“Sputnik” muxbiriga “Manas” xalqaro aeroportidagi manbaning xabar qilishicha, AQSh elchixonasi uchun mo’ljallangan navbatdagi “diplomatik yuk” 23 iyun kuni Qirg’izistonga etib keldi.
Joriy yilning aprelida OAVlari, mart oyida Ukraina aviakompaniyalariga qarashli An-124 “Ruslan” transport samolyotlari ikki marotaba “Manas” aeroportiga kelib qo’ngani haqida xabar qilishgan edi. Mazkur samolyotlar Birlashgan Arab Amirliklaridan AQSh elchixonasi uchun umumiy og’irligi 152 tonna bo’lgan “noma’lum yuk”larni etkazib berishgan edi. Yuklar diplomatik pochta maqomiga ega bo’lganligi sababli ular tekshiruvdan o’tmagan.
Tahlilchilar AQSh yangi elchixona qurayotgani sababli Qirg’izistonga “demokratiya” g’ishtlari va “erkinlik” armaturalarini olib kelinayotgani haqida tahmin qilishgan edi. O’sha vaqtda Qirg’iziston Tashqi ishlar vaziri Erlan Abdildaev AQSh elchixonasi may oyida ham diplomatik pochta sifatida qayd qilingan 20 tonna yuk olishi haqida ma’lumot bergan edi.
Manbaning xabariga ko’ra, navbatdagi yuk 23 iyun seshanba kuni tongi soat 3:00da etib kelgan va oradan ikki soat o’tib aeroport hududidan olib chiqib ketilgan.
Ma’lumki, 2015 yilning fevral oyida Richard Maylz AQShning Qirg’izistondagi muvaqqat elchisi etib tayinlangan edi. Qirg’iziston va Gruziya ekspertlari bu tayinlash tasodifiy emasligini va respublika uchun tahdid tug’dirishini aytib chiqishgan edi.
Maylz dastlab postsovet respublikalaridan biri bo’lgan Ozorbayjonga elchi bo’lib tayinlangan. Richar Maylz elchilik faoliyatini olib borgan 1992-1993 yillar mobaynida Abulfaz Elchibey boshchiligidagi millatchi hukumat ustidan Haydar Aliev saylovlarda g’olib bo’ladi.
1996 yildan 1999 yilgacha Maylz Yugoslaviyada elchi bo’lib xizmat qiladi va ko’pchilikka ma’lumki, shu vaqtda Kosovada urish vujudga kelib minglab albanlar qirib tashlanadi.
Yugoslaviyadan so’ng 1999-2001 yillar mobaynida Maylz Bolgariyaga elchi etib tayinlanadi va 2001 yilning 24 iyul kuni amaldagi bosh vazir Ivan Kostov parlament saylovlarida g’arbparast Simeon Sakskoburggotga mag’lub bo’ladi.
Bolgariyada o’z vazifasini muvaffaqiyatli ado etganidan so’ng Gruziyaga elchi vazifasiga kelgan Richard Maylz 2003 yildagi “atirgul inqilobi”ning asosiy me’mori va g’oyaviy rahnamosi bo’lib hisoblanadi.
Turkiston:
Nega Qirg’iziston hokimiyati, AQShning shubhali hatto vahima tarqatuvchi havli deb bilib turgan yukini tekshira olmaydi? Nega davlat xavfsizlik tizimi, bu yuklarni Qirg’iz davlatchiligi xavfsizligi uchun tahdid tug’durayotganini qo’ra turib biror chora topa olmayapti? Bu yuklar balki o’zida hech qanday moddiy ziyon etkazuvchi xavf tug’dirayotgan emasdir. Lekin, shu yuklarni galma gal kirib kelaverishining o’zi vahima paydo qiladi.
Qirg’iziston davlati, yaqinda mustaqillik kunini bayram qiladi. Bu yolg’on bayramni aslida qizil kalindandan o’chirib yuborishsa yaxshi bo’lar edi. Chunki Qirg’iziston, boshqa o’zi kabi zaif davlatlar singari, mustaqillikka erishgani yo’q. Balki bir tuzum qo’l ostidan ikkinchi bir kufr tuzumi qo’liga ko’chib o’tdi xalos. Yuqorida shu gaplarimiz o’z isbotini topayapti. Mustaqil bir davlat, o’zi uchun hayotiy xavf tug’dirayotganidan xavfsirab turgan holida, hatto kirib kelayotgan yukni tekshirishga quvvati ermayapti. Balki bu yuk ichida bakterialogik mahsulotlar yoki yadroviy qurol bordir. Nima biz AQShning rostgo’y, haqiqatparvar, insonparvar deb ishonamizmi. Uning dunyo bo’ylab olib borayotgan shuncha iflos ishlarini ko’ra bila turib ham. Ha AQSh Qirg’izistonga juda kuchli va yomon uskunalar olib kelayapti. Bu uskunalar nafaqat Qirg’iziston uchun, balki butun mintaqa uchun xavf tug’diradi. Lekin u o’zining bu ishi bilan, ikki quyonni bir o’q bilan urmoqchi bo’layapti.
AQSh Qirg’iziston hukumatiga qarshi, yangi inqilobiy to’palonlar xavfi bilan shantaj uyushtirayapti. Hukumat vakillari esa, o’zida hech qanday fidoiylik qolmaganidan va ularni bir birlari bilan va o’z fuqorolari bilan bog’lab turuvchi mafkuraviy robita bo’lmaganidan, bu shantajlardan albatta ta’sirlanadi. Chunki, Qirg’iz hukumati bilan fuqorolari o’rtasida, bir birini qo’llab yuborishlariga asos bo’lishi mumkin bo’lgan hech qanday muhabbatli muomila qolmayapti. Shuning uchun hukumat o’z xalqining qo’lloviga ishona olmaydi. U o’z xalqini faqat qattiqqo’llik siyosati bilan ushlab turishga majbur bo’ladi. Bu esa, zulmlarni kuchaytiradi. Zulmlar, inqilobiy harakatlarga keng yo’l ochadi.
Qirg’iz hukumati, aslida, AQSh uchun shunday keng olamiy erkinliklar yaratib bergan, Qirg’iziston uchun esa, hatto o’zini so’yish uchun pichoq olib kelishayotganini sezib turib, bu nima deb so’ray olmaydigan qilib qo’ygan xalqaro sistemaning siyosatidan norozi bo’lishi lozim edi. Lekin o’sha xalqaro sistema, unga o’zidan hatto xafa bo’lish imkoniyatini ham bergani yo’q. Bo’lgani, o’sha kufr xalqaro sistemaning zulmini yopib qo’yish uchun, Qirg’iz hukumati, ularni islomiy terroristlarga hamma narsani ag’darish siyosiy nayrangiga qo’shilib yuraveradi. Chunki hukumat vakillari, inqiloblardan keyin ham, o’sha sistemaning qo’l ostida qolishadi. Xuddi, Akaev, Bakiev, Muborak…. va ularning oila a’zolari kabi. Shuning uchun bu hukumatlardan, haqiqiy zulm qilayotgan zolim sistemaga qarshi biron bir natijali harakatlar kutib bo’lmaydi. Abdurazzoq.
