Hijob begonalar madaniyati boʻlsa, yalangʻoch tanalar oʻzimiznikimi?
“Ozodagon” saytining xabar berishicha kuni kecha Sugʻd viloyatida hijobga qarshi guruh aʼzolaridan oʻnlagan kishi mahallalar, savdo rastalari, tikuvchilik tsexlari, bolalar bogʻchalari, kasalxonalar va taʼlim muassasalariga safarbar qilingan.
Bu ishchi guruhining tashkil qilinishi jamiyatda ulkan aks-sadolarga sababchi boʻldi.
Mazkur harakatga nisbatan oʻz fikrini bildirgan jamiyat faʼollaridan biri, taniqli adovokat Fayziniso Vohidova jumladan quyidagilarni soʻzladi:
“Hijobga qarshi kurashuvchilar, siz nega yalangʻoch tanalar, mini yubkalar va odamlarga koʻz-koʻz qilinayotgan ayollar nafosati haqida soʻz ochmaysiz? Sizning taʼbiringiz boʻyicha bundaylar goʻyo “zamonaviy” hisoblanadi, holbuki barcha fujur ishlarning manbasi aynan ochiq-sochiq ayollarku, nima uchun bunday ayollarni javobgarlikka tortmaysiz? Yo hukumat qoshidagi xotin-qizlar bilan ishlash qumitasining xulosasi boʻyicha, tanasini pardalagan ayollar jamiyatga xatarli, ammo lozimi yuq, avrati ochiq ayollar tinchlik va osoyishtalik garovi hisobalandimi? Yoki ochiq oyoqlar, yarmi ochilgan koʻkraklar tojik madaniyatiga taaluqli boʻlib, hijoblar begona boʻlib qoldimi? Sizda zarracha aqlu farosat bormi oʻzi? Sizning zakovatingizda zigʻirchalik mantiq yoʻq. Mening fikrimcha siz mantiqdan, bilimdan va zakovatdar ancha yiroqsiz.
Xoʻsh, agar Qumitaning maqsadi va bu ishchi guruhning vazifasi jamiyatdan hijobni butunlay yuq qilishdan iborat boʻlsa, unda koʻchada yurgan yarim yalangʻoch, ochiq-sochiq, koʻcha chetida tanasini sotuvga qoʻyayotgan ayollarga qarshi kurash uchun qanday choralar koʻrish rejalashtirilmoqda? Yoki yarim yalangʻoch, “zamonaviy” libosdagi tanasini sotadigan fohishalar tojik madaniyatiga xosmi?
Ishonchim komilki, ayni paytda shahar idoralarida faoliyat yuritayotgan insonlarning koʻpchiligi qishloqlardan kelishgan, vaqt oʻtishi bilan shaharda taʼlim olib mansabdor boʻlishgan. Muhtaram ishchi guruh aʼzolari! Aytingchi, sizningcha bu hijob oʻzga millat madaniyati boʻlsa, sizning tojik onalaringiz qishlogʻingizda miniyubkada yurganmi va “zamonaviy” kiyinishganmi? Yoki boʻynini toʻsgan holda sharmu iffatini saqlab yashaganmi? Ular namoz oʻqishgan, toʻgʻrimi? Namozni qaysi libosda ado etishgan? Avratlarini yopib ado etishgan boʻlsalar, demak siz “bizlarga yot”, deb daʼvo qilayotgan liboslar aslida bizning milliy liboslarimizdir.
Turkiston:
Fayziniso Vohidovaning gapi ayni haqiqat. Aslida hijob biz musulmonlarning Sharʼiy libosimiz boʻlib, allaqachon milliy urf-odatga aylanib boʻlgan.
Yosh tadbirkorlardan biri, savdogar Dilshodning aytishiga qaraganda, ayni damda musulmonlar oʻz vatanida gʻarib misoli yashamoqdalar.
“Men yaqinda uylanganman, dindor ayol olib baxtli hayot kechiraman deb oʻylagandim – deydi afsus bilan Dilshod – ammo quvonchimga yashash muhitim xalal bermoqda. Men aslo oʻz kelinchagimni koʻchalarda hijobsiz yurib, nomahramlar diqqatini jalb qilishini xohlamayman. Bu hol men uchun nihoyatda ogʻir, mening nafsim, gʻururim hazm qilolmaydi. Koʻchaga chiqarmasam ham mahalla Xotin-qizlar qumitasi aʼzolari kelib, bizga tahdid qilishadi, shtraf bilan qoʻrqitishadi. Hatto shaxsiy uyimda ham tinchlik yuq. Faqat bir yoʻli qoldi, bundan boshqa ilojim yoʻq, men ayolimni olib Rossiyaga joʻnayman, har holda oʻsha oʻris yurtida hijobga nisbatan bunchalik tazyiq boʻlmasa kerak”.
