“Haj boykoti”
Islom shariatidagi farzlardan biri – haj ziyorati yaqinlashib kelmoqda. Bu farzni ado etish uchun Makkai Mukarramada dunyoning turli taraflaridan 2,5 millionga yaqin musulmonlar jamlanishadi. Ularning – irqi, millati, fuqaroligi, rangi va jinsiga qaramay – Islom aqidasi va shariati bir joyga yigʻadi. U yerda musulmonlar birodarligi, ularning fikr va tuygʻulari bir ekanligi yaqqol namoyon boʻladi. Mana shu haj mavsumi arafasida olamiy va mahalliy axborot vositalari tomonidan “haj boykoti” mavzusi koʻtarilmoqda (Qirgʻizistonda bu masalani ayniqsa “Azattыk” koʻtarmoqda). Ular bu oʻrinda ayrim saroy ulamolarining haj ziyoratiga bormaslikka chaqirgan soʻzlarini tarqatishmoqda.
Olamiy siyosatdan olib qaralganda, hozir dunyoda hukmronlik qilayotgan demokratik-mustamlakachi kufr tuzumi vakillari Islom va musulmonlarga qarshi kurash olib borishmoqda. Bu kurash doirasida ular musulmonlar birligini namoyon etuvchi har qanday koʻrinishlarga zarba berishga harakat qilishadi. Musulmonlarni boʻlish, oʻrtaga nifoq solish uslublaridan foydalanishadi. “Haj boykoti” mavzusi ham mana shular jumlasidandir (Hayitni turli kunlarga belgilanishi ham shular jumlasidan). Ular bu mavzuni koʻtarishdan tashqari, bu masaladagi soʻzlarni oʻz maqsadlariga muvofiq talqin qilib tarqatishadi. Masalan, haj ziyoratiga takror borish va umradan toʻsgan fatvolarni ular bira yoʻla “hajga boykot, “hajni bekor qilish” deb koʻrsatishmoqda
Xalqaro siyosatga taalluqli jihatiga toʻxtaladigan boʻlsak, bunga Yusuf Kardoviyning chaqirigʻini misol keltirish bilan oydinlik kirita olamiz. Bu mavzuni koʻtargan axborot vositalari Yusuf Kardoviyning oʻtgan yilning avgust oyida aytgan soʻzlarini qayta eʼlon qilishdi. Unda Kardoviy: “Allohga haj kerak emas. U buyrigan har qanday farz Unga ergashganlarni ruhiy jihatdan boyitishga qaratilgan…”, “Alloh huzurida – ochning qornini toʻygʻizib, uysizga joy berib, hastani davolatgan ishlar – pulini har yili haj va umraga sarflagandan koʻra yaxshiroq”, degan soʻzlarni aytgan.
Yusuf Kardoviy kim? U ayni vaqtda dunyodagi mashxur saroy ulamolaridan biri. Misrda AQSh malayi Jamol Abdunnosir hokimiyat tepasida turgan paytda, 1961-yili, hukumati Britaniyaga malay boʻlgan Qatarga koʻchib ketgan. 1997-yildan beri “Fatvolar va tadqiqotlar boʻyicha Yevropa kengashi”ga rahbarlik qiladi. Kofir Gʻarb Islomni demokratiyaga moslashtirish uchun oʻylab topgan “moʻʼtadil islom”ning eng oldingi safdagi targʻibotchilaridan. Xolis musulmonlarni ekstremizmda ayblab, al-Jazira minbaridan tushmaydi. Shuningdek, saudiyalik saroy ulamolari bilan baxslashganda, bosqinchi Gʻarb imperialistlari xalqning nazaridan batamom chetda qoladi.
