3- fevral kuni Ala-Archa davlat qarorgohida Qirg’iziston respublikasi Xavfsizlik kengashining yig’ilishi bo’lib o’tgan edi. Mazkur yig’ilishda Qirg’izistondagi diniy vaziyat qoniqarli axvolda emasligi “mustaqillik boshlarida din ishlariga aralashmaslik siyosati xato bo’lganligi” ta’kidlab o’tilgan va bu yig’ilishda so’zga chiqqan prezident Atambaev, “Chala mulla din buzar deganlaridek, ayrim musulmonsifatlar islom dini bilan Arab, Bangladesh, Pokiston madaniyatini chatishtirib, xalqimiz madaniyatini buzayapti. Qadimiy qirg’iz xalqiga yot madaniyat, urf-odatlarni taklif qilayapti. Ko’chalarimizda soqollarini osiltirib, shalvor kiyganlar ko’payib ketdi”, – degan edi.
Bu yig’ilish natijasi bo’yicha, davlatni din bilan ishlashdagi yangi reformasini ishlab chiqish uchun ishchi guruhi tayinlandi. Bu guruhga 2014 yilning 1 apreliga qadar 2020 yilgacha mo’ljallangan diniy kontseptsiya ishlab chiqish vazifasi yuklatildi.
Mazkur yig’ilishning natijasi va unda ko’rib chiqilgan masalalar yig’ilishdan uch kun o’tib o’z “samarasini” bermoqda. 5- fevral kuni Osh shahar ichki ishlar boshqarmasi Osh shahrida ekstremistik faoliyat bilan shug’ullangan 24 yoshli fuqaroni qo’lga olganligi haqida xabar tarqatdi. Xabarda aytilishicha, Osh shahar IIBsining 10- bo’lim xodimlari “Ekstremist” shartli nom ostida amaliyot o’tkazishgan. Bu amaliyotda Osh shahar sudining sanktsiyasi bilan gumondor shaxsning uyida tintuv o’tkazilgan. Tintuv davomida gumondordan 88ta DVD disk, ikkita flesh karta, 12ta arab tilida yozilgan kitob va daftarlar hamda noutbuk topilgan.
6- fevral kuni esa Issiqko’l viloyati Ichki ishlar boshqarmasining matbuot kotibi Stalbek Usubakunov “24.kg” nashriga, Issiqko’l viloyatida saksondan oshiq Hizb ut-Tahrirning faol a’zolari borligini xabar qildi. Uning so’zlariga ko’ra, viloyat bo’yicha Hizb ut-Tahrirning 81ta a’zosi IIV hisobida turadi.
Viloyat ma’muriyati matbuot xizmatining xabar qilishicha, hukumatning Issiqko’l viloyati bo’yicha maxsus vakilining o’rinbosari Aqilbek Janibekov 4- fevral kuni bo’lib o’tgan viloyat kengashining yig’ilishida, tuman miqiyosidagi hokimiyat Hizb ut-Tahrir maqsad va g’oyalariga nisbatan kerakli darajada tushintirish ishlarini olib bormayotganlari uchun tanqid qilgan edi.
Bu ishlarning barchasi hukumatni Islom diniga nisbatan bo’lgan munosabatini aks ettirib turipti. Atambaev prezident bo’lgunga qadar Hayit namozlarida maydondagi birinchi safni bo’shatmay keldi. Novqat voqealari bo’yicha qamalganlarning yonini olib, “nima Allohu Akbar deganlarni barchasini qamash kerakmi? Men ham namoz o’qiyman, men ham Allohu Akbar deyman” deb, musulmonlarni ishonchiga kirishga harakat qildi. Prezident bo’lganidan so’ng to o’z o’rnini mustaxkamlab olgunga qadar ham Islom va musulmonlarga nisbatan o’ylabroq munosabatda bo’ldi. Ammo o’z o’rnini qisman bo’lsa ham mustaxkamlab, muxolifatni zaiflashtirishga muvaffaq bo’lgach, Islom diniga qarshi kurashini boshlamoqda.
Xozirgi vaqtda Qirg’iziston AQSh va Rossiya o’rtasida nufuz talashayotgan maydonga aylanib qoldi. Bu mustamlakachi davlatlar Qirg’izistonga biror narsani taklif qilib o’tirmay to’g’ridan-to’g’ri buyruq qilishga va hatto bosim o’tkazish yo’liga o’tib olishdi. AQSh ham, Rossiya ham Atambaevdan Islomga qarshi kurashishni talab qilmoqda. Agar Rossiya Qirg’izistonni o’z yo’liga soladigan bo’lsa, u holda Islomga qarshi kurashda huddi Rossiya va O’zbekiston yo’lini tanlaydi. Ammo bunga Qirg’izistonda hozircha imkoniyat yo’q. Chunki Karimov boshchiligidagi O’zbekiston hukumati Islomga qarshi kurashish uchun yiliga 800-900 million dollar mablag’ sarflaydi.
Buning aksicha bo’lsa, ya’ni Qirg’iziston AQSh yo’liga yurgan taqdirda Islomga qarshi kurashda Turkiya uslubini qo’llaydi. Bunda rasmiy hukumat barcha diniy harakatlarni o’z nazorati ostida ushlash uchun ularni rasman qayddan o’tkazishlikka harakat qiladi. Atambaevni Turkiya usulini tanlash ehtimoli kuchliroq, haqiqatini Alloh bilguvchi.
Abdurahmon Odilov
7- fevral 2014- yil.
