetasining sahifalarida muvaqqat xukumat apparati boshlig’i Emil Kaptagaev tomonidan 2010 yil 30 iyunida imzolangan, 13 nafar odamdan iborat gurux ro’yxati ko’rsatilgan maxsus blankani aks ettirgan xujjat taqdim qilindi. Bu gurux xukumat nomidan “ ommaviy tartibsizliklar natijasida jabr ko’rgan Osh shahri aholisiga insonparvarlik yordami ko’rsatish, shuningdek Osh va Jalolobod viloyatlari jamoatchilgi o’rtasida aloqalarni tiklash” uchun janubga jo’natilgan. Gurux rahbari – huquq faoli Toktaym Umetalieva bo’lgan. Bu ro’yxat tarkibida Edil Abduraxmanov ham bo’lgan. Bu odam – maxsus amaliyot davomida oyog’idan jarohatlanib tiriklayin qo’lga olinib va №47 sonli axloq tuzatish koloniyasida saqlanayotgan qochoqning aynan o’zidir.
Edil Abduraxmanov 2011 yilda Bishkekdagi sport Saroyi oldida va poytahtning bir necha joylarida qo’poruvchilik aktsiyalari uyushtirishda gumonlanib umrbod qamoq jazosiga xukm qilingan edi. Gazetaning ma’lum qilishicha, yuqoridagi ro’yxatdagi yana olti nafar odam qo’poruvchilikni amalga oshirishga tayyorgarlik ko’rishga uringanlikda gumon qilinib tergov hibsxonasida saqlangan.
Yuqoridagi xujjatda keltirilgan gurux rahbari, huquq faoli Toktaym Umetalieva ushbu xujjatni izohlar ekan, u bilan birga ishlagan yigitlar terrochi emasligini, Milliy havfsizlik davlat qo’mitasi esa pul undirish maqsadida terrorizm va ekstremizm haqida vahima tarqatayotganini ta’kidlagan.
12.10.2015 yil kuni 24.kg saytining yozishicha “ Djan – Djer qishlog’ida (AK№19) umrbod qamoq jazosiga xukm qilinganlar uchun qamoqxona qurilmoqda, lekin qurilish nixoyasiga etmagan. Aynan ikki kundan keyin qurilish ob’ektini bosh vazir Temir Sariev borib ko’rishi rejalashtirilgan. Qurilish ishlari 2007 yilda boshlangan va bugungi kunda birinchi blokni 50 fozi qurib bitirilgan bo’lib, ikkinchi blokni tiklash ishlari xali boshlanmagan”.
Shuningdek yana bir qiziq dalilga to’xtalib o’tsak, ya’ni 2011 yilning fevral oyida terrorchilikda ayblanayotganlarning qarindoshlari o’sha vaqtdagi vaqtincha prezidentlik vazifasini bajarayotgan Roza Otunboevaga va bosh vazir Almazbek Atambaevga ochiq xat bilan murojaat qilganlar. Ushbu murojaatnomadagi quyidagi jumlalarga e’tibor bersak: “O’tgan parlament saylovlari arafasida SDPK, “Ata Meken” kabi siyosiy partiyalar a’zolari va tarafdorlari bo’lgan farzandlarimiz qatori biz ota onalar va farzandlarimizning turmush o’rtoqlari saylovoldi chaqiruvlarda va ovoz berishlarda sizlarga yaqindan yordam berdik va qo’llab quvvatladik. Lekin, pirovard natijada esa farzandlarimiz terrorchilarga aylandi. Agar farzandlarimiz terrorchi bo’lsalar nima sababdan sizning partiyalaringiz ular bilan birga ish olib bordilar?”. Menimcha o’rinli savol.
Agar hodisalarni o’rganib chiqsak bir necha savollar kelib chiqadi: Nima sababdan hibsxonadan boshqa mahbuslar emas aynan terrorchilikda ayblanganganlar qochdi? Nima uchun davlat apparati boshlig’i hujjatidagi ro’yxatda keltirilganlar “o’ta havfli” maxbuslar qatorida bo’lib qoldi? Nima uchun aynan shu kuni hibsxonada chiroq o’chgan? Balki ularga qochishda muassasa xodimlarining o’zi yordam bergandirlar?
Yana bir savol tug’iladi, nima sababdan bosh vazir Temur Sariev qurilishi tugallanmagan obektni borib ko’rishi kerak edi? Nima sababdan bu qurilishi 2007 – yildan buyon cho’zilib kelmoqda? Bundan shunday xulosa qilish mumkinki, bu qurilish obekti uchun ajratilgan mablag’lar izsiz yo’qolgan va bugungi kunga kelib qurilish obektini tugatish uchun mablag’ etishmayapti. Shuning uchun Temur Sariev qurilish obektini bitirishga zarur bo’lgan mablag’ni topish maqsadida mazkur obektni o’z ko’zlari bilan ko’rib ishonch xosil qilmoqchi bo’lgan. Qirg’iziston hukumati o’zining Rossiyaga bo’lgan moyilligi bilan va siyosiy boshqaruv ishlarida Kreml ko’rsatmalariga muvofiq olib borishi hammamizga ma’lum. Bu xoh iqtisodiy, xoh ta’lim, yoki xoh xavfsizlik (terrorizmga qarshi kurash) masalalarida bo’ladimi farqi yo’q.
