Xitoy musulmonlarga qarshi kurashda Turkiyadan yordam soʻradi
Reuters. agentligining xabar berishicha Xitoy hukumati Turkiyaga kutilmagan taklif bilan murojaat qildi. Xitoy Turkiyadan, Shinjon-Uygʻur avtonom tumanidagi islomiy harbiylariga qarshi kurashda yordam soʻradi. Bu taklif turk hukumatining uygʻurlarga boʻlgan zulmiga nisabatan tanqidiy bayonoti soʻngida eʼlon qilindi.
Anqara vakillari bilan boʻlgan uchrashuvda Xitoy tashqi ishlar vaziri Van I Turkiyaga oʻz hurmatini bildirib, Turk hukumatining suverinitet va milliy xavfsizlikni quvvatlash yoʻlidagi saʼy- harakatlarini yuqori baholadi.
Diplomat Turkiya hukumatini “Sharqiy Turkiston islomiy harakati”ga qarshi kurashda strategik hamkorlikka daʼvat qildi. Agentlikning maʼlum qilishicha halqaro aloqalar boʻyicha mutaxassislarning fikriga koʻra, bunday jangari guruhlarning mavjudligi hali hanuz shubha ostida qolmoqda.
Xitoy hukumati Uygʻur musulmonlarni majburiy ravishda lagerga joʻnatib, oilasidan judo qildi. Har bir ish vatanga muhabbat, yurtga sadoqat shiori ostida amalga oshirildi. 2017 yildan buyon Gʻarb mamlakatlari Xitoyni Shinjonda oʻrgimchak uyasi misoli tarbiyaviy lagerlardan iborat toʻr bilan oʻrab olib, zulm qilayotgani haqida bong uradi. Xabarlarga koʻra ayni damda millionga yaqin uygʻur va boshqa elatga mansub musulmonlar siyosiy tarbiyalash lagerlarida saqlanmoqda.
Rasmiy Pekinning taʼkidlashicha, bunday markazlar ekstremizmga qarshi programma loihasining bir qismi hisoblanib, u yerda taʼlim olish bilan bir qatorda foydali hunarlarni oʻrganish imkoniyati ham bor. Ammo shuning barobarida taʼlim lagerlarida insonlarni qayta tarbiyalash maqsadida, turli azoblarga giriftor qilish holatlar yuz beryapti.( bu narsalarga ham qayta tarbiya berish programmasining bir bandi deya izoh berilmoqda)
Biroq Xitoy hukumati uzoq muddat bu kabi lagerlarning mavjudligini rad qilib keldi. Birinchi marotaba oʻtgan yilning oktyabr oyida hukumat tomonida tarbiyaviy lager borligi eʼtirof kilinib, unga “ideologik tarbiya manbai, tafakkur mezoni, axloq tuzatish markazi va davlat (Xitoy) tilinii oʻrganish maktabi” deb taʼrif berildi.
