بسم الله الرحمن الرحيم
NEGA RAHBAR TANLASHDA ADASHYAPMIZ (4)
Biz avvalgi bo’limlarda hayotimizdagi munkar(buzuq) ko’rinishlarga bir necha misollarni va ularning echish uslublarini keltirdik. Bizni fikrga qo’shilganlarga hech qanday uzr qolmadi. Faqat voqe’likni to’g’rilash uchun jiddiy harakat qilishimizdan boshqa yo’l yo’q. Chunki munkarga rozi bo’lish kufr, jim turish esa fosiqlikdir. Jim turish uchun shar’iy uzr kerak, unday uzr esa mavjud emas. Bu fikr imom Muslim Abu Sa’iyd al-Xudriydan rivoyat qilgan hadisdagi Rasululloh (s.a.v)ning so’zlaridan olingan: «Sizlardan kimiki munkar ishni ko’rsa, uni qo’li bilan o’zgartirsin. Bunga qudrati etmasa, tili bilan o’zgartirsin. Bunga ham qudrati etmasa, qalbi bilan o’zgartirsin. Bu esa iymonning eng zaifidir». Munkarlarga rozi bo’lib turish aslo mumkin emas. “Saroy imomlari”ni, “shayhulislomlar”ni gapiga quloq solib, jim turish mutlaqo joiz emas. Ummu Salama Payg’ambar(s.a.v)dan rivoyat qildi: Rasululloh(s.a.v) dedilar: «Sizlarga juda ko’p amirlar boshliq qilinadi. Sizlar (ularning ishlardan ayrimlarini) ma’ruf(ishligini), (ayrimlarini) munkar ishligini bilasizlar. Kimki (munkar ishlarini) yoqtirmasa xalos bo’ladi. Kimki inkor etsa najot topadi. Lekin kimki rozi bo’lib ergashsa…», ya’ni kimki munkar ishni ko’rsa uni o’zgartirsin. Uni o’zgartirishga qudrati etmasa ham qalbi bilan inkor etsa, najot topur. Lekin kimki ularning noshar’iy ishlariga rozi bo’lsa va ergashsa, ya’ni jim tursa, o’zgartirish uchun harakat qilmasa xalos bo’lmas va najot ham topmas. Muslim Nofe’dan, Nofe’ Ibn Umardan, Ibn Umar Rasululloh(s.a.v)dan rivoyat qiladi: «Musulmon kishi modomiki gunoh ishga buyurilmas ekan, u yoqtirgan va yoqtirmagan ishlarida imomga quloq solib, itoat qilishi vojibdir. Agar gunoh ishga buyurilsa, quloq solib itoat qilishi mutlaqo joiz emas».
Rozi bo’lib, shu holda davom etishimiz Alloh Taoloning la’natiga va g’azabiga duchor bo’lishimizga sabab bo’ladi, Alloh saqlasin. Zotan, Rasululloh(s.a.v) Abu Mas’ud(r.a)dan rivoyat qilingan hadisda aytadilarki: «Bani Isroilga eng avvalo kirgan nuqson shu ediki, bir kishi boshqa kishiga yo’liqqan paytda: «Ey falonchi, Allohdan qo’rqqin va bu qilayotgan ishingni tashlagin, chunki bu narsani qilish sen uchun halol-durust emas», der edi. So’ng ertasi kuni u bilan uchrashgan paytda uni yana o’sha holatda ko’rar edi. Lekin bu narsa u bilan birga eb-ichishdan, birga o’tirishdan qaytarmas edi. Bas, ular shunday qilishgach, Alloh ularning ba’zilarining qalblarini ba’zilari bilan urdi». So’ngra Rasululloh(s.a.v) ushbu oyatni tilovat qildilar:
لُعِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ بَنِي إِسْرَائِيلَ عَلَى لِسَانِ دَاوُودَ وَعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ ذَلِكَ بِمَا عَصَوْا وَكَانُوا يَعْتَدُونَ – كَانُوا لاَ يَتَنَاهَوْنَ عَنْ مُنكَرٍ فَعَلُوهُ لَبِئْسَ مَا كَانُوا يَفْعَلُونَ – تَرَى كَثِيرًا مِنْهُمْ يَتَوَلَّوْنَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَبِئْسَ مَا قَدَّمَتْ لَهُمْ أَنفُسُهُمْ أَنْ سَخِطَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَفِي الْعَذَابِ هُمْ خَالِدُونَ , وَلَوْ كَانُوا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالنَّبِيِّ وَمَا أُنزِلَ إِلَيْهِ مَا اتَّخَذُوهُمْ أَوْلِيَاءَ وَلَكِنَّ كَثِيرًا مِنْهُمْ فَاسِقُونَ –