Qirg’iziston hukumati o’z xalqining muammolari ortidan shaxsiy manfaati uchun boylik orttirishga odatlangan. “Islom xavfi”ni bahona qilib, davlat byudjetidan mablag’larni o’zlashtirilmoqda. Bu ishlari bilan, ya’ni Islomga qarshi kurashish, o’z xalqining asl farzandlarini qamoqlarga tashlash, muslima opa-singillarimizga davlat muassasalarida hijobli yurishni taqiqlash kabilar orqali hukumat Kremlga xizmat qilmoqda.
Bundan kelib chiqadiki, hukumat yurtda qandaydir xavf borligi bilan xalqni qo’rqitmoqchi. Shunday yo’l bilan Qirg’iziston siyosati Amerika va Rossiya kabi mustamlakachilarga xizmat ko’rsatmoqda. Va Rossiyaning Qirg’izistondagi qadamlarini mustahkamlamoqda. Shu sababli hukumat mazkur qochoq “terrorchilar”ni qochishiga imkoniyat yaratib berib, ushbu qochoqlarni aynan ekstremizm va terrorizm bilan ayblanganlardan tashkil topgan bo’lishini ta’minladi. Bundan ayon bo’ladiki, qochoqlarga muassasadan qanday qochish yo’llarini o’rgatib, tushuntirgan va bu ishga yaxshilab tayyorlagan qandaydir yashirin kuchlar bor. Aks holda bunday maxsus qo’riqlanadigan muassasadan to’qqiz kishi qochib keta olmas edi.
Qirg’iziston hukumati ancha vaqtdan buyon terrorizmga qarshi kurash va shunga o’xshash Islomga qarshi harakatlarini moliyalashtirish uchun, chet el tashkilotlarini jalb qilib kelmoqda. Aslini olganda Qirg’izistonda hech qanday xavf yo’q, faqat 6 millionlik Qirg’iziston xalqi dahriy kommunizm va jirkanch demokratiya bilan zaharlangandan so’ng, o’z diniga, Islomga qaytmoqda. Va nihoyat xalq Islomni o’zining hayot tarzini boshqaruvchi din sifatida tushunib, unga amal qila boshladi va Islom qadriyatlarini o’z qadriyatlari deb bilib, htto yuz minglagan musulmonlar Xayit bayramlari namozlarini ko’chalarda to’planishib ado qilmoqdalar. Bu holat o’z yurtida va yaqin sharqda musulmonlarni o’ldirayotgan hukumat xo’jayinlarini qattiq tashvishga solmoqda. Shu sababli Qirg’iziston hukumati xo’jayinlariga yaxshi ko’rinish maqsadida qanday qilib bo’lsa ham, Islomga qarshi kurashmoqda, o’z xalqiga esa Islomni tahdid qilayotgandek ko’rsatishga urinmoqda.
Bugun hukumat xalqni aldashga urinmoqda, lekni bu doim davom etib tura olmaydi. Ertami kechmi, bu ro’yhatni va bo’lajak terroristlar bu ro’yhatga qanday tushib qolganligini izohlab berishga majbur bo’ladilar. Xalq hukumatdan barcha qilgan ishlari uchun hisobot talab qiladi. Va shunday vaqt keladiki, ular qilmishlariga yarasha jazo oladilar. Alloh aytadi:
وَقُلْ جَاء الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ إِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوقاً
Yana ayting: “Haq (ya’ni, Islom) keldi va botil (ya’ni, kufr) yo’q bo’ldi. Chunki botil yo’q bo’lguvchidir”. (Isro. 81)
Ey Qirg’iziston xalqi! Hukumatning aldovlariga uchmang! Sizlar musulmonsizlar va avlodalaringiz ham musulmon bo’lgan, shunday ekan “Men musulmonman” degan ajdodlaringizga munosib farzad bo’ling. Hukumatingiz sizlarni boshi berk yo’lga etaklamoqda. Lekin sizni Islomga chaqirayotganlar esa, sizlarga uyg’onish va yuksalish yo’lini ko’rsatmoqda. Islomni o’z hayotingizga asos qilib oling va shundagina u sizlarni zulmatdan nurga olib chiqadi. Alloh Ta’olo aytadi:
أَفَحُكْمَ الْجَاهِلِيَّةِ يَبْغُونَ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللّهِ حُكْماً لِّقَوْمٍ يُوقِنُونَ
“Johiliyat xukmini istaydilarmi?! Iymon keltirganlar uchun xukm qilishda Allohdan go’zalroq xukm qiladigan kim bor?!” (Moida. 50)
Hizb ut-Tahrir Markaziy Media ofisi a’zosi Islom Abu Xalil
26.10.2015