Kardoviyni yuqoridagi gapni aytishga nima undadi? Maʼlumki, AQSh prezidenti Tramp 2017-yilning may oyi oxirida Saudiya poytaxtida musulmon olamining 50ga yaqin davlat rahbarlarini toʻplab sammit oʻtkazgan edi. Ikki tomonlama uchrashuvlar va sammitdan soʻng Fors koʻrfazi davlatlari yetakchilari bilan alohida uchrashdi. Uchrashuvda Tramp Qatar hukumatiga qattiq bosim oʻtkazdi. Chunki, Qatar hukumati Britaniyaga malaylik qiladi. Qatarda AQShning eng yirik al-Udeyd aviabazasi joylashgan boʻlib, u yerda 10 ming harbiysi boʻlishiga qaramay, Qatar hukumati AQShga bundan ham koʻproq malaylik qilishi va mintaqadagi Britaniya nufuziga zarba berish maqsadida, Tramp Qatarga kuchli bosim qildi. Qatar hukumati bundan boʻyin toblagani uchun Tramp malaylari Misr va Saudiya rahbarlariga Qatarga bosim oʻtkazishni buyrib ketdi. (2015-yili qirol Salmon hokimiyat tepasiga kelgandan boshlab Saudiya hukumati AQShga malaylik qila boshlagan).
5-iyunda Saudiya, BAA, Misr va Baxrayn davlatlari Qatar bilan barcha diplomatik aloqalarni uzib, havo va dengiz aloqalarini toʻxtatishlarini eʼlon qilishdi. Bu davlatlar Qatarni ekstremistik tashkilotlarni qoʻllab, ularga moliyaviy yordam koʻrsatib mitnaqada beqarorlik vujudga kelishiga olib kelyapti deb ayblashdi. Koʻrfaz davlatlari Qatardan qamalni olib tashlash uchun 13 banddan iborat shart qoʻyishdi. Ular qatorida al-Jazirani yopish ham bor edi. Chunki, xalqaro siyosatdagi axborot urushida al-Jazira Britaniyaning eng muhim quroli boʻlib hisoblanadi. Qatar esa qoʻyilgan shartlarni qabul qilib boʻlmasligini bildirdi. Shunday qilib, hududi bizning Talas viloyatichalik, aholisi 2,5 milliondan iborat boʻlgan Qatar bunday kuchli bosimga Britaniyaning qoʻllab-quvvatlashi bilan qarshi tura boshladi.
Qatarga sanktsiya joriy qilgan yuqoridagi davlatlar oʻnlab odamlarni “qora roʻyxatga” kiritdi. Ular safida Yusuf Kardoviy ham bor.
Yuqorida keltirilgan Kardoviyning gaplari mana shu xalqaro AQSh-Britaniya kurashiga xizmat qilishdan boshqa narsa emas, undan islomiy biror maʼno izlashning xojati yoʻq.
Kardoviyning soʻzlari qatorida ommaviy axborot vositalarida keltirilayotgan Liviya muftiysi Sodiq Jaryoniyning soʻzlari ham shuni tasdiqlab turipti. Jaryoniy bu yil ikkinchi bor haj ziyorati va umraga borishdan qaytarib: ular yaxshi ishlar qilmay gunohga botishadi, – degan. U bu soʻzlarini “Hajni boykot qilishga chaqirishimizga sabab Ar-Riyod ziyoratchilardan katta daromad qiladi. Bu daromad qurol-yaroq olish va bu orqali Yamandagi tajovuzni davom ettirish imkonini beradi. Buning taʼsiri Suriya, Liviya, Tunis, Sudan va Jazoirga tegmoqda”, degan vajni keltirgan.
Sodiq Jaryoniy Qazzofiy davridan buyon Liviya muftiysi. Hozir Liviyada asosan ikki taraf oʻrtasida fuqarolik urushi davom etmoqda. Bir tomonda AQSh malayi Xalifa Haftar boshchiligidagi qoʻshin boʻlsa, ikkinchisi Britaniyaga malay taraflar. Ayni vaqtda Xalifa Haftar mintaqadagi AQSh malaylari boʻlgan Misr va Saudiya hukumatlari tomonidan qoʻllab-quvvatlanmoqda. Muftiy Sodiq Jaryoniy esa Xaftarga qarshi kurashayotgan tomonlardan birining qoʻllovchisi. Britaniyaga qarashli asosiy kuchlar ichidan 2014-yilga qadar ish olib borgan oʻtmishdagi hukumat hozir ham oʻzini hokimiyatga haqli deb hisoblaydi. Sodiq Jaryoniy shu hukumatni qoʻllaydi. Shu sababli uning soʻzlari ham Liviyadagi AQSh-Britaniya kurashining bir qismi hisoblanadi.
Abdulhakiym Qoraxoniy