Qozogʻiston prezidenti matbuot xizmatining xabar berishicha, Nazarbayev qozoq xalqini ingliz tilini faol oʻrganishga chaqirgan. Qozogʻiston prezidenti oʻzining bu qarorini mamlakatni uch tilli qilish zarurati bilan izohlagan.
Oʻz navbatida, Nursulton Nazarbayev mamlakat lotin alifbosiga oʻtgach, rus tilini unutib qoʻymasligini maʼlum qilgan.
“Men turli xavfsirashlarni eshityapman. Lekin biz kiril alifbosidan uzoqlashmaymiz. Biz rus madaniyatini va rus tilini unutmaymiz. Rus tili orqali biz jahon madaniyatini oʻrgandik va u hamisha biz bilan qoladi. Bizning qoʻshnimiz hamisha yonimizda, va biz u bilan har doim hamkorlik qilamiz”,- deyab taʼkidlab oʻtgan Nazarbayev.
Nashr xabariga koʻra, chorshanba kuni Nazarbayev matbuot-xizmati mamlakat prezidenti ingliz tilini faol oʻrganishga daʼvat qilgani haqida xabar tarqatgan. Nazarbayev oʻzining bu chaqirigʻini respublikada uchta tilni joriy qilish muhimligi bilan izohlagan. Maʼlumki, aprel oyi oʻrtalarida Nazarbayev hukumatga qozoq tilini lotin alifbosiga oʻtkazishga tayyorgarlik koʻrish topshirigʻini bergan edi.
“Mustaqil Qozogʻiston” nashrida yozgan maqolasida Nazarbayev, 2012 yilda “Qozogʻiston 2050” strategiyasida u 2025 yilda lotin alifbosiga oʻtish rejalari haqida maʼlum qilganini eslatib oʻtgan. Ayni vaqtda qozoq jamoatchiligi lotin alifbosiga oʻtish zarurati yuzasidan qizgʻin muzokaralar olib bormoqda.
Turkiston:
Qozogʻiston ham Rossiyaning saqofiy mustamlakasi ostida. Rossiya esa, xalqaro siyosat olamida taʼsir quvvatini yoʻqotib boryapti. Ayniqsa u oʻzining kiril alifbosi bilan saqofiy taʼlim sistemasini yoʻqotib, xalqaro muomila va aloqalardan chetlab boryapti. Rossiyaning ichki taʼlim sistemasi ham, olamiy saqofiy taʼlim darajasidan ancha ortda qolib ketgan. Hatto vazirlar kabi davlat arboblari oʻz farzandlarini Gʻarb taʼlim muassasalarida oʻqitishayapti. Shuning uchun aytish mumkinki, kiril alifbosi bilan rus saqofati inqirozga uchradi. U yaqin kelajakda yoʻq boʻlib ketishi mumkin.
Nazarbayevning harakatlari oʻrinli xavotirlarga tayangan. Bundan tashqari Qozogʻiston xuddi Ukraina va Belorusiya singari rus millati va rus saqofatining bosimli taʼsiri ostidagi davlatlar qatoriga kiradi. Kiril alifbosi oʻrniga lotin alifbosini kiritish Rossiya va rus millatining Qozoq jamiyatiga boʻlgan tasirini zaiflashishiga salmoqli hissa qoʻshadi.
Rossiya jarlik tomon kulab boryapti. U oʻzi bilan barcha saqofiy, harbiy, siyosiy va iqtisodiy mustamlakalarini qoʻshib tortib ketishi mumkin. Mustamlakaning bu toʻrtala turi ham, avval saqofiy mustamlaka oʻrnatish ortidan kirib boradi. Shuningdek, bu mustamlakalarning barchasidan qutulishda ham, mustamlakachining saqofiy taʼsiri ostidan chiqib olish asosiy va muhim oʻrinni egallaydi.
