بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ
Zimmiylar hamda ularning Islomdagi haq-huquqlari
Hizb ut-Tahrir – Sudan viloyati
markaziy aloqalar boʼlimi muvofiqlashtiruvchisi
ustoz Аbdulloh Husayn (Аbu Mahammadfotih)
Yahudiy vujudi Janin qochqinlar lageriga bostirib kirib, matbuot xodimasi Shirin Аbu Oqilani oʼldirishdi va ikki jurnalist yigitni yarador qildi… Bundan tashqari, Isro va Meroj zaminiga qarshi tinimsiz jinoyatlar sodir etib kelmoqda… Shundan soʼng Shiringa rahmat tilash va uni shahida, deb atash mumkinmi, degan bahs-munozaralar davom etdi… Bu borada koʼplab munosabatlar bildirildi-yu, ammo masala mohiyatidan koʼz yumildi… Masalaning mohiyati bu yerda turli oqim va din vakillari boʼlgan yurt ahliga qarshi hujum qilgan tajovuzkorning borligi va islomiy yurtlar armiyalari yordamida uning hujumiga javob berilishi hamda uning xavfi bartaraf etilishi lozimligidir.
Аna, papa Manuelь Falastin masalasining egasi boʼlmish dunyo musulmonlariga xitob qilib, oʼzlarini zimmiylar, degan eʼtiborda, ularga yelkalaridagi zimmiylarni himoya qilish vazifasini ado etishni eslatdi. U bizga buyuk tariximizni xotirlatib, shunday dedi: «Ey arab va musulmonlarning abgor va xor hukmdorlari, ey «Isroil» bilan munosabatlarni normallashtirayotganlar, biz nasroniy falastinliklarga quloq soling, biz sizning buyuk ajdodlaringizga Falastin va Quddus kalitlarini topshirganmiz va ulardan Umariy shartnomasini olganmiz. Biz shartnomaga sodiq qoldik va sodiq qolamiz. Аmmo sizchi, bu kalitlarni nima qildingiz, kimga berdingiz?! Biz ularni pokiza moʼmin qoʼllarga topshirgandik, siz boʼlsangiz bugun ularni musulmonlar va nasroniylar qoniga belangan sionist qoʼllarga berib qoʼyidingiz… Shu bois, siz Isro va Meʼroj zamini boʼlmish Falastinga ham, Quddusga ham haqli emassiz. Chunki yahudiylar bilan munosabatlarni normallashtirishingiz bilan buyuk Isro surasini oʼchirdingiz va eʼtiborsiz qoldirdingiz, goʼyo bu sura islomiy aqidangizning bir boʼlagi emasdek. Bu qilmishingiz imoniy, milliy va insoniy xiyonatdir. «Isroil»ni himoya qilmoqchimisiz, xoʼp, himoya qiling va unga indulьgentsiyangizni (gunohi kechirilgani haqidagi hujjat) bering. U bilan munosabatlarni normallashtirib, uning mavjudligi va tinchligini saqlang. Аmmo biz falastinliklar sizga takror-takror aytamizki, bu «Isroil» mard bilaklar qarshiligi bilan albatta xorlangan holda ortlariga joʼnab qoladi, ortlariga joʼnab qolishadi, ortlariga joʼnab qolishadi…».
U oʼzining bu soʼzlari bizga xalifa Umar ibn Xattob Quddus nasroniylari bilan tuzgan Umariy shartnomani esga solmoqda. Shartnomada quyidagi soʼzlar aytilgan edi: «Bu kelishuv Аllohning bandasi va moʼminlar amiri Umarning Ilya (Quddus) ahliga bergan omonlik belgisidir. Umar Ilya xalqiga, mol-mulklariga, cherkovlariga, xochlariga, sogʼ va kasallariga, shu yerlik boshqa millat vakillariga omonlik beradi. Cherkovlari uyga aylantirilmaydi va buzilmaydi, ular toraytirilmaydi, hovlisiga daxl qilinmaydi, mulkiga koʼz olaytirilmaydi. Ular dinlaridan majburan chiqarilmaydi, hech kim zarar koʼrmaydi. Ilya aholisi yoniga bundan buyon yahudiylar kelib joylashmaydi. Ilya ahli boshqa shaharliklar kabi jizya toʼlaydi. Ular Rum va oʼgʼrilarni shahardan chiqarib yuborishlari lozim. Ulardan kim chiqib ketsa u omonlikda boʼlib, rumliklar bilan birga har bir kishi shahardan chiqib, boradigan joyigacha borguncha joniga, moliga omonlik beriladi. Ularning tijorat va muqaddas joylariga tegilmaydi. Musulmonlar bu omonlikni tan olib, unga rioya qiladilar. Shaharda qolishni ixtiyor qilganlar ham omonlik oladi…».
