“Tolibon” Afgʻoniston bilan tinchlik boʻyicha muzokaralar oʻtkazishga rozi emas
“Tolibon” harakati vakillari Afgʻoniston bilan toʻgʻridan-toʻgʻri muzokaraga kirishishni istashmaydi. Moskvada Afgʻoniston masalasida oʻtkazilgan maslahatlashuvda ishtirok etgan tolibonlar delegatsiyasi vakili Muhammad Abbos Stanakzay tinchlik boʻyicha muzokaralar faqat AQSh bilan oʻtkazilishini maʼlum qildi. Bu haqida RIA “Novosti” xabar qilmoqda.
“Bu konferentsiya toʻgʻridan-toʻgʻri muzokaralar masalasida emas”,- degan Stanakzay Moskvadagi uchrashuv yakunida jurnalistlarga.
“Biz Afgʻonistonning hozirgi hukumatini qonuniy deb tan olmaymiz. Shuning uchun biz ular bilan toʻgʻridan-toʻgʻri muzokara oʻtkazmaymiz. Kobul hatto bu konferentsiyaga oʻz vakilini joʻnatmagan”,- deya qayd etgan u.
“Biz amerikaliklar bilan tinchlik muzokaralarida birinchi navbatda mamlakat hududidan xorijlik harbiylarni olib chiqib ketishni talab qilamiz”,- deya maʼlum qilgan Stanakzay.
“Tolibon” vakili, Moskva formati muvaffaqiyatli oʻtgani, bu uchrashuvda tolibonlar bilan hamfikr tomonlarning pozitsiyalari maʼlum boʻlgani, haqida gapirgan.
“Biz Rossiyaga bu taklif uchun minnatdorchilik bildiramiz va umid qilamizki, bu tadbir oxirgisi boʻlib qolmaydi”,- degan u.
Turkiston:
Moskva hukumati Afgʻonistonda tinchlik, barqarorlik oʻrnatish maqsadida Tolibon bilan hokimiyat oʻrtasini isloh qilmoqchi emas! Aksincha Rossiyaning Afgʻonistonga nisbatan umumiy strotegiyasi Tolibon bilan AQSh va uning norasmiy vakili boʻlmish Afgʻon hokimiyati oʻrtalaridagi ziddiyatlarni kuchaytirishga qaratilgan. Shu nuqtadan qaralsa Rossiya muzokaradan qisman manfaatlandi desak toʻgʻri boʻladi.
Afgʻonistonda barqarorlik, AQSh bilan Tolibon oʻrtalaridagi shartnomaga bogʻliq boʻlib, bu shartnomaga erishish maqsadida Afgʻon hokimiyati, Oʻzbekiston davlati, Pokiston va yana bir qator siyosiy kuchlar harakat olib borishyapti. Rossiya ham muzokaralarni “barqarorlik, Avgʻon xalqi farovonligiga tinchlikka erishish” degan oliy maqsadlar bilan boshladi. Lekin uning maqsadi aytayotgan soʻzlarining aksi oʻlaroq, mintaqada keskinlik paydo qilish bilan urush urugʻini sepishdir. Rossiya avvalgi yili ham Afgʻon hukmati bilan Tolibon harakati vakillarini muzokaraga chaqirgan edi. Unda ham rasmiy hukumat muzokaradan bosh tortgan edi. Bu safar ham uning qatnashmasligi ayon boʻlganiga qaramay, atayin Tolibonni Afgʻon hukmati va AQShga qarshi yoʻnaltirishga harakat qildi.
Avgʻonistonda tinchlik hukm surishi, yaʼni Toliblarning AQSh bilan hamkorlik qilishga rozi boʻlishi Markaziy osiyoni Rossiyaning taʼsiri ostidan chiqarib yuboradi. AQSh Tolibonni tranzit yoʻlidan tushgan daromad bilan boyitib yuboradi. Bu bilan AQSh bir necha manfaatlarni qoʻlga kiritgan boʻlar edi: Birinchidan: Tolibonni islomiy muhitini buzish uchun keng imkoniyatlarni qoʻlga kiritadi. Ikkinchidan: Markaziy osiyoni oʻz taʼsiri ostiga olib Rossiyani u yerdagi taʼsirini zaiflashtirishga kuchli imkoniyat paydo qiladi. Uchinchidan: Avgʻonistonni toʻla oʻz nazorati ostiga olgan boʻladi.
Tolibonning bugungi holati, qachonlardir Tojikistondagi Abdulloh Nuriy boshchiligidagi mujohidlar boshiga tushgan holatni eslatadi. Ular ham rasmiy muzokaralar bilan oʻralashib, hokimiyat bilan rasmiy bitim tuzib, hukm ishlarida hamkorlik qila boshlaganlarida halokatga uchrashgan edi.
