Suriya siyosiy sahnasidagi va jang maydonidagi chigalliklar yechimi
Hizb ut-Tahrir – Suriya viloyati matbuot boʻlimi raisi ustoz Ahmad Abdulvahhob qalamiga mansub
Shubhasizki, xalqaro siyosat oʻzining haqiqiy maqsadi va iflos niyatlarini yashirishga asoslangan. Shuningdek, u oʻz ishlarida Islomga butunlay barham berish va uni hayot maydoniga yana qaytmasligini taʼminlashga tayanadi. Aslida davlatlar Islomga qarshi kurashni avloddan avlodga meros sifatida qoldiradilar. Xalqaro siyosat ham oʻz siyosatida bitta oʻlchovdan foydalanadi, yaʼni u faqat manfaatga tayanadi. Lekin u oʻzining bu ishini chiroyli zar qogʻozga oʻrab beradi. Natijada shaklidan koʻzi qamashib, haqiqatini koʻra olmaydigan va sayoz fikrlaydigan sodda kishilar unga aldanadi.
Biz bugun bir qutbli zamonda yashayapmiz. Sharqiy lager qulab, Sovet Ittifoqi parchalangach, olam uzra bir qutb hukmronlik qilmoqda. Davlatlar siyosati ushbu bir qutb yaʼni Amerika siyosatidan chiqa olmaydigan boʻlib qoldi. Yoki hech boʻlmaganda Amerikaga qarshi ochiq xatar tugʻdira olmaydigan boʻlib qoldi. Amerika oʻz siyosatini roʻyobga chiqarish uchun bir necha qurollardan foydalandi va firʼavncha aqliyadan namuna olib, turli nomlar ortiga yashirindi. Firʼavn ham oʻz davrida shunday degan edi:
وَقَالَ فِرْعَوْنُ ذَرُونِي أَقْتُلْ مُوسَى وَلْيَدْعُ رَبَّهُ إِنِّي أَخَافُ أَنْ يُبَدِّلَ دِينَكُمْ أَوْ أَنْ يُظْهِرَ فِي الْأَرْضِ الْفَسَادَ
“Firʼavn – meni Musoni oʻldirishimga qoʻyib beringlar, (qani) u Robbiga duo-iltijo qilsin-chi, unga najot berarmikan, albatta, men (Muso) sizlarning diningizni oʻzgartirib yuborishidan yoki yer yuzida buzgʻunchilikni avj oldirishidan qoʻrqyapman, dedi” [Gʻofir 26]
Amerika haqiqatlarni buzib koʻrsatar ekan, bugungi kunda terrorga qarshi urush uning shiori va inson huquqlari, ozodlik, adolat kabilar esa, uning yopinchigʻiga aylandi. Holbuki, terrorizmni oʻylab topgan va odamlarni qulga aylantirayotgan uning oʻzidir.
Mavzuni ushbu muqaddima bilan boshlashdan maqsad Shom qoʻzgʻoloniga qarshi amalga oshirilayotgan makr hiyla koʻlamini tasavvur qilishdir. Shuningdek, ushbu makr hiylani boshqarayotgan aqliyatni tanish hamda qoʻllanilayotgan qurollar va uslublarni aniqlashdir.
2019 yil 14 fevralda Sochi shahrida oʻtkazilgan sammitning shiori ham haqiqatlarni buzib koʻrsatishdan iborat boʻlgan edi. Chunki qon toʻkishni toʻxtatish, tinch aholini himoya qilish, siyosiy yechim va qochqinlarni oʻz yurtiga qaytarish kabi gap soʻzlar xalqaro hamjamiyatning avratini yopadigan, haqiqiy maqsadni yashiradigan va haqiqatlarni buzib koʻrsatadigan zarhal toʻnidir. Sochi sammitida ishtirok etgan davlatlar ahvoliga nazar tashlasak, ularning har biri oʻz manfaatlarini Amerikaning Suriya yechimi borasidagi fikriga mos ravishda roʻyobga chiqarishni xohlayotganini koʻramiz.
Masalan, Rossiya oʻzini botqoqqa botib qolganini bilib turibdi. Shuning uchun u oʻz obroʻsini saqlab qolish maqsadida, iloji boricha tezroq Suriyadan chiqib ketishni xohlamoqda. Shuningdek, u Amerika bunga ruxsat bermasligini va Suriyadan gʻolib sifatida chiqishini xohlamasligini ham biladi. Ayniqsa, Amerika Rossiyani Suriya masalasiga aralashtirgan va harbiy aralashuvga ruxsat bergan ekan, uni gʻolib holda chiqib ketishiga ruxsat bermasligini biladi. Yaqin kelajakda, boshqacha aytganda Amerikaning siyosiy yechimi toʻla amalga oshmay turib, Idlib uzra hukmronlikni qayta qoʻlga olish haqida gapirish vaqti emas. Chunki Amerika butun olamni siyosiy yechimga majburlamoqda. Shuning uchun Rossiya uchun ruxsat berilgan amallar ham mana shu yoʻnalish doirasida boʻladi. Rossiya masalani harbiy yoʻl bilan hal qilish va unga oʻzi xohlagan yoʻl bilan yakun yasashga qodir emas. Bu bir tomondan.
