Turk OAV Almazbek Atambayevning Istanbuldagi “kasallik tarixi”ni yozib chiqdi
Maʼlumki, Qirgʻiziston prezidenti Almazbek Atambayev 19 sentyabr kuni BMT Bosh assambleyasining 71-sessiyasida ishtirok etish uchun Bishkekdan Istanbul orqali Nьyu-Yorkka uchayotgan vaqtda Istanbul aeroportida yuragi yomon boʻlib qolgani xabar qilingan edi.
Turkiyaning “Siyaset cafe” nashri Atambayevning Istanbuldagi kasalligi toʻgʻrisida oʻz koʻzqarashini yozib chiqdi.
Nashrning yozishicha, Istanbul aeroportiga qoʻngan Almazbek Atambayev Turkiya prezidenti Rajab Toyyib Erdogʻonga Nьyu-Yorkdagi BMT assambleyasiga birga borish taklifi bilan murojaat qilgan. Biroq, Atambayev Erdogʻondan “YOʻQ” javobini olgach “shoshilinch kasal boʻlib qolgan”. Xuddi mohir aktyor kabi obrazga kirib, tez yordam mashinasi bilan shifoxonaga ketayotgan video tasmani jamoatchilikka chiqargan. Shundan soʻng turistik zona hisoblangan Izmirning Chashma qishlogʻiga “dam olishga” ketgan.
“Siyaset cafe”ning yozishicha, Erdogʻandan “YOʻQ” javobini olganidan soʻng Atmabayev vositachilarni ishga solib bir hafta davomida Moskvadan qanday xabar kelishini kutib yotgan. Xabar kelishi bilan shosha-pisha dam olishni tashlab, “Moskvada muolaja olaman” degan bahona bilan uchib ketgan.
Nashrning yozishicha,bundan tashqari Atambayev Turkiyadan qochgan “FETO”chi, “İpek Holding”ning egasi Aqin Ipekni Qirgʻizistondagi “oltin konlarini” sotish maqsadida chaqirib, eng yuqori darajadagi protokol bilan qarshi olgan. Aqin Ipek bu “oltin kon”laridan” foyda tushmasligini koʻrganidan soʻng, shaxsiy samolyoti bilan ortga qaytib ketgani sababli Atambayevning yangi foyda topish toʻgʻrisidagi rejasi ham amalga oshmay qolgan.
Nashrga koʻra, bugun Qirgʻiz xalqi ichida Atambayevga qarshi juda jiddiy oppozitsiya vujudga kela boshladi. Qirgʻiziston davlati hozir kambagʻal, kelajagi mavhum. 5 million xalqi bor Qirgʻiziston Xitoydan 2,5 milliard dollar qarz boʻlsada, Atambayev 2,5 millard dollarlik qarzni qirgʻiz xalqi toʻlay oladi degan soʻzlarni ishlatib keladi. Qirgʻiziston davlati qashshoqlikdan boshi chiqmay turgan bir vaqtda Atambayev mamlakatdagi eng qimmat 100 tonna oltin zahirasi ega, qiymati 5 milliard dollarlik “Jeruy” oltin konini Rossiyaga 100 million dollar evaziga sotib yubordi. Qirgʻiziston davlati foyda qatori bu oltin konidan 100dan bir foizini ham ololmadi.
Turkiston:
Atambayev Gruziyada nutk soʻzlayotib, Qirgʻizistonda boʻlib oʻtgan ikki marotaba davlat toʻntarishida xam, bir oʻzi bir necha marotaba jonbozlik koʻrsatish orqali vaziyatlarni oʻnglab yuborganini misol qilib keltirdi. U oʻzini namuna qilib keltirishiga Ukrainani tanqid qilish mavzusi sabab boʻldi. Atambayev uyalmay, Ukrainaning tashqi mustamlakachi yirik davlatlardan yordam olayotganini tanqid qildi.
Yuqoridagi maqola esa, voqeda Atambayevning BMT xalqaro tashkilotining sammitida ishtirok etishdan qanday qochganiga dalolat qilyapti. Xaqiqatda xam xodisa xuddi shunday boʻlgan edi. Atambayev sammitda qatnashib, mamlakatining manfaatlarini va unga boʻlgan xalqaro bosimlarni bayon qilib, yetakchi davlatlar olib borayotgan siyosatlaridan dunyoga shikoyat qilib, ichki ishlarimizga ularning aralashishayotganini aytib, bularga qandaydir choralar koʻrish mexanizmini ishlab chiqishga butun agrar va uchinchi dunyo mamlakatlarini chaqirib kelganida edi, soʻng Ukrainaga maslaxat bersa yarashar edi.
