Ayni vaqtda Qirg’izistonda ba’zi poliz maxsulotlarining narxi dexqonlar bu maxsulotlarni etishtirish uchun sarflagan harajatlarni yarmini ham qoplamaydigan darajaga tushib borayapti. Chorvachilikka ixtisoslashgan fermerlar boqib semirtirgan chorvalarining narxi esa bergan em-xashaklarini bahosiga to’g’ri kelmayapti. Buning oqibatida iqtisodning qovurg’alaridan hisoblangan dexqonchilik va chorvachilik inqirozga yuz tutmoqda. Bir tomondan qarasang bu holat xalq uchun manfaatli ko’rinadi. Ammo shu o’rinda nega endi arzonchilikdan xafa bo’lishimiz kerak, degan o’rinli savol tug’iladi.
Axir rivojlangan davlatlarda bu maxsulotlar arzonligini ko’ramizmi?
Ishlarga to’g’ri nazar tashlaylik, axir u davlatlarda aholining ko’p qismi iqtisodni ishlab chiqarish sohasi bilan bandlar. Ularda zavod va fabrikalarda oq xalat kiyigan yuz minglab kishilar konditsionerli xonalarda mehnat qilishadi. Qishloq xo’jaligi bilan band aholi ozchilikni tashkil qiladi. Demak, Qirg’izistonning muammosi, uning iqtisodi agrar soha (qishloq xo’jaligi)ga asoslanganidadir. Qirg’izistonda ham ishlab chiqarish yuqori texnalogiyali bioinjeneriya va geoinjeneriyaga suyangan bo’lganida, chorvachilik va dexqonchilik ham foydali soha bo’lar edi. Ammo iqtisodiy inqiroz va ishsizlikni yuqori darajadaligi sababli bechora xalq o’zini dalaga urmoqda. Sanoati yo’q bo’lgan yurtda yashayotgan dehqon urug’ni ham, traktorni ham, o’g’itlarni ham o’sha yirik davlatlardan sotib olmoqda.
Shuning uchun ham oftobning tig’ida tuproqqa belanib, kuyib-pishib mehnat qilgan bir oilaning olti oyda topgan daromadi, oq xalat kiyib, salqin xonada ishlayotgan bir kishining bir oylik daromadiga ham to’g’ri kelmayapti. Ahvol shunday davom etaveradigan bo’lsa yaqin kelajakda boy dexqon va chorvadorlar ham qashshoqlik darajasiga tushib qoladilar.
Iqtisodni yaxshiligi narxlarni arzonligi bilan emas, balki shu narxga xalqni qodir qilish bilan o’lchanadi. Xulosa shuki, davlat rahbarlari yo’llarni asfalt qilish uchun sarflanayotgan mablag’larni zavod va fabrikalarni bunyod etish uchun ishlatmoqlari zarur. Bunday qilinmas ekan Qirg’iziston xalqining topgani asfaltlashtirish uchun berilgan qarzlarni uzishga yoki karam, tarvuz… urug’larini sotib olishga ketaveradi.
Sazoyi.
