Piter Xronek: Markaziy Osiyodagi xavfsizlikni kuzatib boramiz
Xabar: Rasmiy safar bilan 25-29-sentyabr kunlari Qirg‘izistonda bo‘lgan AQShning Montana shtati adьyutant-generali Piter Xronek Amerika Afg‘onistondagi vaziyat va Markaziy Osiyodagi xavfsizlikni kuzatib borishini ma’lum qildi.
“Biz uchun Qirg‘izisto va mintaqadagi barcha davlatlarning xavfsizligi, hududiy yaxlitligi va mustaqilligi alohida ahamiyatga ega. Qirg‘iziston xavfsizlik sohasida istalgan davlat bilan hamkorlik qilishi mumkin. afg‘onistondagi vaziyat qanday bo‘lishidan qat’iy nazar, AQSh Qirg‘iziston bilan harbiylarni o‘qitish, ularning malakasini oshirish va texnik yordam ko‘rsatishda davom etadi”, – dedi Xronek.
Amerikalik general rasmiy tashrifi davomida Favqulotda vaziyatlar vaziri, Chegara xizmati rahbari bilan uchrashib, Koy-Tosh qishlog‘idagi harbiy qismga bordi. U Qirg‘iziston harbiy rahbariyati bilan hamkorlik masalalarini muhokama qildi.
Izoh: AQSh Afg‘onistondan harbiylarini olib chiqishini e’lon qilganidan so‘ng mintaqa davlatlari bilan u erdan olib chiqayotgan qo‘shin va harbiy texnikalari uchun harbiy baza tashkil etish borasida muzokaralar olib borishni boshladi. Biroq, AQShning bu harakati Rossiya tomonidan keskin qarshilikka uchradi va Putin Markaziy Osiyo davlat rahbarari o‘rniga AQShga uzil-kesil rad javobini berdi. Shundan so‘ng AQSh O‘rta Osiyodagi Rossiya harbiy bazalaridan foydalanishi to‘g‘risida rus hukumati bilan muzokaralar olib borgani to‘g‘risida xabarlar paydo bo‘ldi. Demak, Rossiya AQShga mintaqada harbiy baza oshchishga ruxsat bermagan bo‘lsada unga o‘zining harbiy bazalaridan foydalanishni taklif qilgan. Agar Amerika bunga rozi bo‘ladigan bo‘lsa Rossiya bir o‘q bilan ikki quyonni otgan bo‘ladi. Rossiya bu orqali bir tomondan Afg‘onistondagi vaziyat va “terrorchilar tahdidini” oldini olish vazifasi Amerika ma’muriyati zimmasiga yuklatilsa, ikkinchi tomondan rus harbiy bazalariga joylashtirilgan amerikalik harbiylar harakatini nazorat qilish imkoniga ega bo‘ladi va ularga istagandek harakat qilishlariga yo‘l qo‘ymaydi.
Ammo AQSh hukumati Afg‘onistonda olib borgan 20 yillik bosqinchilik urushida davomida bergan qurbonliklari va sarflagan yuz milliardlab dollarlardan osonlikcha voz kechib, mintaqani to‘lig‘icha Rossiya izmiga tashlab chiqib ketmasligi aniq. AQSh mana shunday ikki tomonlama harbiy hamkorlik va boshqa moliyaviy yordamlar ko‘rsatish orqali mintaqa davlat rahbarlarini o‘z yo‘liga solishga harakat qilib boraveradi. Hozir qirg‘iz hukumatini Rossiyadan “arazlab” turgani ham unga qo‘l kelishi mumkin.
Abdurahmon Odilov
