Uch kunlik rasmiy uchrashuv o’tkazish maqsadida AQSh poytaxti Voshingtonga kelgan NATO bosh kotibi Anders Fog Rasmussen “Atlantika majlisi” nomli bahs-munozara yig’ilishida nutq so’zladi.
Rasmussen NATOning Ukraina, Suriya va Iroq kabi bir necha davlatdarda yuzaga kelgan inqirozlarga qarshi darhol javob qaytara olishini ta’minlaydigan yangi bir harakatga tayyorgarlik ko’rish rejasi mavjudligini qayd etdi. Rasmussenga ko’ra, bu reja 4-5 sentyabrda Uelsda o’tkaziladigan uchrashuvda ko’rib chiqiladi. Mudofaa uchun sarflanadigan xarajatlarning orttirilishi ham uchrashuvning muhim mavzularidan biri bo’lishini aytib o’tgan Rasmussen NATOning 28 a’zosi yalpi ichki mahsulotining 2 foizini mudofaa uchun sarf qilishlari lozimligini tilga oldi.
Rasmussen mudofaa sarf-xarajatlariga yalpi ichki mahsulotning 2 foizi va undan ko’prog’ini ajratgan AQSh, Angliya va Gretsiyaga keyingi paytlarda Estoniya ham qo’shilganligini bildirar ekan, Turkiya, Polsha, Ruminiya, Latviya, Litva davlatlari ham 2020 yilgacha bu foizni orttirishi lozimligini ta’kidladi.
“Ba’zi Yevropa davlatlarining yana ham ko’proq ajratishi mumkinligini va shunday qilishi lozimligini aytgan birinchi kishi men bo’lishim kerak. NATO beqarorlikka qarshi sug’urta jandarmidir. Uning barcha a’zolari qo’shimcha to’lovlarini o’tashga majbur va bu qo’shimcha to’lov biroz avval ko’tarildi”, dedi Rasmussen.
Og’ir kunlarni boshidan kechirayotga Yevropa iqtisodini qayta yuksala boshlaganini qayd etgan Rasmussen “mudofaa xajatlarini orttirish har doim ham oson bo’lavermaydi. ammo biz duch kelayotgan tahdidlarni ko’z o’ngimizga keltiradigan bo’lsak, bu zaruriy ishga aylandi”, deya qo’shimcha qildi. Turkiyaning janubiy chegalarida yuzaga kelgan hodisalar haqida gapirgan Rasmussen NATOning Iroq yoki Suriyaga kirishi mumkin emasligiga ishora qilib, agar urush ko’lami Turkiyagacha kengayib boradigan bo’lsa NATOga a’zo davlatlar
Turkiyani mudofaa qilishini ma’lum qildi. Rasmussen Voshingtonda o’tayotgan uchrashuvning ikkinchi kunida Oq uyda AQSh prezidenti Barak Obama bilan uchrashadi. U uchrashuvlarga tayyorgarlik ustida Obama bilan maslahat qilar ekan, Ukraina masalasini ham o’rtaga qo’yishi aytilmoqda.
Turkiston:
NATO urushga tayorlanayaptimi? Kim bilan? Ukraina uchun Rossiya bilanmi? Lekin Rossiyaga uning xozirgi quvvati xam kifoya qiladi. U G’arbdagi etakchi davlatlari tomonidan, bir birlari bilan moddiy manfaatlar talashish oqibatida keltirib chiqargan chigal vaziyatlarni bartaraf etish uchun uzoq davom etadigan urushga taraddud ko’ryapti. AQSh, musulmon yurtlarida toboro kengayib, davom etib kelayotgan urushlarni, faqat o’zi tomonidan dastaklanadigan bu xarbiy xarajatlarning bir qismini Yevropaga yuklamoqchi. Negaki Islom musulmonlarni tuzm sifatidagi jixatlari bilan uyg’otib kelayapti. Musulmonlar jixodning shariy xukm sifatida o’z o’rnida ishlata boshlashdi. Bu esa, G’arb tomonidan, jixodiy xarakatlarni o’z siyosiy yo’llarida bir birlariga karshi yoki musulmonlararo urushlarga yo’naltirish maqsadlarini asta sekin yo’qqa chiqarib bormoqda. Bundan tashqari, islomiy mafkura musulmonlarni ertami kech birlashishlariga va butun e’tiborlarini kufrni mag’lub etishga qaratishlaridan xavotirga tushishgan. Bu islomiy xalifalik davlatini tuzish ortidan da’vatni jixod orqali olib chiqish bilan bo’ladimi, yoki xozir kechayotgan inqilobiy mudoofo jixodlarini shar’iy to’g’ri tomon yo’naltirilishi bilan bo’ladimi farqi yo’q. Xar qaysi ko’rinishda kufr uchun uzoq muddatli xavf ko’rinishi tabiiy.
Lekin Yevropa uchun bundan ko’ra manfaatliroq yo’l bor. U Xalifalik davlati bilan yaxshi qo’shnichilik siyosatini olib borishi kerak. Chunki uning muammolarida NATO yordam bera olmaydi. NATO faqat AQSh manfaatlariga yordam bera oladi xalos. Negaki YeI AQShdan o’laroq Xalifalik davlati bilan yaqin qo’shni bo’lishga majbur. Bundan tashqari YeIdagi davlatlarning ichkarisida, infrastrukturasi bog’lanib qolgan musulmon muxojirlar, ishchilar quvvatining asosini tashkil etadi. Bu muammolarini NATO echib bera olmaydi.
