Qirg’izistonda, islomiy kuchlardan vaximaga solish kompaniyasi olib borilmoqda
Turkiston:
Qirg’iziston siyosiy eksportlarining deyarli xammasi, ID tashkiloti ostida borayotgan muloxazalarida “IDning Qirg’iziston uchun xavfi rial va o’ta xavfli” degan ma’noni ifoda etuvchi fikrlarni keng tarqata boshlashdi. Q Malikov matbuotda xatto Qirg’izistonda IDning yacheykalari shakillanib butgan bo’lishi kerak dedi. “Kamida ular olib borishayotgan takfir idiologiyasi keng tarqab bo’ldi” dedi.
Bu chalg’ituvchi fikr bo’lib, takfir deb nomlangan idiologiya mavjud emas. Aslida bu, xuddi musulmonlarni bo’lish maqsadida o’ylab topilgan “ rodikal va ananaviy islom” tushunchalari singari, “takfir” asosidagi tushunchaning ichida xam, islomni xato tushunish elementlari mavjud. U xech qanday aloxida idiologiya emas. Ular xam Islomning ba’zi xukmlarini balki xato tushunib olgan Musulmonlardir. Demakki ulardagi xato tushunchalar xam qolganlari kabi, Musulmonlar Islomni to’g’ri tushunishlari va tatbiq qilishlari bilan o’z o’zidan echiladigan muammolar ekan.
Bu eksperlar kompaniyasi, Qirg’iz xukumati va fuqorolarini bunchalar vaximaga solish uchun olib borishayotgan xarakatlaridan maqsadlari nima!?
Qirg’iz xukumati xam qolgan islomiy yurtlar etakchilari singari o’z xalqidan ajrab qolgan. Ular fuqorolari xolatlarini o’sha ekspertlar, maxalliy xukumat yoki milliy xavfsizlik apparatidan bilib olishga xarakat qilishadi. Demakki yuqoridagi instantsiyalar, Prizident va xukumat uchun ko’z va quloq vazifalarini bajarishadi. Ularning muloxaza va bayonotlari, maslaxat va takliflari albatta Davlat strotegiyasi uchun ta’sirli. Buni G’arb olami xam yaxshi bilganidan, bu ekspertlar va inson xuquqini ximoya qiluvchi institutlarini o’zlari uchun o’ta muxim deb bilib, ularga xar xil grantlar va boshqa moliyaviy ko’maklar ko’rsatib kelishadi.
Demak G’arb sistemasining maqsadini bilish muxim ekan. Chunki ba’zi ekspertlar, fikrlash yoki fikr tarqatish jarayonida, o’zi bilmagan xatolarga yo’l qo’yishadi. Bu xatolarning oqibatida esa, Prizident va Xukumatning o’z fuqorolari bo’lmish musulmonlarga nisbatan pozitsiyalari keskinlashadi. Oqibati esa, xuddi ular vaxima qilishayotgan o’kinchli xolatlarni olib kelishi xam mumkin. Chunki zulm, faqat boshqa zulmni yoki zulmga qarshi nafrat va xarakatlarni olib kelishi aniq.
Aslida Qirg’izistondagi xolat qanday.
Qirg’izistonda xolat o’ta tinch. Birorta davlat yoki mintaqada notinchlik bo’lgan emas, magar biror kuch yoki quvvat tomonidan yo’naltirilgandagina xolat o’zgaradi. Qirg’izistonda xokimyat ikki marotaba tortib olinishi, 1990 yildagi va 2010 yildagi Qirg’izistonda ro’y bergan milliy to’qnashuvlar bunga dalil bo’la oladi.Bularning birortasi tabiiy o’z o’zidan kelib chiqqani yo’q. Albatta xar biri ma’lum bir kuchlar tomonidan yo’naltirildi. Lekin Qirg’izistonning xolati iqtisodiy og’ir bo’lib turgani, siyosiy turg’unlik xali xam to’la amalga oshmagani sababli, notinchliklar keltirib chiqarish o’ta qulay yurt xisoblanadi. Bundan tashqari Qirg’iziston katta kufr davlatlarining, O’rta Osiyodagi manfaatlar talashishlarida o’ta ta’sirli va qulay strotegik axamiyat kasb etib kelayapti. Bu xam yuqorida aytgan, xalqni va xukumatni boshini qotiradigan juda katta muammo xisoblanadi.
Muammo va uning echimi nimada.
Muammo Xokimiyatda sog’lom fikrning yo’qolib borayotganida. Sog’lom fikr esa, faqat voqe’likni to’la xis qila olmaslik va muammoni to’g’ri tasavvur qila olmaslikdan yo’qolib boradi. Demak Atambaevni vasvasaga solishga urinayotgan yuqoridagi atayin kompaniya, xiyonat va g’alamus rejalar ostida ish olib borishmoqda. Ular yo’q erdagi vaximani ko’tarish bilan, o’sha mammoni olib kelishi mumkin bo’lgan xolatni paydo qilishmoqchi. Ular Atambaevni, Asadning qilgan xatolarini takrorlashga undashmoqda. Uni islomiy sog’lom fikrlay olishi mumkin bo’lgan qatlamlarga qarshi yo’naltirib, nosog’lom islomiy muxit kirib kelishi uchun qulay sharoitlar yaratishmoqchi. Chunki bizga ma’lumki, faqat sof islomiy fikrlar, uni ko’taradigan ta’sirli shaxsiyalarning mavjud bo’lishigina, buzuq va nosog’lom muxitni olib keladigan xar qanaqangi kuchlarga qarshi ummatni yo’naltira oladi. Demak xar qanaqangi bo’lmasin islomiy ixtiloflar yoki muammolarni echimini, kufr sistemasi asosida echish maqsadida olib borilayotgan xarakatlar, faqat muammolarni chigallashtiradi.