– „Bani Isroildan kofir bo’lgan kimsalar Dovud va Iso binni Maryam tilida la’natlangandir. Ularning la’natlanishiga sabab qilgan isyonlari va tajovuzkor bo’lishganidir. Ular bir-birlarini qilgan noloyiq ishlaridan qaytarmas edilar. Bu qilmishlari naqadar yomon ish! Ulardan ko’plari kofir bo’lgan kimsalarni do’st tutganlarini ko’rasiz. Ularga havoyi nafslari naqadar yomon narsani – Allohning g’azabini keltirdi. Endi ular abadiy azobda qoluvchidirlar. Agar Allohga, Payg’ambariga va unga nozil qilingan kitobga iymon keltirganlarida edi, ularni do’st tutmagan bo’lur edilar. Lekin ulardan ko’plari itoatsiz kimsalardir“. [5:78-81]
So’ngra shunday dedilar: «Yo’q, aslo, Allohga qasamki, sizlar albatta yaxshilikka buyurasizlar va yomonlikdan qaytarasizlar. Sizlar albatta zolimning qo’lidan ushlaysizlar va uni haqqa burilishga majbur qilasizlar va albatta uni haqqa mahkam bog’lab qo’yasizlar. Yoki albatta Alloh ba’zilaringizni ba’zilaringiz qalbi bilan uradi, so’ngra ularni la’natlaganidek, sizlarni ham la’natlaydi».
Ma’ruf ishga buyurish va munkar ishdan qaytarish Alloh musulmonlarga vojib qilgan ishlardan biri hisoblanadi va buni jamoat bo’lib amalga oshirish kerak. Alloh Taolo dedi:
وَلْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ
– “Sizlardan ezgulikka (Islomga) da’vat etadigan, ma’ruf ishga buyuradigan va munkar ishdan qaytaradigan bir guruh bo’lsin” [3:104]
Kimiki bu Oyati Karimani tushunib, uni amalga oshirish uchun kirishgan bo’lsa va munkarni o’zgartirish uchun bor kuchini sariflashlikka bel bog’lagan ongli, fidoiy musulmunmonlar bilan birlashib, o’zlaridan bir boshliqqa itoat qilishgan hollarida ishlarni amalga oshirish masadida jamoat bo’lishgan bo’lsa, ushbu Oyatga amal qilingan hisoblanadi. Lekin munkarni o’zgartirish uchun jiddiy harakat qilishlari lozim, faqatgina unga a’zo bo’lib olishning o’zi kifoya qilmaydi. Nomigagina o’sha jamoatga a’zo bo’lib olish, ta’bir joiz bo’lsa, Afandini chiziq bosishidan bo’ladi. Afandi va oilasini qaroqchilar yo’lda tusib olib, bor-yo’g’ini talon-taroj qilib, so’ng ayoli va farzandlarini xaqoratlashni, obro’lariga tajovuz qilishni boshlabdi. Bundan Afandini g’azablanganini ko’rgan qaroqchilar bir “chiziq” chizib, shundan o’tsang seni o’ldiramiz deb, “chiziq” tashqarisida qoldirishibti. Keyin ayoliga, qizlariga hatto o’g’illariga ham tajovuz qilishibti. Qaroqchilar ketgandan keyin ayoli “siz ham erkakmisiz, shunchalik qilib yuborsa ham tamoshabin bo’lib turaverdingiz” deganda, “xotin! hafa bo’lma, men ham qaroqchilarni bopladim, ularga bildirmasdan bir necha bor chiziqni bosib o’tdim” degan ekan. Shunga o’hshab, “biz faoliyati man qilingan hizbning a’zosimiz” deb mustamlakachining malaylari qo’ygan «chiziq»ni bosib qo’yib, o’zimizni qachongacha “qahramon” sanab yuramiz?! Axir hamma narsamizga hujayin bo’lib olgani etmaganidek, qizlarimizning ro’mollarigacha osilishmoqda. Kundan kunga buzuqliklarning hilma-hillarini rivojlantirishyapti. Farzandlarimizni maktabdanoq buzg’unchiliklarga odatlantirishib, shu haqida darslar o’tishni rejalashtishlariga nahot tamoshabin bo’lib turaversak?! Bu xoin rahbarlar o’zlarini, bizneslarini o’ylashadi, mustamlakachilarning maqsadlarini amalga oshirib berishadi, xalos. Islom va musulmonlarni kanday ahvolga tushib borayotganini, jamiyatni kelajak avlodga kanday ahvolda qoldirayotganimiz hayollariga ham keltirishmaydi. Bularni o’nglash uchun biz harakat qilmasak qachon o’nglanadi?! (davomi bor).
G’arib.