Boshqa tomondan esa, Xalqaro hamjamiyat shuni yaxshi biladiki, Rossiya va Eron tomonidan qoʻllab-quvvatlanayotgan Asad rejimi qurolli kuchlari mintaqa ustidan hukmron boʻlishi bilan oʻz vujudini saqlab qola olmaydi. Ayniqsa, bugun u yerda Suriyaning barcha nuqtalaridan kelgan jangarilar yigʻilgan va tinch aholining aksariyati Shom togʻutiga qarshi turibdi. Odamlar qalbida qoʻzgʻolon olovi oʻchmagan ekan, ishlar tizgini rejim qoʻlidan chiqib ketishi mumkin. Yer yuzidagi biror kuch bu olovni oʻchira olmaydi, Darʼada yuz bergan ishlar buning dalilidir. Shuning uchun Gʻarb Suriya shimoliga hukmronlik qilishda arzimas pulga sotilgan guruhlar yetakchilariga tayanadi. Gʻarb nazarida ishlarni oʻz qoʻlida ushlab qolish va ularni Amerika siyosatiga xizmat qildirish uchun eng qulay vosita guruhlar yetakchiligidir. Har qanday holatda ham yolgʻiz zarar koʻradigan jihat Shom ahli va guruhlardagi mavjud uning farzandlari boʻladi.
Ammo Eron haqida aytadigan boʻlsak, u Suriyada oʻz ulushiga ega boʻlishni xohlaydi. Eron bir kun kelib, u yerdan chiqib ketishini biladi. Shuning uchun u demografik oʻzgartirish nomli narsani paydo qilishga harakat qilyapti. Shuningdek, uning bir qancha fuqarolari Suriya pasportini olgan. Eron qonxoʻr Shom rejimini saqlab qolishga harakat qiladi. U bu yoʻlda hatto Suriya xalqining barchasini qirib tashlashga ham tayyor.
Ammo Turkiya rejimi uchun eng muhim narsa oʻz xavfsizligi va chegaralarini himoya qilishdir. Rossiya 1998 yil Adana shahrida Turkiya va Suriya rejimi oʻrtasida imzolangan shartnomaga tayangan holda, Turkiyani xavotirlaridan qutqardi. Ushbu shartnomada “Turkiya terrorchilarni taʼqib qilish uchun Suriya chegarasining besh kilometr ichkarisigacha kirishi mumkin”, “Agar Turkiyaning milliy xavfsizligiga xatar tugʻiladigan boʻlsa, kerakli xavfsizlik choralarini koʻrishi mumkin” kabi bandlar mavjud.
Shuning uchun Sochi sammitidan maqsad sammitda ishtirok etgan taraflar manfaatini Shom ahli manfaati hisobiga taʼminlashdan iborat boʻlganiga guvoh boʻlyapmiz. Shubhasizki, bu sammit Amerikaning Suriya yechimi borasidagi fikriga zid emas. Amerika konstitutsion komissiya tashkil qilish orqali oʻz maqsadini amalga oshirishga harakat qiladi. Kelajakda mana shu komissiya davlat strukturasini belgilab beradigan konstitutsiyani yaratadi.
Ammo jang maydonida boʻlayotgan voqealarga kelsak, mintaqalarga tinmay havo hujumlari uyushtirilmoqda, vahshiyona qirgʻinlar olib borilmoqda, guruhlar yetakchilari esa, qoʻl qovushtirib turibdi. Bundan shu narsa tushuniladiki, demak, yon berishlarni talab qiladigan kelgusi bosqichga odamlarni tayyorlash uchun ularga bosim oʻtkazish maqsad qilinmoqda. Buni qon toʻkishni toʻxtatish nomli parda ortida olib boriladi. Bosimni kuchaytirish va yon berishdek jinoyatni oqlash uchun ayrim mintaqalar rejim hukmronligi ostiga oʻtishi ham mumkin. Shom ahli ushbu haqiqatlar qarshisida turar ekanlar, nima uchun jang qilishayotgani va masalalari ulkan masala ekanini anglashlari lozim. Chunki ularning jangi hayot yo mamot jangi, masalalari esa, taqdiriy masaladir. Ular yana bu davlatlarning birortasi ularga doʻst emasligini bilishlari va ularni doʻst deb oʻylab, dushmanning tuzogʻiga tushib qolmasliklari lozim. Chunki bu muqarrar oʻlimdir. Ular jang haqiqatini tushungani va dushmanlarini bilganidan keyin, oʻz janglarida mutlaq kuchga, yaʼni Allohning kuchiga tayanishi lozim. Shuningdek, Allohga chiroyli tavakkal qilishlari lozim. Bundan tashqari islomiy aqidadan kelib chiqqan, Alloh rozi boʻladigan va insonlar oʻylab topgan loyihalarga alьternativ boʻlgan siyosiy loyihani qabul qilishlari lozim. Ana oʻshanda Allohning nusrati va qoʻllab-quvvatloviga loyiq boʻladilar. Shundan soʻng quvvat ahli xalq bazasi bilan birga jinoyatchi rejimni qulatib, ushbu loyihani amalga oshirish uchun ongli, xolis siyosiy yetakchilik ostida birlashadi. Ular shu yoʻl bilan Paygʻambarlik minhoji asosidagi Xalifalikni barpo qilish orqali Rosululloh ﷺning bashoratlarini roʻyobga chiqaradilar. Bu ish Alloh uchun qiyin emas.
Roya gazetasi saytidan olindi
