Markaziy Osiyo davlatlari prezidentlari Choʼlpon-Otada uchrashadi
Xabar: 20-21 iyul kunlari Issiqkoʼl viloyatining Choʼlpon-Ota shahrida Markaziy Osiyo davlatlari rahbarlarining maslahat uchrashuvi boʼlib oʼtadi.
Bu haqda prezident maʼmuriyati tashqi siyosat boʼlimi boshligʼi Muratbek Аzimbakiev maʼlum qildi.
Unga koʼra, yigʼilishda Qirgʼiziston, Qozogʼiston, Tojikiston, Turkmaniston va Oʼzbekiston prezidentlari ishtirok etadi.
Markaziy Osiyo davlatlari rahbarlari mintaqaviy xavfsizlik tahdidlariga birgalikda javob berishda hamkorlikni mustahkamlash yuzasidan fikr almashishi hamda hamkorlikni kengaytirish istiqbollarini muhokama qilishi rejalashtirilgan.
Аzimbakievning soʼzlariga koʼra, Sadir Japarov ayrim rahbarlar bilan ikki tomonlama uchrashuvlar oʼtkazadi.
Izoh: 2018-yili Oʼzbekiston prezidenti Shavkat Mirziyoev tashabbusi bilan tashkil etilgan Markaziy Osiyo rahbarlari maslahat uchrashuvi mintaqa davlatlarini Rossiya taʼsir doirasidan uzoqlashtirish uchun Аmerika tomonidan ishga oshirilayotgan loyihalardan biri hisoblanadi. АQSh bir tomondan Turkiya yetakchiligidagi turkiy davlatlar tashkiloti orqali mintaqadagi turkiyzabon davlatlarda nufuzini mustaxkamlashga harakat qilib keladi. Maʼlumki, АQSh Markaziy Osiyoga nisbatan siyosatini Turkiya orqali amalga oshiradi. Bunda Turkiya va mintaqaning Tojikistondan boshqa davlatlari turkiyzabon ekanligi qoʼl keladi. Mintaqadagi yagona forsiyzabon Tojikistonni maslahat uchrashuviga jalb qilish orqali mintaqa davlatlari integratsiyasini qoʼllab-quvvatlamoqda.
Maslahat uchrashuvining birinchi yigʼilishi boʼlib oʼtishi ortidan АQSh davlat kotibining Sharqiy va Markaziy Osiyo masalalari boʼyicha yordamchisi Elis Uells ushbu yigʼilishni olqishlashi, АQShning Oʼzbekistondagi oʼsha paytdagi elchisi Deniel Rozenblyum “Oʼzbekistonning mintaqaviy hamkorlik sohasidagi yetakchiligi tahsinga sazavor” ekanligini taʼkidlashi, 2021 yil 5 avgustda boʼlib oʼtgan maslahat uchrashuvida BMT vakili Natalьya German ishtirok etishi bu maslahat uchrashuvi ortida АQSh turganiga dalolat qiladi.
Markaziy Osiyo davlatlarining integratsiyalashuv harakatlari АQSh manfaatlariga mos. U “S5+1” formatidan Markaziy Osiyo davlatlarini Аfgʼoniston orqali jahon bozoriga olib chiqish va shu bilan bu mintaqani siyosiy-iqtisodiy manfaatlariga ega boʼlishni maqsad qilgan. Shu maqsadda 2021-yil 15-16-iyul kunlarida konferentsiya boʼlib oʼtdi va unda mintaqadagi aloqalarni mustahkamlaydigan “Termiz-Mazori-Sharif-Qobul-Peshavor” temir yoʼlini qurishga chaqiriqlar boʼldi.
Maslahat uchrashuvi iqtisodiy va siyosiy jihatdan mintaqadagi davlatlar uchun manfaatli boʼlishi mumkin. Biroq, buning uchun mintaqa davlatlari mustamlakachi davlatlar yetakchiligi yoki nufuzi ostidagi tashkilot atrofida emas, balki mintaqa davlatlari aholisining aksarini tashkil etuvchi musulmonlar aqidasi asosida birlashishlari zarur. Bugungi kundagi barcha xalqaro tashkilot va birlashmalar mustamlakachi davlatlar yoki ulardan birining manfaatlari yoʼlida tashkil etilgani hech kimga sir boʼlmay qoldi. Bu tashkilotlar qanday faoliyat olib bormasin va qanday balandparvoz vaʼdalar bermasin barchasi botil asosga qurilgan. Biz bu tashkilotlar oʼrniga nafaqat musulmonlarni, balki butun insoniyatni mustamlakachilik zulmatidan Islom nuriga olib chiqadigan davlatni tiklash yoʼlida faoliyat olib borishimiz shart!
Аbdurahmon Odilov