Atambayev oxirgi vaqtlarda biror anjumanda ishtirok etsa, oʻsha yigʻilishning mavzusini tiniq tushuna olmayotgandek koʻrinyapti. Uning siyosiy zukkoligi oʻta zaiflashib borayapti. U odam butun Qirgʻiz mamlakatining nomini koʻtarib chiqayotgan shaxs ekanligi sababli butun Qirgʻiziston xalqi prizidentning xatolaridan va notiqlikdagi beoʻxshov bayonotlaridan uyala boshlashdi. Muammo Qirgʻizistonning ichki siyosatidadir. Yaʼni, Atambayevning prizident apparati va uning atrofidagi siyosatchilar siyosiy va diplamatik tarafdan oʻta zaif va tajribasiz, mamlakat strotegiyasini belgilashda xech qanday uquvga ega boʻlmagan siyosiy elementlardan iboratdir.
Atambayev televideniya orqali “biz bir birimizga nisbatan kechirimli boʻlishimiz kerak” dedi. Bu prizidentning atrofida undan quvvat olayotgan siyosiy guruxning magʻlubiyatini tan olishi, deb baxolandi. Yaʼni prizident atrofidagi siyosiy gurux Qirgʻiziston elitasining ishonchini qozonib, ularning quvvati bilan muxolif kuchlarni siyosiy maydondan surib chiqarib yubora olmadi. Bunga ularning siyosiy tajribasizliklari va yuqoridagi aytilayotganidek, prizidentning tashqi siyosatda tutgan betayin pozitsiyasi xam sabab boʻldi. Chunki Qirgʻizistonning tashqi va ichki siyosatida oʻzgarishlar sodir boʻlishida xalqaro siyosat xamda uni yurgizib borayotgan olamiy taʼsir quvvatiga ega boʻlgan yirik davlatlarning roli juda katta. Atambayevning xalqaro siyosatdagi vazni, roli va eʼtibori unga boʻlgan muomilada muxim axamiyatga ega.
Atambayev, “bir birimizni chuqimay, kechirimli boʻlsak yaxshi boʻlardi” dedi. Bu nima degan gap? Yaʼni, korruptsiya xarakatlari, jinoyatlar, oʻgʻriliklar, pora olish va shu kabi jinoyatlar sodir boʻlishida bir birlarimizni chuqumay yursak yaxshi boʻlar edi, demoqchimi? Xuddi shu kabi jinoyatlar yoki bulardan yuz, ming barobar kichik va axamiyatsiz jinoyatlar boshqa shaxslar, yaʼni saltanatdan chetda turgan oddiy fuqoro tomonidan sodir etilsa, bu jinoyatning fosh qilinishiga yaxshi ish deb baho beriladi va uni amalga oshirgan amaldor shaxs ragʻbatlantiriladi. Nega xuddi shu kabi, lekin ming baroban yirikroq jinoyatlarning yuzi ochila boshlansa, “bir birimizni chuqumay yuraylik”, deyiladi. Bu kelishimning oʻzi uyushgan jinoyat (korruptsiya) emasmi!?
Bir ayol prizidentning koʻrsatmasi va qoʻllovi ostida kuch organlari tomonidan qamoqqa olindi. Sudning xukmi bilan 8 yilu 8 oyga qamoq jazosiga xukm etildi. Vaxolangki u ayolning 7 ta farzandi bor edi! Bu ayol ekstremist emish! U jamiyatimizga xavf tugʻdirayotgan emish! Zarar keltirayotgan emish!
Millionlagan dollar va tillolarni oʻgʻirlab, tolon toroj qiluvchi (morodyor)lar va yuzlagan yigitlarning qonini toʻkish yoʻli bilan Bakiyevlarni quvib, ularning gektarlagan yerlarini xalqdan yashirib egallab olgan siyosatchilarimiz bir birlarini chuqumay yurishsa yaxshi boʻlar emish. Negadir bu yetakchilarimizning jinoyatlari bir birlari tomondan kechirilish bilan yopilib ketishi yaxshilik emish. Vaxolanki ular oʻzlashtirib olgan bank yacheykalaridagi naq pullar va boshqa manfaatlar ularniki emas, xalqnikidir! Bu tovlamachilar bir birlariga nisbatan kechirimli boʻlib, bir birlarining oʻgʻirlik va bosqinchiliklarini berkitishsa yaxshi boʻlar emish. Bu esi xushi joyida odamning gapi emas!
