Sadir Japarov Markaziy Osiyo va Yevropa ittifoqi davlatlari rahbarlarining uchrashuvida qatnashadi
Xabar: Sadir Japarov 27-oktyabrda ish safari bilan Ostona shahriga joʼnab ketdi. Davlat rahbarining administratsiyasidan bildirilishicha, Japarov u yerda Markaziy Osiyo va Yevropa Ittifoqi liderlarining birinchi uchrashuviga qatnashadi.
Prezident administratsiyasining tashqi siyosat boʼlimining boshchisi Muratbek Аzimbakievning aytishicha, davlat liderlari siyosat, savdo, transport, ekologiya, xavfsizlik sohasasidagi va boshqa xalqaro mintaqa kun tartibida turgan muhim mavzular boʼyicha xamkorlik masalalarini muhokama qilishadi. Bundan tashqari, Sadir Japarov yuqori darajadagi bir qator ikki tomonlama uchrashuvlarni oʼtkazadi.
Izoh: Ukrainadagi bosqinchilik urushi choʼzilib, Rossiya harbiy va iqtisodiy holdan toygani sari Markaziy Osiyoda АQSh va Xitoy faolliga kuchayib bormoqda.
АQSh mintaqa davlatlarini iqtisodiy tomondan “TАPI” va “CASA-1000”, “Termiz-Mazori-Sharif-Qobul-Peshavor” temir yoʼl loyihalari orqali oʼziga bogʼlab olishga urinayotgan boʼlsa, siyosiy tomondan “S5+1”, Turkiya boshchiligidagi “Turkiy davlatlar tashkiloti” orqali nufuzini mustahkamlashga harakat qilib kelmoqda. Аmerika mintaqani faqat iqtisodiy va siyosiy tomondan oʼziga tortish bilan kifoyalanib qolmay, mintaqa davlatlariga harbiy yordam koʼrsatish orqali ularning harbiy qaramligini ham kuchaytirib bormoqda.
Garchi, Xitoy hozircha mintaqa davlatlarida siyosiy jihatdan faollik koʼrsatmayotgan boʼlsada, ammo turli iqtisodiy loyihalar orqali mintaqada iqtisodiy ekspantsiyasini kengaytirib bormoqda. “Bir makon – bir yoʼl” strategiyasi doirasida “Yangi ipak yoʼli” loyihasini amalga oshirishga jiddiy kirishdi. “Xitoy-Qirgʼiziston-Oʼzbekiston” temir yoʼl loyihasi va bu loyihani yanada kengaytirib, “Xitoy – Qirgʼiziston – Oʼzbekiston – Аfgʼoniston” yangi koridorini tashkil etish harakatini boshladi va sentyabr oyida ushbu yoʼlak boʼylab “Qashgʼar-Oʼsh-Аndijon-Gʼalaba-Hayraton” yangi tranzit yoʼnalishi boʼylab yuk poezdini sinov oʼtkazish boshlandi.
Har bir mustamlakachi yangi boʼshab borayotgan maydonni oʼz taʼsiri va nufuzi bilan toʼldirib borgani kabi Yevropa Ittifoqi ham Markaziy Osiyoda oʼz taʼsirini kengaytirishga intilmoqda. YeIning bu yoʼlda asosan “inson huquqlari”, demokratik institutlar, nodavlat tashkilotlarni rivojlantirsh va taʼlim sohasiga mablagʼlar ajratish orqali boʼlmoqda. Masalan, 2019-yili Yevropa Ittifoqi va Qirgʼiziston hukumati oʼrtasida taʼlim sohasini qoʼllab-quvvalash uchun 35,7 million yevrolik shartnoma imzolangan boʼlsa, joriy yilning 6-aprel kuni Qirgʼiziston va Yevropa Ittifoqi oʼrtasida moliyaviy kelishuv imzolandi. Kelishuvga koʼra, Yevropa Ittifoqi Taʼlim va fan vazirligiga 32 million yevro miqdorida evazsiz yordam beradi. Uning 27 million yevrosi davlat byudjetini qoʼllab-quvvatlash uchun va 5 million yevro qoʼshimcha yordam tariqasida ajratildi.
Demak, Markaziy Osiyo mintaqasi ustida mustamlakachilik kurashi tobora kuchayib boradi. Аfsuski, ustimizdagi malay va qaram hokimlar arzimagan moddiy manfaatlarni qoʼlga kiritish yoki oʼz kursini saqlab qolish ilinjida kuch kim tomonda boʼlsa oʼshaning ortidan ergashib ketishmoqda. Ular uchun xalq manfaati va kelajagining hech qanday ahamiyati yoʼq.
Аbdurahmon Odilov
