بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ
Hadisi Sharif bilan
Jaholat qanday kuchayadi
Aziz muxlislar, “Hadisi Sharif bilan” nomli ruknimizning yangi sonini samimiy salomlar bilan boshlaymiz. Sizlarga Alloh Taoloning salomi, rahmati va barakoti bo‘lsin.
Ibn Hajar al-Asqaloniy “Fathul-Bariy – sharhu Sahihul Buxoriy” asarining “Jaholat qanday kuchayadi” bobida shunday deydi:
حدثنا إسماعيل بن أبي أويس قال حدثني مالك عن هشام بن عروة عن أبيه عن عبد الله بن عمرو بن العاص قال:” سمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول: ” إن الله لا يقبض العلم انتزاعا ينتزعه من العباد، ولكن يقبض العلم بقبض العلماء، حتى إذا لم يبق عالم اتخذ الناس رءوسا جهالا، فسئلوا فأفتوا بغير علم، فضلوا وأضلوا“.
Ismoil ibn Abu Uvays bizga Abdulloh ibn Amr ibn Al-Aston rivoyat qiladi: Men Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning shunday deganlarini eshitdim: “Alloh ilmni bandalar qalbidan sug‘urib olmaydi, balki ilmni Ulamolarni hayotdan ketkazish orqali sug‘urib oladi. Biror olim qolmagach odamlar savodsiz johil kimsalarni boshliq qilib olishadida, ulardan fatvo so‘rashadi, johillar ularga ilmsiz fatvo beradi. Natijada o‘zlari ham adashadi, odamlarni ham adashtirishadi”.
“Ilm sug‘urib olinmaydi” degani, u inson qalbidan o‘chiriladi, degan ma’noni anglatadi. Bu borada Ahmad va Tabariylar Abu Umomadan rivoyat qilgan hadisda Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam vidolashuv hajida shunday dedilar: “Ilm odamlar orasidan ko‘tarilgunga qadar ilm oling”. Bir badaviy: «Ilm qanday ko‘tariladi?» deb so‘radi. U zot: “Ilmni yo‘qotish uning yukini ko‘tarib yurganlarni yo‘qotish bilan bo‘ladi”, dedilar va bu so‘zni uch marta takrorladilar.
Ibn al-Munir aytadi: “Ilmni qalbdan o‘chirish Allohning qudrati bilandir. Lekin bu hadis hali bunday bo‘lmaganiga dalolat qiladi”.
Aziz birodarlar!
Bu hadis ulamolar uchun chuqur ma’noga ega. Biz ulardan bu dunyoni tark etib, ilmlarini o‘zlari bilan olib ketishlaridan oldin quyidagilarni so‘raymiz: Ey ulamolar! Ilm hayotda qo‘llanilmasa, u ilmdan nima foyda? Siz sobiq ulamolarning kiyimlarini keyingilar kiygani haqida eshitmaganmisiz? Ular vafot etdilar, Ummat ularning populistik chaqiriqlarni qoraladi. Nega ular o‘z ilmiga amal qilmadilar? Ular bugun qayerda? Islom davlati yo‘q bo‘lgan yuz yil davomida qancha ulamo yashab, qanchasi vafot etdi?! Nima uchun ulamolar xalifalikni tiklashga harakat qilishmadi? Bu ish farzlarning toji ekanini bilishmasmidi? Ummat tushunib yetgan bu farzni ular o‘z ilmi bilan qanday tushunib yetmasligi mumkin? Yo‘q, Allohga qasamki! Bu Ummat o‘nlab yillar davomida azob chekib kelgan dahshatdan boshqa narsa emas. Ular hukmdorlardan qo‘rqishib, yo‘q bo‘lib ketadigan mol-dunyolari uchun qayg‘urdilar. Biroq bu to‘siq Ummat tomonidan buzib tashlandi. Vaholangki Ummatning Alloh va Uning dini haqidagi bilimi ulamolarnikidan ancha kamdir.
Ey ulamolar! Bundan buyog‘iga Ummatning pozitsiyasida turish niyatingiz bormi? Yoki Ummatning ishida u bilan birga bo‘lib, undan o‘zib ketasizmi? Ilmingizni o‘zingiz bilan olib ketishishgizdan oldin va qiyomat sizning foydangizga emas, zararingizga bo‘lib qolishdan oldin o‘ylab ko‘ring. Uyg‘oning, siz bilan birga boshqa ulamolar ham uyg‘onsin! Siz buni “Ulamolar inqilobi” deb e’lon qiling. Ummat boshidan o‘tkazayotgan og‘ir damlarda sizga o‘xshagan ulamolar eng kam qila oladigan ish mana shudir.
Yetkazdikmi? Ey Allohim, O‘zing guvoh bo‘l!
Aziz birodarlar, navbatdagi «Hadisi Sharif bilan» nomli ruknimizgacha Alloh Taoloning panohida bo‘ling. Sizlarga Alloh Taoloning salomi, rahmati va barakoti bo‘lsin.
02 Jummadul Ula, 1446h yil.
04 Noyabr, 2024m yil.
