7 fevraldan, barcha turdagi avtomashinalar va ko’chmas mulklar majburiy sug’urta qilinishi haqidagi qonun kuchga kiradi. Ko’chmas mulkka aloqador barcha narsalar hukumat qoshidagi sug’urta kompaniyalari tomonidan ro’yxatdan o’tkazilsa, avtomashinalar 10 ta shaxsiy kompaniyalar bilan shartnoma tuzishlari kerak bo’ladi. Sug’urta kompaniyalari bilan shatnoma tuzib olish uchun fuqorolarga atigi bir oy muhlat beriladi. So’ng kuch organlari tomonidan fuqorolarga 1000 som o’lchamida jarima solinishi mumkin bo’ladi. Jamoatchilikda bu konun o’ta yomon qabul qilinishiga qaramay, deputatlar tomonidan deyarli bir ovoz bilan qabul qilindi.
Qonun ko’ra, ushbu sug’urta kompaniyalari tomonidan, talofot ko’rgan ko’chmas mulk egalari uchun 1000000 somgacha, avtomashinalar uchun 500000 somgacha pul berilishi mumkin ekan. Hukumatparast matbuot Qirg’iz xalqi bu konunga ikki xil munosabatda, ya’ni rozi bo’lganlar bilan norozi aholi deyarli teng degan ma’noni berishga harakat qilishayapti. Lekin Haqiqatda esa voqe’lik unday emas, bu ishdan deyarli butu xalq norozi.
Qirg’iz xalqining ahvoli nochor va kelajakda undan ham yomonroq bo’lishi ehtimoli o’ta kuchli. Buni hatto hukumat boshlig’ining o’zi ham tasdiqladi. Fuqorolarning shunday qiyin ahvolini ko’ra bila turib, ularni tolon taroj qilish maqsadi bilan yuqoridagi kabi qonunlarni aynan shu kunlarda tatbiq qilinishi, bu yomon ko’rinishdir. Ha, hammani qiyin holatlar kutmoqda. Bu holatni kirib kelishida, aynan shu hukumatlarning o’zlari asosiy ayibdor va javobgardirlar. Lekin bu krizisda, hukumat faqat o’zini o’ylab, korruptsiyalashgan rejimini manfaati uchun xalqni ustiga har xil soliq va boshqa yana oddiy xalqni talon taroj qilishlari uchun sharoitlar yaratib beruvchi qonunlarni o’ylab topaverishlari, ularni xudbin va ochko’z ekanliklariga dalolat qiladi.
Hukumat mutlaq korruptsiyalashib bo’ldi. Demak shu holatida majburiy sug’urta sohasini ham nazorat qila olmaydi. Balki, hukumat o’zining shu holsiz holatidan foydalanib, ministrlar ushbu sug’urta orqali juda katta iqtisodiy firibgarliklarni o’ylab qo’yishgandir. Ular byudjetdagi kamomadlarni qanday yopish haqida bosh qotirishayotib, shu sug’urta ishini, qimorxonalarni qaytadan ochish masalasini va GESlarni kimlargadir sotish loihalarini ko’rib chiqishadi. Lekin bu sohalardan tushishi kutilgan mablag’larning nazorat qiluvchi organlarning deyarlik hammasi korruptsiya mexanizmining asoschilarining o’zlari. Ular bu pullarni o’z aro taqsimlab yuborish yo’llari haqida fikrlashadi xolos.
Sug’urta ishining o’zini olib qarasak, bu ish musulmonlar uchun shar’n harom ishlardan hisoblanadi. Shuning uchun ilgari ixtiyoriy sug’urta kompaniyalariga deyarli hech kim a’zo bo’lgan emas. Endi uni musulmonlarga majburiy suratda olib kelishayapti. Bu haqida islomiy ulamolar o’z fikrlarini aytishlari kerak.