Zimmiylik va omonlik bularning barchasi musulmonlar va gʼayrimusulmonlardan iborat ikki tomon oʼrtasidagi taklif va qabul bilan bogʼlangan bitimlar boʼlib, gʼayrimusulmonlar bilan tuzilgan zimmiylik shartnomasiga amal qilinadi. Gʼayrimusulmon Islom davlatida davlatga tobe boʼladi va uning fuqarolaridan biriga aylanadi, unga nisbatan qilinuvchi gʼamxoʼrlik, himoya va xavfsizlik davlatning zimmasiga oʼtadi. Gʼayrimusulmon zimmasiga Islom ahkomlariga itoat qilish va jizya toʼlash majburiyati tushadi. Zimmiylik bitimi voqei mana shu. Demak, u fuqarolik, himoya va xavfsizlik ustidagi bitim boʼlib, uni tuzganlar Islom urfida ahli zimma-zimmiylar, deyiladi.
Zimmiylik bitimi butun insoniyat tanigan qonunlar ichida eng buyuk bitimdir. Zero, Islom davlati bilan unda yashovchi gʼayrimusulmonlar oʼrtasidagi hamda Islom davlatiga kelishni va uning fuqaroligini olib yashashni istovchilar oʼrtasidagi munosabatlarni ayni zimmiylik poydevori asosida tartibga solinadi. Baʼzi talaba musulmonlarda va koʼplab gʼayrimusulmonlarda zimmiylik atamasidan jirkanish mavjud. Bu esa, musulmon kishini hayron qoldiradi. «Musnadi imom Аhmad»da Аbu Hurayra roziyallohu anhudan Rosululloh ﷺning bunday deganlari rivoyat qilinadi:
«مَنْ قَتَلَ نَفْساً مُعَاهَدَةً بِغَيْرِ حَقِّهَا لَمْ يَجِدْ رَائِحَةَ الْجَنَّةِ وَإِنَّ رِيحَهَا لَيُوجَدُ مِنْ مَسِيرَةِ مِائَةِ عَامٍ»
«Kim bitim tuzilgan kishini nohaq oʼldirsa, jannatning boʼyini ham topmaydi. Zero, jannatning boʼyi yuz yillik masofadan kelib turadi». «Sunani Аbu Dovud»da Rosululloh ﷺning bunday deganlari rivoyat qilinadi:
«أَلَا مَنْ ظَلَمَ مُعَاهِداً أَوْ انْتَقَصَهُ أَوْ كَلَّفَهُ فَوْقَ طَاقَتِهِ أَوْ أَخَذَ مِنْهُ شَيْئاً بِغَيْرِ طِيبِ نَفْسٍ فَأَنَا حَجِيجُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ»
«Ogoh boʼlingki, kim bir muohidni (bitim tuzgan kishini) oʼldirsa yoki kamsitsa yoxud unga chidolmaydigan narsani yuklasa yoki undan oʼzining roziligisiz biror narsa olsa, bas, qiyomat kuni men oʼzim unga hujjat boʼlaman». Ibn Hasab «Marotib ijmo»da bunday degan: «Shubhasiz, kim bizning zimmamizda boʼlsa-yu, ahli harb yurtimizga uni qasd qilib kelsa, ahli harbga qarshi qurol bilan kurashmogʼimiz va Аlloh va Rosuli ﷺning zimmiysini himoya qilib oʼlmogʼimiz shart boʼladi. Chunki bunday qilmay uni topshirmogʼimiz, zimmiylik bitimini buzishdir».
Bugun Islomiy Ummatning vazifasi Аlloh va Rosuliga xoinlik qilgan anavi moʼrt rejimlarga qarshi qoʼzgʼalib, Xalifalikni barpo etishdan iborat. Zero, Xalifalik sogʼlom, ruhiy va siyosiy aqida hisoblangan Islom aqidasiga asoslanadi. Ummat shuningdek, armiyalarini bosqinchi vujudni supurib tashlash sari safarbar etmogʼi lozim. Zotan, bu vujudning yovuzligidan musulmonu gʼayrimusulmon, kattayu kichik, ayolu bola va muqaddas dargohlaru nomuslar, bularning hech biri omon qolgani yoʼq. Muhammad mustafo ﷺ marhamat qilganlar:
«لَتُقَاتِلُنَّ الْيَهُودَ فَلَتَقْتُلُنَّهُمْ حَتَّى يَقُولَ الْحَجَرُ يَا مُسْلِمُ هَذَا يَهُودِيٌّ فَتَعَالَ فَاقْتُلْهُ»
«Sizlar albatta yahudiylarga qarshi jang qilib, ularni oʼldirasizlar. Hatto tosh ham tilga kirib, ey musulmon, mana ortimda yahudiy turibdi, kel uni oʼldir, deydi».
Yolgʼiz Paygʼambarlik minhoji asosidagi ikkinchi roshid Xalifalikkina Falastin va boshqa yurtlarimizdagi musulmon va gʼayrimusulmonlarni qutqara oladi… Bas, uni barpo etish vaqti keldi, uni barpo etish uchun harakat, harakat va yana harakat qiling, Аllohning nusratiga chuqur ishoning.
﴿يَنْصُرُ مَنْ يَشَاءُ وَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ﴾
«(Аlloh) Oʼzi istagan kishiga nusrat berur. U qudrat va rahm-shafqat egasidir» [Rum 5]
Roya gazetasining 2022 yil 22 iyun chorshanba kungi 396-sonidan
