بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ
Pompeoning mintaqa safaridan ko‘zlangan maqsadlar
«Frans 24» veb-saytida (hijriy 1442 yil 5 muharram, milodiy 2020 yil 24 avgust dushanba kuni) nashr qilingan xabarda bunday deyiladi:
«AQSh davlat kotibi Mayk Pompeo Arab davlatlari bilan «Isroil» o‘rtasidagi munosabatlarni normallashtirishga qaratilgan o‘zining besh kunlik safari doirasida Tel-Avivga keldi. Pompeo «Isroil» bosh vaziri Binьyamin Netanьyaxu bilan bergan matbuot konferentsiyasida «Isroil» bilan munosabatlarni normallashtirish masalasida boshqa arab davlatlarining ham Amirliklarga ergashishlariga umid qilayotganini aytdi. Pompeoning Yaqin Sharq safari Xartum bilan Bahraynni ham o‘z ichiga olib, Amirliklarda yakunlanadi.
Pompeoning Vashingtondagi vakilining ta’kidlashicha, «Isroil» bosh vaziri Binьyamin Netanьyaxu bilan Pompeoning, asosan, Eron dasturi masalasini hamda «Isroil» bilan Yaqin Sharqdagi boshqa davlatlar bilan bo‘lgan munosabatlarni «chuqurlashtirish» masalalarini muhokama qilishlari kutilmoqda. Netanьyaxu yakshanba kuni do‘stim Pompeo bilan «mintaqamizda tinchlik doirasini kengaytirish» masalasini ko‘taramiz, dedi. Pompeoning, shuningdek, «isroillik» hamkasbi Gabi Ashkenazi va Mudofaa vaziri Beni Gants bilan ham uchrashishi belgilangan.
«Isroil» safari ortidan Pompeo «Isroil»-Sudan munosabatlarini normallashtirish masalasini muhokama qilish uchun Xartumga safar qiladi. So‘ng Bahrayn va Amirliklarga o‘tadi.
Amirliklar «Isroil» bilan tinchlik kelishuvi imzolagan arab davlatlarining uchinchisi hisoblanadi. Undan oldin 1979 yil Misr, 1994 yil Iordaniya «Isroil» bilan ayni kelishuvga erishgan. Unga qadar bu ikki davlat «Isroil» bilan urush holatida bo‘lib kelganlar.
Ushbu munosabatlarni normallashtirish kelishuviga binoan, ikkala tomon ham bu xususdagi o‘z niyatlarini ma’lum qilishdi. Masalan, «Isroil» bilan Amirliklar savdo almashuvini faollashtirish, Amirliklar neftini «Isroil»ga sotish, shuningdek, «Isroil» texnologiyasini Amirliklarga sotish, shuningdek, turizm sohasini rivojlantirish hamda Telь-Aviv, Dubay va Abu Dabining har biri o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri reyslarni yo‘lga qo‘yish loyihasini amalga oshirish kabi».
Roya:
AQSh davlat kotibi Mayk Pompeoning, AQSh prezidentining katta maslahatchisi bo‘lmish Jared Kushnerning hamda AQSh prezidentining xalqaro masalalar bo‘yicha maxsus vakili Avi Berkovitsning safari mash’um kelishuvning siyohi hali qurimasdan turib amalga oshdi. Ushbu mash’um kelishuv Tramp tomonidan e’lon qilingan Amirliklar bilan yahudiy vujudi o‘rtasidagi kelishuvdir. Bu shunga dalolat qilmoqdaki, Amerika ayni xoinona kelishuv ko‘lamini kengaytirib, uni Trampning katta yutug‘i qilib ko‘rsatmoqchi. Shuningdek, rasmiy kelishuv va bitimlar doirasida yahudiy vujudini arab davlatlari bilan assimilyatsiya qilishga qaratilgan Amerika siyosatining samarasi qilib ko‘tarib chiqyapti. Buni AQSh davlat departamentining ayni safar maqsadlari to‘g‘risida chiqargan bayonotidagi mana bu so‘zlar ham tasdiqlab turibdi: «Pompeo «Isroil»da Binьyamin Netanьyaxu bilan uchrashib, u bilan Eron nufuziga doir regional xavfsizlik masalasini hamda «Isroil»ning mintaqadagi munosabatlarini mustahkamlash bilan bog‘liq masalani, shuningdek, Qo‘shma Shtatlar bilan «Isroil» iqtisodiyotini badniyat sarmoyadorlardan himoya qilish kabi masalalarni muhokama qiladi».
Shubhasiz, Amerika ushbu ziyoratlar orqali Amirliklar bilan yahudiy vujudi o‘rtasidagi munosabatlarni normallashtirish kelishuvini boshlanish nuqtasiga aylantirishga urinmoqda. Shu nuqtadan boshlab, kelgusida boshqa qator normallashtirish kelishuvlarini o‘zining hozirgi siyosatiga mos ravishda olib borishni ko‘zlayapti. Amerikaning hozirgi kelishuvi ikkita parallel yo‘l bo‘yicha ketyapti: birinchi yo‘l yahudiy vujudini mintaqadagi qator kelishuvlarga rasman va ochiqdan-ochiq qorishtirish, ikkinchi yo‘l, bir vaqtning o‘zida, Falastin rejimi yordamida Falastin masalasini yo‘q qilishga harakat qilish va bu ishda birinchi yo‘lni ham, ikkinchi yo‘lni ham bir-biriga bog‘lamagan holda davom ettirish.
Agar anavi malay hukmdorlar Tramp oldidagi qiyinchiliklarni bartaraf etib, ayniqsa, mash’um «Asr kelishuvi» oqsayotgan va AQSh prezidentlik saylovlari yaqinlashayotgan bir paytda mintaqada yutuqlarni qo‘lga kiritishida unga xizmat ko‘rsatish uchun o‘zlarini bag‘ishlashmaganda edi, bu ishlar yuz bermagan bo‘lardi.
Amerika o‘zining mustamlakachilik rejalarini amalga oshirishga butunlay yuzsizlik va takabburlik bilan harakat qilyapti, har bir musulmon yurtida o‘zining tomorqasidek izg‘ib, maqtanib yuribdi, uni na nazorat qiluvchi topiladi, na tiyib qo‘yuvchi. Bunga musulmonlarning bitta davlati yo‘qligi sababdir. Agar musulmonlarning o‘z siyosatiga o‘zi ega bo‘lgan mustaqil davlatlari bo‘lganda edi, mustamlakachi davlatlarni tanobini tortib qo‘yardi, ularning malaylari bo‘lgan hukmdorlarning payiga bolta urib, mustamlakachi davlatlarning nufuzini yo‘q qilgan va iniga haydab solgan bo‘lur edi, agar ini saqlanib qolsa, albatta.
Roya gazetasining 2020 yil 2 sentyabr chorshanba kungi 302-sonidan