Aziz birodarlar, haqiqatdan ham musulmonning eng nozik jihati uning or-nomusi, uning ahli ayoli hisoblanadi. Kufr sistemasi imkon qadar Islomiy qadriyatlarga qarshi kurashishni avjiga chiqardi, bu borada ularga oʻzimizdan boʻlgan yurt rahbarlari, ichki ishlar boshqarmasi xodimlari, militsiya xodimlari va hatto xotin-qizlar Qumitasi yordam berishmoqda.
Bir necha yillardan buyon Tojik hukumati oʻspirinlarni masjiddan toʻsib, soqolga qarshi chiqib Islom diniga qarshi harakat qildi, ammo xalq majbur holda kufrning bu tazyiqiga bosh koʻtarmadi, yaʼni biror kishi isyon qilmadi. Shundan kelib chiqib kufr olami u yerda biror natijaga erisha olmadi. Aniqroq qilib aytsak kufr olami, xossatan rus kuchlari bir tinchlik oʻrnatuvchi homiy sifatida u yerda kirib borishi uchun biror jiddiy sabab yuzaga kelmadi.
Shu boisdan, xalqning nozik nuqtalariga taʼsir qilishga toʻgʻri keldi. Tojik xalqi hamiyati kuchli, or-nomus yoʻlida jonini fido qila oladigan xalq hisoblanadi. Ular ahli ayoliga nisbatan, ularning himoyasiga nisbatan qattiq eʼtiborda boʻladilar. Tabiiyki, agar ayollarining avratini ochilishiga majbur qilinsa, bu holat erkaklarga salbiy taʼsir kiladi. Agar hijobga qarshi kurash avjiga chiqsa, xalq koʻtarilishi va or-nomusini himoya qilish maqsadida ommaviy chiqishlar qilishi mumkin.
Kufr olami uchun, ayniqsa Putin uchun shu narsa ayni muddao. Qirgʻizistonda hijobga qarshi bannerlar osib: “Qayran elim kayga baratabыz”, deb ilib qoʻyishib, musulmonlarni hissiyotiga taʼsir qilishga urunib koʻrishdi. Biroq, bu narsa ular kutgan natijani bermadi. Chunki allaqachon kech boʻlgan edi. Zero boshqa millat vakillari kabi qirgʻiz xotin-qizlari ham alalqachon hijobni farz sifatida qabul qilishgan va jamiyatdagi insonlar uchun ham bu islomiy koʻrinish bir odatiy holga aylangan. Shuning uchun endi bunday manyovrlarning foydasi boʻlmaydi.
Tojikistonda esa holat oʻzgacha, urushni koʻrgan insonlar ulgʻayib, urush dahshatlari va oqibatlari xalq zehnidan oʻchib boʻlgan. Yoshlar esa ilmoniy taʼlim bilan tarbiya topgan, ularning nazdida millat peshvosiga ehtirom va vatanparvarlik, millatchilikdan boshka muqaddas narsa yuk.
Putin oʻz nufuzini yanada kuchli oʻrnatib olishi uchun, Tojikiston, ayniksa uning Qirgʻiziston bilan chegaradosh viloyati juda qulay mintaqa hisoblanadi.
Rossiya ayni paytda boshi berk koʻchaga kirib koldi, shu sababdan yana kayta oʻzini tiklab olish uchun, oʻziga qaram davlatlarning karzidan voz kechib boʻlsa-da, Oʻrta Osiyoning malay hokimlari yordami bilan oʻz maqsadi sari harakat qilmoqchi.
Putin Qirgʻiziston prezidenti bilan uchrashgan chogʻida maksadini Almazbek Atamboyev tili bilan maʼlum kildi. Oʻshanda Atamboyev Putindan xafsizlik chorasi oʻlaroq mamlakat janubida baza qurib berishligini iltimos qilgan edi. Hozirgi Tojikistondagi hijobga karshi kurash kampaniyasi ham aynan oʻsha loihalarga zamin boʻlishligi muqarrar. Zero hijobga karshi kurash aynan Sugʻd viloyatida joriy kilingan. Bu viloyat esa Qirgʻizistonning Batken viloyati bilan chegaradosh. Batken viloyatidagi yerlar, ayniksa chegara yerlari keng sahrolardan iborat. Bundan tashkari u yerdagi post ayni damda Markaziy Osiyoning eng xavfsiz postlaridan biri hisoblanadi. Yaʼni oddiy xalk, tojirlar va tadbirkorlar bemalol oʻz yumushlari bilan bir davlatdan boshka davlatga vizasiz borib keladilar.
Matbuot boʻlimi aʼzosi Munavvara
