Amerika Qo‘shma Shtatlari tarafidan Qirg‘iz siyosatchilari va matbuot vakillari uchun grant ajratildi. Bu grant siyosatchilar va matbuot vakillarining ruslarga qarshi tashviqot olib borishlari uchun sarflanadi. Bu haqida “for.kg” sayti ma‘lum qildi. AQSh hukumati va Soros fondi tarafidan ajratilgan mablag‘ Rossiya siyosatiga va Qirg‘izistonning Yevroosiyo iqtisodiy Ittifoqiga a‘zo bo‘lishiga qarshi tashviqot olib borishi uchun ishlatilishi atilmoqda.
Saytda tarqatilgan habarga ko‘ra, Qirg‘izistonda hukumatga muxolif siyosatchilar va hukumat siyosatiga qarshi mahalliy matbuotchilar Amerika tashqi ishlar vazirligi rasmiylari bilan mazkur masalani muhokama qilish uchun AQShga safar qiladi. AQShga yo‘l oladigan delegatsiya “Milliy Demokratiya fondi”, “Xalqaro munosabatlar Milliy demokratik instituti”, “Soros fondi” va boshqa tashkilotlar vakillari bilan bir necha uchrashuvlar o‘tkazishi ko‘zda tutilgan.
Qirg‘iz siyosatchilaridan Ravshan Jeyenbekov, Marat Bayazov va Oyatulloh Aminov, matbuot vakillaridan esa “Respublika gazetasi” bosh muharriri Zamira Sidikova, “Zanoza.kg” axborot saytining ta‘sischisi Narыn Idinov, “Kyrgyztoday.kg” saytining ta‘sischisi Begal Nargoziyev, “Kыrgыzskoyazыchnыe” va qirg‘iz tilida chiqadigan “Iskra plyus” gazetasining muharriri Adilet Aytikeyev AQShga yo‘l oladigan delegatsiya safidan o‘rin olgan.
AQSh hukumati markaziy Osiyo davlatlarida Rossiyani o‘zi uchun birinchi o‘rindagi raqibi deb biladi. Ayni paytda AQSh hukumati 2017 yilda Rossiyaga qarshi Yevropadagi ittifoqchilarini qo‘llab-quvvatlash uchun 4,3 milliard dollar ajratdi. Bu mablag‘ning 953 million dollari turli faoliyatlarni qo‘llab-quvvatlash uchun sobiq sovet respublikalariga yuboriladi.
Turkiston: AQShning bu muruvvati ostida nimalar yotipti?!
Markaziy Osiyo mintaqasi AQSh va Rossiya davlatlari o‘rtalari, navbatdagi manfaatlari to‘qnash kelib turgan hudud bo‘lib qoldi. Qirg‘iziston bu to‘qnashuvning asosiy strotegik markazi bo‘lib borayapti. Bunning sababi Qirg‘iz davlatidagi siyosiy doira tanlagan demokratik yo‘nalish va shu yo‘lda imzolangan barcha hujjatlar ularni qo‘l oyog‘larini tuzoqqa solib yuborganidir.
Inson erkinliklarini himoya qilish asosidagi demokratik tamoillar Qirg‘iziston mamlakatini boshi berk ko‘chaga olib kirib qo‘ydi. Xalqaro siyosat tomonidan Qirg‘iz xalqi butun bir mamlakat misolida o‘ta xorlanib turgan bir vaqtida, Qirg‘iz davlati inson erkinliklarini himoyachisi sifatida namoyon bo‘ldi. Davlat rahbarlari buzuq asosga qurilgan olamiy siyosat va qonunlar sababchi bo‘lgan fuqorolarining qashshoqlik darajalari uchun o‘zlarini yoki bir birlarini ayblay boshlashdi. Hatto bir birini mamlakatdan quvib chiqarishgacha yetib borishlari bilan ham vaziyat o‘zgarmadi.
Yuqoridagi holatga e‘tibor beraylik. Qirg‘iziston davlati va fuqorolarining deyarli barcha iqtisodiy muomilalari Rossiya mamlakati bilan aloqa qilish asosiga qurib olingan. AQSh bizning iqtisodiy holatimizni o‘nglab bera olmaydi. U shu kundagi, hokimiyat vakillarimizning Rus hukumati bilan kelisha olmay turgan vaziyatdan o‘z manfaatlari yo‘lida foydalanib olishga harakat qilayapti.
Rossiya esa, Atambayevni almashtirish uchun Qirg‘iz yetakchi elitasiga qarshi matbuot hujumi boshlab yubordi. Bu matbuot hujumidan omon qolish maqsadida Qirg‘iz yetakchi guruhi Qirg‘iziston matbuotini va siyosatchilarini AQSh tomon burilishiga sharoitlar yaratib bera boshladi. AQSh Qirg‘iziston uchun Rossiyaga bevosita bosim bermaydi. Rossiya ham Qirg‘izistonni deb, AQSh bilan bevosita to‘qnashmaydi. Ularning har ikkisi ham o‘zlarining asosiy dushmanlari bo‘lgan biri ikkinchisiga qarshi hokimiyatimizni harakatlantirish uchun Qirg‘iziston davlatiga har tomondan bosim yasab boraverishadi.
Qirg‘iziston xalqaro sistemaning siyosiy o‘yinlarida navbatdagi shaxmat surish maydoniga aylanib borayapti. AQSh o‘ta ishonchsiz va xiyonatchi hamkor. U qaysi mintaqa bilan yaqinlik qilsa, albatta qo‘poruvchilik singari buzg‘unchiliklar uyushtiradi. Rossiya esa, quvvatsiz va agressiv ish olib boradigan, kelajagi o‘ta nochor bo‘lgan xudbin ittifoqchidir. Bular Qirg‘izistonni Suriya va Shom o‘lkalaridagi izdan chiqib borayotgan siyosiy va harbiy amaliyotlaridan olamiy jamoatchilikning e‘tiborini chalg‘itish maqsadida foydalanishni re‘jalashtirishayotgan bo‘lishlari ham mumkin. Unda bu mintaqada notinchlik va to‘ppalonlar keltirib chiqarishga harakat qilishadi.