Arab bahorining boshlanish nuqtasi bo’lgan Tunisda inqilob yuz berganiga 4 yil bo’ldi. Biroq shunga qaramay, mamlakatda ishsizlik muammosi kundan kunga ortib bormoqda. Tunis universitetining talabalari 2011 yil 14 yanvar kuni boshlangan inqilob ortidan yuzaga kelgan o’zgarishlar haqida ommaviy axborot vositalarining muxbirlari bilan suhbatlashar ekan, inqilobdan qoniqmaganliklarini bildirishdi. Universitet talabalaridan biri 25 yoshli Kavsar Hamida insonlar hayotida biror bir o’zgarish yuz bermaganligini va ishsizlik darajasi diqqatni jalb qiladigan darajada kuchayganini qayd etdi.
“Yoshlar hozir ham ishsizlik va e’tiborsizlik qurbonlaridir”, deydi Hamida aslida Tunis inqilobi ishsizlikka barham berish uchun amalga oshirilganligini ilgari surib.
Universitet bitiruvchisi bo’lishiga qaramay, ish topa olmaganligi haqida gapirgan 27 yoshli Amir Yoqut ham inqilob yuz berganiga 4 yil o’tgan bo’lsa ham, ishsizlik Tunisning eng muhim muammolaridan biri bo’lib qolayotganligini urg’uladi. Yoqut hokimiyatni egallagan muvaqqat hukumatni zulmdan ezilgan xalqning umidlarini puchga chiqarganlikda aybladi. Yoqutga ko’ra, inqilobdan so’ng tashkil qilingan muvaqqat hukumat inqilobdan ko’zlangan maqsadni ro’yobga chiqarishda muvaffaqiyatsizlikka uchragan.
“Ijtimoiy muammolarning ortishi, ishsizlik darajasining yuksalishi, asosiy ehtiyoj mollari narxlarining ko’tarilishda davom etishi buning eng yorqin dalilidir”, deydi Yoqut.
Tunis universitetining talabasi 22 yoshli Marvan Biddiyaf qulatilgan Zaynulobiddin ben Alining davri yana qaytib kelganligiga urg’u berdi.
“Xalq ozodlikni talab qilib oyoqqa turgan edi. Ammo ko’p o’tmasdan eski jandarm davlat yana qaytib keldi. Boshqaruvni tanqid qilganlar va ziyolilar qo’rqitilishda davom etmoqda”, deydi u.
Turkiston:
Darhaqiqat Tunisda inqilob yuz berganiga 4 yil o’tishiga qaramay, vaziyat yomonlashsa yomonlashdiki, aslo yaxshilanmadi. Chunki G’arb va uning malaylari inqilobni o’g’irlashga muvaffaq bo’lishdi. Ya’ni mamlakat bo’ylab musulmonlar zulmga qarshi oyoqqa turgan bo’lsa ham, biroq o’sha zulmning manbasi bo’lagan tuzum o’zgarmadi, balki faqat bir necha shaxslar o’zgardi holos. G’arb davlatlari mana shu shaxslar orqasida turib olib davlat boyliklarni talon-taroj qilishmoqda. Xokimiyatni egallab olganlar esa yurt boyliklari va resurslari talon-taroj qilinishini yashirishda davom etishmoqda. Misol uchun, Britaniyaning «British» gaz shirkati 1992 yildan buyon yurt gazidan 589 milliard dollar miqdorini tashib ketdi. Bu esa Tunisning 20 yillik byudjetidan ham ortib ketadi. Shundan ko’rinib turiptiki, Tunis ahlining turmush tarzi yomonlashgani va ishsizlik sonining o’sishining sababi mamlakatdagi boyliklarning etishmovchiligida emas. Balki adolatli Islom tuzumini chetga surib, uning o’rniga g’arb tiqiishtirgan tuzumini tatbiq qilganlikdadir.
Muvaqqat hukumat deganlari mamlakatda hech qanday hukm yuritmaydi. Ular qo’lidan biror ish kelmaydigan, faqat talab qilingan narsalarga imzo chekib berishdan boshqasiga yaramaydigan kimsalardir. Ular G’arbdagi xo’jayinlariga so’zsiz itoat qilishdan boshqa narsani bilishmaydi. Muvaqqat hukumat mustamlakachi davlatlar va ularning yugurdaklariga quloq solib itoat qiladi, ularga turli imtiyozlar beradi va xavfsizligini ta’minlaydi, yurt boyliklarini talashlariga imkoniyat yaratadi. Zero u mustamlakachilarning vafodor ko’ppagidir. Bu hukumat Xalqaro Valyuta Fondi ko’rsatmalarini xuddi vahiy kabi qabul qilib, bekamu ko’st tatbiq etmoqda. Muvaqqat hukumatning vazifasi o’z xalqini qashshoqqa aylantirib, ajnabiy shirkatlarga yurt darvozalarini ochib berishdir.
Demak tuzum o’zgarmas ekan, bir nechta shaxslarning o’zgarishi bilan vaziyat yaxshilanib qolmaydi. Chunki inqilob faqat hokim shaxslarni o’zgartirishdan iborat emas, balki inqilob mavjud tuzumni to’laligicha o’zgartirish va kufr nufuzini, dumlarini, gumashtalarini ildizi bilan qo’porib tashlash bilan amalga oshadi.
